ਸੂਬੇਦਾਰ

ਸੂਬੇਦਾਰ ਰੈਂਕ ਦਾ ਬਿੱਲਾ

ਭਾਰਤ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ

ਸੂਬੇਦਾਰ (ਉਰਦੂ: صوبیدار‎) ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ, ਪਾਕ ਫ਼ੌਜ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਫੌਜ ਦਾ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਹੁਦਾ/ਰੈਂਕ ਹੈ। ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਅਤੇ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ। ਸੂਬੇਦਾਰ ਰੈਂਕ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਨੇਪਾਲੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇਦਾਰ ਨੂੰ ਵਰੰਟ ਅਫਸਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਰੈਂਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਸੌਖਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਫੌਜ (ਬੰਗਾਲੀ ਫੌਜ, ਮਦਰਾਸੀ ਫੌਜ, ਅਤੇ ਬੰਬੇ ਫੌਜ) ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸੂਬੇਦਾਰਾਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।ਫਿਲਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ੈਡਿਲ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਸੂਰਤਗੜ ਜਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਦਾ ਅਗਲਾ ਸ਼ਡਿਊਲ 1962 ਦੇ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਤਵਾਂਗ ਘਾਟੀ ਦੇ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਦਾ ਤਜ਼ੁਰਬਾ ਦੇਣ ਲਈ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਦ੍ਰਾਸ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਅਕਤੂਬਰ 2017 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

1866 ਤੱਕ, ਇਹ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਯੂਰਪੀ ਭਾਰਤੀ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੈਂਕ ਸੀ। ਇੱਕ ਸੂਬੇਦਾਰ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸੂਬੇਦਾਰ ਨੂੰ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫ਼ਸਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 1947 ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਸ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਜੂਨੀਅਰ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫ਼ਸਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ

ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਾਕ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਰੈਂਕ ਕਾਇਮ ਰਿਹਾ ਪਰ ਰਿਬਨ ਹੁਣ ਲਾਲ-ਹਰਾ-ਲਾਲ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਵੀ ਰੈਂਕ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਿਬਨ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਲਾਲ-ਜਾਮਨੀ ਲਾਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇਦਰ ਦਾ ਖਿਤਾਬ 1999 ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਵਾਰੰਟ ਅਫਸਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।