ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ
ਸੂਰਜ ਮੰਦਰ (ਜਾਂ ਸੂਰਜੀ ਮੰਦਰ ) ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਇਮਾਰਤ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਅਤੇ ਬਲੀਦਾਨ, ਸੂਰਜ ਜਾਂ ਸੂਰਜੀ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮੰਦਰ ਕਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ,[1] ਚੀਨ, ਮਿਸਰ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਪੇਰੂ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਮੰਦਰ ਖੰਡਰ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਖੁਦਾਈ, ਸੰਭਾਲ ਜਾਂ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਈਟਾਂ ਵਜੋਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਸਾਈਟ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2]
ਚੀਨ[ਸੋਧੋ]
.JPG)
ਬੀਜਿੰਗ, ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦਾ ਮੰਦਰ 1530 ਵਿੱਚ ਮਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਿਯਾਜਿੰਗ ਸਮਰਾਟ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[3][4] ਸੂਰਜ ਦੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਹੀ ਅਦਾਲਤ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ, ਨੱਚਣ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਬਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਮੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਲ-ਲੰਬੇ ਚੱਕਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੀ।[5] ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੱਤ ਰੰਗ ਲਾਲ ਸੀ, ਜੋ ਸੂਰਜ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਵਾਈਨ ਦੀਆਂ ਭੇਟਾਂ ਲਈ ਲਾਲ ਭਾਂਡੇ, ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਲਈ ਰਸਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਲਾਲ ਕੱਪੜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।[5] ਮੰਦਰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਪਾਰਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।[6]
ਮਿਸਰ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਮੰਦਰ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਬੂ ਸਿਮਬੇਲ ਵਿਖੇ ਰਾਮਸੇਸ ਦਾ ਮਹਾਨ ਮੰਦਰ ਹੈ,[7] ਅਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਬਚੀਆਂ ਹਨ।[8] ਪੰਜਵੇਂ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਮੰਦਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ, ਇੱਕ ਕਾਜ਼ਵੇ ਦੁਆਰਾ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[9] 2006 ਵਿੱਚ, ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਾਇਰੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖੰਡਰ ਲੱਭੇ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਮੇਸਿਸ II ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[10][11]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "सुमेरा के विख्यात सूर्य मंदिर में हज़ारों की संख्या में व्रतियों ने मनाया छठी मइया का महाव्रत". The Ganga Times. 21 November 2020. Retrieved 3 October 2023.
- ↑ "Sun Temple, Konârak". UNESCO. Retrieved 9 January 2014.
- ↑ "Temple of Heaven: an Imperial Sacrificial Altar in Beijing". World Heritage List. UNESCO. Retrieved 13 January 2014.
- ↑ Yanxin Cai (2011). Chinese Architecture. Cambridge University Press. p. 44.
- ↑ 5.0 5.1 "Traditional life in China: Ruling". Victoria and Albert Museum. Archived from the original on 13 January 2014. Retrieved 13 January 2014.
- ↑ "A man walks across a frozen pond at Ritan Park". Times of India. 27 January 2012. Retrieved 13 January 2014.
- ↑ "Pharaonic monuments in Aswan". State Information Service, Egypt. Retrieved 9 January 2014.
- ↑ Ronald J. Leprohon, ed. (2005). Texts from the Pyramid Age. Society of Biblical Literature. p. 86. ISBN 9004130489.
- ↑ Kathryn A. Bard, ed. (1999). Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt. Routledge. p. 86. ISBN 9780203982839.
- ↑ Stefan Lovgren (1 March 2006). "Giant Ancient Egyptian Sun Temple Discovered in Cairo". National Geographic News. Archived from the original on March 16, 2006. Retrieved 11 January 2014.
- ↑ "Ancient sun temple uncovered in Cairo". NBC News. 28 February 2006. Retrieved 11 January 2014.