ਸੱਤ ਅਸਮਾਨ
ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਸੱਤ ਅਕਾਸ਼ ਜਾਂ ਸੱਤ ਅਸਮਾਨ ਸਵਰਗ ਦੇ ਸੱਤ ਪੱਧਰਾਂ ਜਾਂ ਵੰਡਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਕਲਪ, ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੈਸੋਪੋਟਾਮੀਆ ਦੇ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ, ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ; ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਸੰਕਲਪ ਕੁਝ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੈਨ ਧਰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਧਰਤੀਆਂ ਜਾਂ ਸੱਤ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।[1]
ਇਸਾਈ ਧਰਮ[ਸੋਧੋ]
ਨਵਾਂ ਨੇਮ ਸੱਤ ਆਕਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਫਿਰ ਵੀ, ਤੀਜੇ ਸਵਰਗ ਦਾ ਇਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹਵਾਲਾ ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ 55 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਮੈਸੇਡੋਨੀਆ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸਲਾਮ[ਸੋਧੋ]
ਕੁਰਾਨ ਅਤੇ ਹਦੀਸ ਅਕਸਰ ਸੱਤ ਅਸਮਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਨ (هههاواتت), ਸਮਊ (سهماء), ਅਤੇ ਇਬਰਾਨੀ ਸ਼ਮਾਇਮ (ששממים) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।[2] ਸੱਤ ਅਕਾਸ਼ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਰਦਿਆਂ ਲਈ ਅੰਤਮ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਖੇਤਰ ਹਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਦੂਤ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ (ਵਰਤ, ਜੇਹਾਦ, ਹੱਜ, ਦਾਨ) 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।[3]
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ[ਸੋਧੋ]
ਕੁਝ ਪੁਰਾਣਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਚੌਦਾਂ ਸੰਸਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੱਤ ਉਪਰਲੇ ਸੰਸਾਰ ਹਨ, ਭੂਲੋਕ (ਧਰਤੀ), ਭਵਰਲੋਕ, ਸਵਰਗਲੋਕ, ਮਹਾਰਲੋਕ, ਜਨਾਰਲੋਕ, ਤਪੋਲੋਕ ਅਤੇ ਸਤਯਲੋਕ ਅਤੇ ਸੱਤ ਨੀਵੇਂ ਸੰਸਾਰ ਹਨ, ਅਤਾਲ, ਵਿਤਾਲ, ਸੁਤਾਲ, ਤਲਾਤਲ, ਮਹਾਤਲ, ਰਸਤਾਲ ਅਤੇ ਪਾਤਾਲ।[4]
ਸੱਤ-ਪੱਧਰੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਸਮਾਨ[ਸੋਧੋ]
- ਜੈਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਰਕ ਦੇ ਸੱਤ ਪੱਧਰ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ 8,400,000 ਹੋਰ ਨਰਕੀ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[5]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Hetherington, Norriss S. (2014) [1st. pub. 1993]. Encyclopedia of Cosmology (Routledge Revivals) : Historical, Philosophical, and Scientific Foundations of Modern Cosmology. Routledge. pp. 267, 401. ISBN 978-1-306-58055-7. Retrieved 3 June 2015.
- ↑ Pickthall, M.M.; Eliasi, M.A.H. (1999). The Holy Qur'an (Transliteration in Roman Script). Laurier Books Ltd. ISBN 81-87385-07-3.
- ↑ Coulter-Harris, D. M. (2016). Chasing Immortality in World Religions. USA: McFarland, Incorporated, Publishers. p. 121
- ↑ Dalal, Roshan (2010). Hinduism:An Alphabetical Guide. Penguin Books. p. 224. ISBN 978-0-14-341421-6.
- ↑ Jansma, Rudi; Jain, Sneh Rani (2006). Introduction to Jainism. Prakrit Bharti Academy. ISBN 81-89698-09-5.