ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਨਾਚ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹਨ। ਇਹ ਨਾਚ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਇਹ ਹਿਮਾਚਲ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਤਿਉਹਾਰ ਨੱਚਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਨਾਟੀ ਵਰਗੇ ਨਾਚ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਨਾਟੀ

[ਸੋਧੋ]

ਦੇਵ ਨਾਟੀ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ। ਨਾਟੀ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਚ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵਜੋਂ ਗਿਨੀਜ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਬੁੱਕ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ, ਮੰਡੀ, ਸੋਲਨ, ਸਿਰਮੌਰ, ਕਿੰਨੌਰ ਅਤੇ ਕੁੱਲੂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ਜਿੱਥੇ ਹਿਮਾਚਲੀ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਨਾਟੀ ਵਿਆਹ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਰਾਦ-ਨਾਤੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਜੌਂਸਰ-ਬਾਵਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਟੀ ਨੂੰ ਗੜ੍ਹਵਾਲ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟਾਂਡੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (H.P.) ਵਿੱਚ ਵਿਆਹਾਂ ਅਤੇ ਮੇਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਨਾਟੀ, ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਨਾਚ ਰੂਪ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਗਿਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ "ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਲੋਕ ਨਾਚ" (ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ) ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ "ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ" ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਹਾਸੂਵੀ ਨਾਥੀ, ਸਿਰਮੌਰੀ ਨਾਥੀ, ਲਾਹੌਲੀ ਨਾਥੀ, ਸੇਰਾਜੀ ਨਾਥੀ, ਕਰਸੋਗੀ ਨਾਥੀ, ਚੌਹਰੀ ਨਾਥੀ ਅਤੇ ਕਿਨੌਰੀ ਨਾਥੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਚ "ਹਿਮਾਚਲੀ" ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ

[ਸੋਧੋ]

ਇਹ "ਹਿਮਾਚਲੀ" ਨਾਚ ਰੂਪ ਰਾਸ ਲੀਲਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ "ਗੋਪੀਆਂ" ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਚੰਦਰਾਵਲੀ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਕ ਨਾਟਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਨਾਚ ਫਾਰਮ ਸਿਰਫ ਮਰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.

ਨਾਟੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ:

ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਨਾਚ ਰੂਪ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਇਸ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦੇ ਹਨ:

1. ਮਰਦਾਂ ਲਈ:

ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਜਾਵਟੀ ਟੋਪੀਆਂ, ਸਾੜੀਆਂ, ਚੂੜੀਆਂ, ਅਤੇ ਘੁੰਮਦੇ ਟਿਊਨਿਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

2. ਔਰਤਾਂ ਲਈ:

ਚੂੜੀਦਾਰ ਪਜਾਮਾ, ਘੱਗਰਾ ਅਤੇ ਚੋਲਾ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟੀ ਟੋਪੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਵੀ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਚੰਕੀ ਅਤੇ ਟੁੰਕੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਾਟੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੰਗੀਤ:

ਇਸ ਨਾਚ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਰਸਿੰਘਾ, ਕਰਨਾਲ, ਸ਼ਹਿਨਾਈ, ਢੋਲ ਅਤੇ ਨਗਾਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਮਾਲਾ

[ਸੋਧੋ]

ਕਯਾਂਗ ਮਾਲਾ ਇੱਕ ਨਾਚ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੱਚਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਬੁਣ ਕੇ ਅਤੇ ਮਾਲਾ ਦੇ ਮਣਕੇ ਬਣ ਕੇ ਮਾਲਾ ਵਰਗਾ ਪੈਟਰਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਕਲਾਕਾਰ ਨੇ ਵਧੀਆ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਡਾਂਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂਗ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਡਰਿੰਕ ਹੈ। ਕਯਾਂਗ ਮਾਲਾ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ

ਰਾਕਸ਼ਸ਼

[ਸੋਧੋ]

ਕਿੰਨੌਰ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦਾ ਇਹ ਨਾਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦੌਰ ਦਾ ਰੌਸ਼ਨ ਹੈ। ਕਿੰਨੌਰਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਹਿਰਨ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਾਚ ਭੂਤ ਦੇ ਮਾਸਕ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਸਲਾਂ 'ਤੇ ਭੂਤਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[1] ਛੰਭਾ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਚ ਭੰਗੜੇ ਵਰਗਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਚ ਰੂਪ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਘਣੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੈਟੋਲ ਅਤੇ ਬਿਸ਼ੂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਅਜਿਹੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਨ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ। ਛੰਭਾ ਜਾਂ ਰੱਖਸ਼ਾਸ ਡਾਂਸ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਡੈਮਨ ਡਾਂਸ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਇਸਦੇ ਸੁੰਦਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਧਾਰਨ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਜ ਦੇ ਕਿਨੌਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਹੱਥ ਫੜਦੇ ਹੋਏ ਭੂਤ ਦੇ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਡਾਂਸ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਘੁਰੇ ਨਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡੈਮਨ ਡਾਂਸ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੂਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਮਨਮੋਹਕ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਦਲਸ਼ੋਨ ਅਤੇ ਚੋਲੰਬਾ

[ਸੋਧੋ]

ਡਾਲਸ਼ੋਨ ਅਤੇ ਚੋਲੰਬਾ ਨਾਚ ਰੂਪ ਰੋਪਾ ਘਾਟੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਡਾਂਸਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਨਮੂਨਾ ਕੋਇਲਡ ਸੱਪਾਂ ਵਰਗਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਚੋਲੰਬਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਦੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਰੇ ਹੋਏ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਖੱਲ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ

ਚੋਲੰਬਾ ਨਾਚ: ਇਹ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਨਾਚ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਨੋਖਾ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਬਾਘ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ, ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਖੱਲ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨੱਕ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ੰਦ ਅਤੇ ਸ਼ਬੂ

[ਸੋਧੋ]

ਇਹ ਲਾਹੌਲ ਘਾਟੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਚ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁੱਧ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਗੋਮਪਾਸ ਵਿੱਚ ਨੱਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਬੂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਚ ਰੂਪ ਹਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੁੱਧ ਦੀ ਪਿਆਰੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਮੱਠਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰਾਜ ਦੇ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ।

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਬਾਇਲੀ ਨਾਚ

[ਸੋਧੋ]

ਕਿਕਲੀ ਡਾਂਸ ਫਾਰਮ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਨਾਚ ਹੈ। ਕੁੜੀਆਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਕੈਂਚੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਫੜਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭੰਗੜਾ ਇੱਕ ਮਰਦ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਊਨਾ ਦੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਟ੍ਰਾਂਸ-ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਚ ਰੂਪ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਅਤੇ ਨਾਚ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪਰੰਪਰਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਿਨੌਰ, ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਅਤੇ ਚੰਬਾ ਦੀ ਪੰਗੀ ਅਤੇ ਭਰਮੌਰ ਦੀਆਂ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਨੌਰਾਂ, ਲਾਹੌਲਾਂ, ਸਪਿਤੀਆਂ, ਪੰਗਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਗੱਦੀਆਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਜਰਾਂ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ, ਗੀਤਾਂ, ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਹਨ।

ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਲਾਮਾ ਦੁਆਰਾ ਕਈ ਰਸਮੀ ਨਾਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਨਕਾਬਪੋਸ਼ ਨਾਚ ਰੂਪ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲਾਮਾਸ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰਾਜਾ ਲੰਗਧਰਮਾ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਨਕਾਬਪੋਸ਼ ਨਾਚਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਪਦਮ ਸੰਭਵ (ਜਿਸ ਨੇ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਪਹੁੰਚਾਇਆ) ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਹੈ।[2]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]