ਹਿਰੈਕਲਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਹਿਰੈਕਲਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Heracles)[1] ਯੂਨਾਨੀ ਪੌਰਾਣਿਕ (ਮਿਥਹਾਸਿਕ) ਕਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਹੀਰੋ ਸੀ, ਜ਼ੀਅਸ ਅਤੇ ਐਲਕਮੇਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ, ਐਮਫੀਥਰੀਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਹ ਪਰਸੀਅਸ ਦਾ ਇਕ ਪੋਤਾ ਅਤੇ ਮਤਰੇਈ ਭਰਾ ਸੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਦੇਵਤੇ ਜ਼ਿਊਸ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਗਏ ਹਨ)। ਉਹ ਯੂਨਾਨ ਦੇ ਨਾਇਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ, ਮਰਦਾਨਗੀ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ, ਸ਼ਾਹੀ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦਾ ਪੂਰਵਜ ਸੀ ਜੋ ਹੇਰਾਕਲੀਡੇ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਚਥੋਨਿਕ ਰਾਖਸ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਓਲੰਪੀਅਨ ਕ੍ਰਮ ਦਾ ਚੈਂਪੀਅਨ ਸੀ। ਰੋਮ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਪੱਛਮ ਵਿਚ, ਉਹ ਹਰਕਿਊਲਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬਾਅਦ ਦੇ ਰੋਮਨ ਸਮਰਾਟ, ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਕਮੋਡਸ ਅਤੇ ਮੈਕਸਿਮਿਅਨ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਸਨ। ਰੋਮੀਆਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਯੂਨਾਨੀ ਸੰਸਕਰਣ ਅਪਣਾਇਆ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੇ ਹੀਰ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਦੇ ਭੂਗੋਲ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ। ਉਸਦੀ ਪੰਥ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਰੋਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੀ ਢਾਲੇ ਗਏ ਸਨ।

ਮੁੱਢ[ਸੋਧੋ]

ਉਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਦਿ ਟੇਵੇਲ ਲੇਬਰਜ਼ ਆਫ਼ ਹੇਰਾਕਲਸ; ਹੇਲੇਨਿਸਟਿਕ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅਲੈਗਜ਼ੈਡਰਿਅਨ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਮਿਥਿਹਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਚ ਕਾਵਿਕ ਅਤੇ ਦੁਖਦਾਈ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਖਿੱਚਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪੂਰਬੀ ਰੂਪਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸ਼ੇਰ-ਲੜਾਈ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਸੀ, ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[2]

ਹੇਰਾਕਲਸ ਹੈਲੇਨਿਕ ਚਥੋਨੀਕ ਹੀਰੋਜ਼ ਵਿਚੋਂ ਮਹਾਨ ਸੀ, ਪਰ ਦੂਜੇ ਯੂਨਾਨ ਦੇ ਨਾਇਕਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਕੋਈ ਵੀ ਕਬਰ ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹਰੈਕਲਸ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਨਾਇਕ ਅਤੇ ਦੇਵਤੇ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿੰਦਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ - ਹੇਰੋਸ ਥੀਓਸ; ਉਸੇ ਤਿਉਹਾਰ 'ਤੇ ਉਸ ਲਈ ਬਲੀਦਾਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਨਾਇਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਇੱਕ ਚਥੋਨਿਕ ਇੱਛਾ ਨਾਲ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵੇਦੀ ਉੱਤੇ: ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਇੱਕ " ਦੇਮੀ-ਦੇਵਤਾ " ਦੇ ਯੂਨਾਨੀ ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੈ।[2]

ਹੇਰਾਕਲਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਮੂਲ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵਾਲਟਰ ਬੁਰਕਰਟ ਦੁਆਰਾ ਨੀਓਲਿਥਿਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ੈਮੈਨਿਸਟਿਕ ਕ੍ਰਾਸਿੰਗ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਹੈ।[3] ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਹੇਰਾਕਲਸ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੀਆਂ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਇਕ ਅਸਲ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤਿਕਥਨੀ ਬਣ ਗਈਆਂ।[4] ਹੇਰਾਕਲਸ ਅਤੇ ਓਡੀਸੀਅਸ ਦੀਆਂ ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਸਾਂਝਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਲੇਖਕ ਸਟੀਵਨ ਸੋਰਾ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਇਕੋ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਅਕਤੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ।[5]

ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚ ਹਰਕਤਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਰੋਮ[ਸੋਧੋ]

ਇਕ ਰੋਮਨ ਸੁਨਹਿਰੀ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਕਟੋਰਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹਰਕੂਲਸ ਹਾਈਲਡਸਾਈਮ ਖ਼ਜ਼ਾਨਚੀ, ਪਹਿਲੀ ਸਦੀ ਈ., ਐਲਟਸ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਤੋਂ, ਦੋ ਸੱਪਾਂ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟਦੇ ਹੋਏ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਰੋਮ ਵਿਚ, ਹਰੈਕਲਸ ਨੂੰ ਹਰਕੂਲਸ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਵੱਖਰੇ ਰੋਮਨ ਮਿਥਿਹਾਸ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਇਸ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ।

ਮਿਸਰ[ਸੋਧੋ]

ਹੇਰੋਡੋਟਸ ਨੇ ਹੇਰਾਕਲਸ ਨੂੰ ਮਿਸਰੀ ਦੇਵਤਾ ਸ਼ੂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ. ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਇਕ ਹੋਰ ਮਿਸਰੀ ਦੇਵਤਾ, ਖਾਨਸੁ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ ਕੁਝ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੂ ਵਰਗਾ ਹੀ ਸੀ। ਖਾਨਸੂ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਹਰਕਲੇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੁਣ ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ ਸ਼ਹਿਰ ਹੇਰਾਕਲੀਅਨ ਵਿਖੇ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿਸਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹੇਰਕਲੇਸ ਨੂੰ ਹੇਰੀਸ਼ਾਫ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ, ਯੂਨਾਨ ਵਿਚ ਅਰਸਾਫਸ ਜਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲਿਖਿਆ। ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭੇਡੂ - ਦੇਵਤਾ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਪੰਥ ਹਰਕਲੇਓਪੋਲਿਸ ਮੈਗਨਾ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਤ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. By his adoptive descent through Amphitryon, Heracles receives the epithet Alcides, as "of the line of Alcaeus", father of Amphitryon. Amphitryon's own, mortal son was Iphicles.
  2. 2.0 2.1 Burkert 1985, pp. 208–9
  3. Burkert 1985, pp. 208–212.
  4. Loewen, Nancy: Hercules, p. 15
  5. Kenyon, Douglas J. (January–February 2018). "[no title cited]". Atlantis Rising Magazine. 127.