ਉਦੈਪੁਰ

ਉਦੈਪੁਰ ਰਾਜਸਥਾਨ (ਭਾਰਤ) ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਝੀਲਾਂ ਦੀ ਨਗਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਕਾਫੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬੱਪਾ ਰਾਵਲ ਵੰਸ਼ਜ ਉਦੈ ਸਿੰਘ (1433 - 68) ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਿਸ਼ੋਦੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਸਨ।

ਮੇਵਾੜ

8ਵੀਂ ਤੋਂ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਬੱਪਾ ਰਾਵਲ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜਾਂ ਨੇ ਅਜਿੱਤ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਰਾਜ ਮੇਵਾੜ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਹਾਰਾਣੀ ਕੰਵਲਿਨੀ ਵੀ ਇੱਥੇ ਦੀ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਝਲਕ ਪਾਉਣ ਲਈ ਦੇ ਸਲਤਨਤ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਅੱਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ ਨੇ ਇਸ ਕਿਲੇ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਰਾਣੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਪਰਛਾਈ ਨੂੰ ਲੋਟਸ ਕੁੰਡ ਵਿੱਚ ਵਖਾਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾਣ ਦੀ ਹੋਈ। ਪਰ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸਹਿਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਇੱਕ ਕਰ ਬੱਲਦੀ ਹੁਈ ਅੱਗ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜੌਹਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਦੇ ਹਨ, ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਗਈ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਉਦੀਨ ਖਿਲਜੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਮੁੱਖ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਪਾ ਰਾਵਲ (1433 - 68), ਰਾਣਾ ਸਾਂਗਾ (1509 - 27) ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ 80 ਘਾਵ ਹੋਣ, ਇੱਕ ਟੰਗ ਨਾ (ਅਪੰਗ) ਹੋਣ, ਇੱਕ ਹੱਥ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਲਾਂਦੇ ਸਨ ਸਗੋਂ ਬਾਬਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ (1572 - 92) ਹੋਏ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਅਕਬਰ ਦੀ ਅਧੀਨਤਾ ਨਹੀਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੇ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।

ਦਰਸ਼ਨੀ ਥਾਂ

ਲੇਕ ਪੈਲੇਸ

ਪਿਛੋਲਾ ਝੀਲ

ਮਹਾਰਾਣਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਦੂਸਰਾ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਾਇਆ ਸੀ। ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਟਾਪੂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋਨਾਂ ਉੱਤੇ ਮਹਲ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੈ ਜਗ ਨਿਵਾਸ, ਜੋ ਹੁਣ ਲੇਕ ਪੈਲੇਸ ਹੋਟਲ ਬੰਨ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹੈ ਜਗ ਮੰਦਿਰ। ਦੋਨਾਂ ਹੀ ਮਹਲ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸ਼ਿਲਪਕਲਾ ਦੇ ਚੰਗੇਰੇ ਉਦਾਹਰਨ ਹਨ, ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੁਆਰਾ ਜਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜਗ ਮੰਦਿਰ, ਉਦੈਪੁਰ

ਪਿਛੋਲਾ ਝੀਲ ਉੱਤੇ ਬਣੇ ਟਾਪੂ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਮਹਲ, ਜੋ ਹੁਣ ਇੱਕ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਹੋਟਲ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਕੋਰਟਯਾਰਡ, ਕਮਲ ਦੇ ਤਾਲਾਬ ਅਤੇ ਆਮ ਦੇ ਪੇੜਾਂ ਦੀ ਛਾਂਵ ਵਿੱਚ ਬਣਾ ਸਵਿਮਿੰਗ - ਪੂਲ ਮੌਜ - ਮਸਤੀ ਕਰਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਇੱਥੇ ਆਵਾਂ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਖਾਣ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲਵੇਂ, ਪਰ ਤੁਸੀ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰਲਾ ਹਿੱਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ।

ਜਗਦੀਸ਼ ਮੰਦਿਰ, ਉਦੈਪੁਰ

ਪਿਛੋਲਾ ਝੀਲ ਉੱਤੇ ਬਣਾ ਇੱਕ ਮੰਦਿਰ। ਇਹ ਮਹਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਰਣ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਬਣਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਜਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਾਇਆ। ਮਹਲ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਗੋਲਡਨ ਮਹਲ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਨੋਖਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੈ।

ਸਿਟੀ ਪੈਲੇਸ, ਉਦੈਪੁਰ

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਿਟੀ ਪੈਲੇਸ ਉਦੈਪੁਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹਲ ਹੈ। ਇਸ ਮਹਲ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਉਦਏ ਸਿੰਘ - ਦੂਸਰਾ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸਥਾਰ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ। ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਮਹਲ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਉੱਤਰੀ ਵੱਲ ਵਲੋਂ ਬੜੀਪੋਲ ਵਲੋਂ ਅਤੇ ਤਰਿਪੋਲਿਆ ਦਵਾਰ ਵਲੋਂ ਪਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ਿਲਪਗਰਾਮ, ਉਦੈਪੁਰ

ਇੱਕ ਸ਼ਿਲਪਗਰਾਮ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਆ, ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਰੰਪਰਰਿਕ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਸ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਨਾਚ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸੱਜਨਗੜ (ਮਾਨਸੂਨ ਪੈਲੇਸ)

ਉਦੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਰਾਵਲੀ ਪਰਵਤਮਾਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਦੀ ਸਿੱਖਰ ਉੱਤੇ ਇਸ ਮਹਲ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸੱਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਚੱਲਦੀ ਹੈ। ਸੱਜਨਗੜ ਵਲੋਂ ਉਦੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਝੀਲਾਂ ਦਾ ਸੁੰਦਰ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦਿਸਦਾ ਹੈ। ਪਹਾੜ ਦੀ ਤਲਹਟੀ ਵਿੱਚ ਅਭਯਾਰੰਨਯ ਹੈ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇਹ ਮਹਿਲ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਜਗਮਗਾ ਉੱਠਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਵਿਖਾਈ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਫਤੇਹ ਸਾਗਰ

ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਜੈ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਇਹ ਝੀਲ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਫਤੇਹ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਪੁਨਰਨਿਰਮਾਣ ਕਰਵਾਇਆ। ਝੀਲ ਦੇ ਬੀਚਾਂ - ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਾਗੀਚਾ ਹੈ। ਬਾਗੀਚੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ਸਰੂਪ ਦਾ ਇੱਕ ਕੈਫੇ ਵੀ ਹੈ। ਤੁਸੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਆਟੋ ਦੁਆਰਾ ਇੱਥੇ ਪਹੁਂਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਮੋਤੀ ਮਗਰੀ

ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾ ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੈ। ਮੋਤੀ ਮਗਰੀ ਫਤੇਹਸਾਗਰ ਦੇ ਕੋਲ ਦੀ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮੂਰਤੀ ਤੱਕ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਸਤੀਆਂ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸੁੰਦਰ ਬਗੀਚੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ ਦੇਖਣਯੋਗ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਹਾਲ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਸਹੇਲੀਆਂ ਦੀ ਬਾੜੀ

ਸਹੇਲੀਆਂ ਦੀ ਬਾੜੀ / ਦਾਸੀਆਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਬਣਾ ਬਾਗ ਇੱਕ ਸੱਜਿਆ - ਧਜਾ ਬਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਕਮਲ ਦੇ ਤਾਲਾਬ, ਫੱਵਾਰੇ, ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਹਾਥੀ ਅਤੇ ਕਯੋਸਕ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਸੁਖਾਦੀਆ ਸਰਕਲ

ਸੁਖਾਦੀਆ ਸਰਕਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਾਣਕਪੁਰ ਅਤੇ ਮਾਉਂਟ ਆਬੂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੈਲੀ ਪੰਚਵਟੀ ਨਾਲ ਜਾ ਜੁੜਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਫਾਸਟ-ਫੂਡ, ਊਂਠ-ਸਵਾਰੀ, ਘੋੜ-ਸਵਾਰੀ, ਕਿਸ਼ਤੀ-ਸੈਰ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਾਰਕ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।