ਪਰਮੈਥਰਿਨ
ਪਰਮੇਥਰੀਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Permethrin), ਜੋ ਹੋਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਨਿਕਸ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਾਮ ਹੇਠ ਵਿਕਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਹੈ।[1] ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਜੂਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2] ਇਹ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਕਰੀਮ ਜਾਂ ਲੋਸ਼ਨ ਦੇ ਤੌਰ' ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[3] ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਜਾਂ ਮੱਛਰ ਦੇ ਜਾਲਾਂ ਤੇ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਧੱਫੜ ਅਤੇ ਜਲਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[2] ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਵਰਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[3] ਇਹ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਰਤਣ ਲਈ ਮਨਜੂਰ ਹੈ। ਪਰਮੈਥਰੀਨ, ਪਾਇਰਥਰੋਈਡ ਦਵਾਈ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਇਹ ਜੂਆਂ ਅਤੇ ਖੁਰਕ ਦੇਕਣ ਦੇ ਜੀਵਣ ਦੇ ਨਿਯੂਰਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਰਮੇਥਰੀਨ ਦੀ ਖੋਜ 1973 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।[4] ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਹੈ, ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਜਰੂਰੀ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿਚੋਂ ਹੈ।[5] ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਥੋਕ ਦੀ ਕੀਮਤ US $0.02 ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ US $0.06 ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੈ।[6] ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੇ ਇਲਾਜ ਕੋਰਸ ਲਈ 25 ਡਾਲਰ ਤੋਂ 50 ਡਾਲਰ ਦਾ ਖਰਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[7]
ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]
ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਵਜੋਂ:[ਸੋਧੋ]
1. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ, ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ (ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਇਹ ਹੈ, ਕਿ ਇਹ ਮਧੂ ਮੱਖੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਮਾਰੂ ਹੈ)। 2. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
3, ਉਦਯੋਗਿਕ/ਘਰੇਲੂ ਕੀਟ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। 4. ਉੱਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
5. ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ, ਡਬਲਯੂ.ਐਚ.ਓ., ਆਈ.ਐਚ.ਆਰ. ਅਤੇ ਆਈ.ਸੀ.ਏ.ਓ. ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ, ਕਿ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਰਵਾਨਗੀ, ਉਤਰਨ ਜਾਂ ਉਤਾਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਡਿਸਇੰਸੈਕਟਡ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ[ਸੋਧੋ]
1. ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ (ਕਪੜੇ ਗੈਰ ਜ਼ਰੂਰੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਛਰ ਦੇ ਜਾਲ ਅਤੇ ਖੇਤ ਪਹਿਨਣ ਵਿੱਚ): ਪਰਮੀਥਰੀਨ ਕੱਪੜੇ ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਸਿੱਧੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਰਮੇਥਰੀਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੀਟ-ਭੰਡਾਰ ਵਜੋਂ ਮਾਰਕੀਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਨੂੰ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਮਾਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।[8] 2. ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਝੱਖੜ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਲਰ ਜਾਂ ਇਲਾਜ ਵਿਚ (ਕੁੱਤਿਆਂ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਰ ਬਿੱਲੀਆਂ ਨਹੀਂ)।
3. ਲੱਕੜ (ਟਿੰਬਰ) ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ
ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕ ਥਾਮ[ਸੋਧੋ]
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ, ਪਰਮੈਥਰੀਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਕਪਾਹ, ਕਣਕ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਚਿਕਨਾਈ ਫਸਲਾਂ ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਕੈਮੀਕਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਕੀੜੇ ਮਾਰਦਾ ਹੈ; ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ, ਇਹ ਲਾਭਕਾਰੀ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ, ਅਤੇ ਜਲ-ਜੀਵਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[9]
ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ[ਸੋਧੋ]
ਪਰਮੇਥਰਿਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਚਮੜੀ ਦੀ ਹਲਕੀ ਖਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਜਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Keystone, J. S.; Kozarsky, Phyllis E.; Freedman, David O.; Connor, Bradley A. (2013). Travel Medicine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Elsevier Health Sciences. p. 58. ISBN 978-1-4557-1076-8. Archived from the original on 20 ਦਸੰਬਰ 2016.
- ↑ 2.0 2.1 World Health Organization (2009). Stuart MC, Kouimtzi M, Hill SR (eds.). WHO Model Formulary 2008. World Health Organization. p. 213. hdl:10665/44053. ISBN 9789241547659.
- ↑ 3.0 3.1 "Permethrin". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 21 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
- ↑ Zweig, Gunter; Sherma, Joseph (2013). Synthetic Pyrethroids and Other Pesticides: Analytical Methods for Pesticides and Plant Growth Regulators (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Academic Press. p. 104. ISBN 978-1-4832-2090-1. Archived from the original on 20 ਦਸੰਬਰ 2016.
- ↑ World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- ↑ "Permethrin". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 8 December 2016.
- ↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 182. ISBN 978-1-284-05756-0.
- ↑ Jeneen, Interlandi. "Can Permethrin Treated Clothing Help You Avoid Mosquito Bites?". Consumer Reports. Retrieved 31 May 2019.
- ↑ R. H. Ian (1989). "Aquatic organisms and pyrethroids". Pesticide Science. 27 (4): 429–457. doi:10.1002/ps.2780270408.