ਬਯਾਨ ਉਲ ਕੁਰਾਨ
ਬਯਾਨ ਉਲ ਕੁਰਾਨ ( ਉਰਦੂ : بیان القرآن) ਭਾਰਤੀ ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਦਵਾਨ, ਅਸ਼ਰਫ਼ ਅਲੀ ਥਾਨਵੀ (d.1943) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਤਿੰਨ ਜਿਲਦਾਂ ਦੀ ਤਫ਼ਸੀਰ ( ਤਫਸੀਰ ) ਹੈ।[1] ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਇਸਦੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਤਫ਼ਸੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2]
ਪਿਛੋਕੜ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਦਾ ਸੰਕਲਨ 1320 ਏ. ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਥਾਨਵੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ 1905 (1323 ਏ. ) ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ 1908 (1326 ਏ.) ਵਿੱਚ ਮਤਬਾ ਮੁਜਤਬਾਈ, ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬਾਰਾਂ ਜਿਲਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3] ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੁਤਬਾ-ਏ-ਤਫਸੀਰ-ਏ-ਬਾਯਾਨ ਅਲ ਕੁਰਾਨ ਸਾਰੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ 'ਖੁਤਬਾ' ਵਿਚ ਥਨਵੀ ਨੇ ਇਸ ਤਫਸੀਰ ਨੂੰ ਸੰਕਲਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: "ਮੈਂ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸਟੀਕ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਸੰਕਲਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪਹਿਲੂਆਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੇ ਛੂਹ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਕਲਿਤ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਿਆਖਿਆ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਕੋਈ ਵੀ ਗਿਣਿਆ. ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਹੋਰ ਵਿਆਖਿਆ ਨੰਬਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਬਕਸੇ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਲਾਭ ਲਈ ਕੁਰਾਨ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਸ਼ਰੀਆ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਮ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਸ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਗਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲਤ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੈਂਫਲੇਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਕਾਫੀ ਸਨ…. . ਇਸ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿਚ 12 ਰਬੀ ਅਲ-ਅਵਲ 1320 ਏ. ਨੂੰ ਮੈਂ ਇਸ ਤਫਸੀਰ ਨੂੰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੁਨਿਆਵੀ ਲਾਭਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਾਲ ਸੰਕਲਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਇਹ ਜਨਤਾ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।"[4]
ਵਿਧੀ
[ਸੋਧੋ]ਥਾਨਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਤਫ਼ਸੀਰ ਦੀਆਂ ਸੱਤ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ:[4]
- ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਅਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਧਾਰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਅਨੁਵਾਦ ਵਿੱਚ ਵਾਕਾਂਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਾਕਾਂਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਰਥ ਹਨ। ਅਨੁਵਾਦ ਵਾਰਤਕ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਪਾਠ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੇ।
- ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਅਤੇ ਭੁਲੇਖਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਨੋਟਸ ਨਾਲ ਸਮਰਥਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਆਇਤ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਲਈ ਵਿਭਿੰਨ ਕਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਕਥਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਛੰਦਾਂ ਦਾ ਟੀਕਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਧੁਨੀ ਸਬੰਧ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਨਿਆਂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਚਾਰ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਹਨਾਫੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹੋਰ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਾਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਖਾਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਅਰਬੀ ਹਾਸ਼ੀਏ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਮਦਨੀ, ਅਸਪਸ਼ਟ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਆਇਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਰਬੀ ਹਾਸ਼ੀਏ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਅਰਬੀ ਵਿਆਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੈ।
ਥਾਨਵੀ ਹਨਾਫੀ ਮੱਤ ਦਾ ਪੱਕਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੀ ਤਫ਼ਸੀਰ ਵਿੱਚ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਰਿਹਾਨਾ ਸਿਦੀਕੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ: "ਮੌਲਾਨਾ ਥਨਵੀ ਹਨਾਫੀ ਮੱਤ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਸਨ। ਉਹ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਦੀ ਗਲਤ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਕੇ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।"[4]
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਥਾਨਵੀ ਇੱਕ ਹਨਫੀ ਨਿਆਂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਝੁਕਾਅ ਵੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹੋਏ; ਉਸਨੇ ਕੁਰਾਨ ਤੋਂ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਮਾਪ ਵੀ ਕੱਢੇ ਸਨ। ਇਹ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਉਰਦੂ ਵਿਆਖਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਤੋਂ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਮਾਪਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਤਸਾਵੁਫ ਬਾਰੇ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਸੀ।[4]
ਥਾਨਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁਰਾਨ ਦੀ ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਉਪਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[4]
- ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਸੰਕਲਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਤਫ਼ਸੀਰ ਅਲ-ਬੈਦਾਵੀ, ਤਫ਼ਸੀਰ ਅਲ-ਜਲਾਲੇਨ, ਤਫ਼ਸੀਰ-ਏ-ਰਹਿਮਾਨੀ, ਅਲ-ਇਤਕਾਨ, ਤਫ਼ਸੀਰ-ਏ-ਮਾਲਿਮ ਅਲ-ਤੰਜ਼ੀਲ, ਤਫ਼ਸੀਰ ਅਲ-ਅਲੂਸੀ, ਤਫ਼ਸੀਰ-ਏ-ਮਦਾਰਿਕ, ਤਫ਼ਸੀਰ-ਇ-ਕਹਾ।, ਤਫ਼ਸੀਰ-ਇ-ਇਬਨ-ਏ-ਕਤਿਰ, ਅਲ-ਦੁਰ ਅਲ-ਮੰਤੂਰ ਅਤੇ ਅਲ-ਕਸ਼ਸ਼ਾਫ਼ ਆਦਿ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਫ਼ਸੀਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿਆਂ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਹਦੀਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪੁਸਤਕਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸਲਾਹ ਲਈ ਗਈ।
- ਅਧਿਆਇ ਅਤੇ ਆਇਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ; ਅਤੇ ਅਧਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਰ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਤੁਕਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਇਤਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਤਫਸੀਰ ਬਾਰੇ ਬਿਰਤਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਧਾਰ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇਰਾਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਸੀ ਜੋ ਠੋਸ ਦਲੀਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਕਾਂਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਪੁਰਾਣੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਬਾਰੇ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤਫ਼ਸੀਰ-ਏ-ਹਕਾਨੀ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।
- ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀ ਹੋਰ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
- ਉਹ ਫਿਕਹ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ.
- ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਤਫਸੀਰ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ.
- ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਅਨੇਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਕੁਝ ਤੁਕਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਕੇਵਲ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਚੇਤਨਾ ਵਾਲੇ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਕੁਝ ਆਇਤਾਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 'ਤੇ ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹਨ।
- ਵਿਆਖਿਆ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਠ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਨਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਸਮੱਗਰੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਮਾਰਫੂ ਅਹਦੀਸ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲੋਂ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
- ਉਪਰੋਕਤ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਉਪਾਅ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ, ਪਰ ਲੇਖਕ ਨੇ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
- ਅਰਬੀ ਹਾਸ਼ੀਏ ਵਾਲੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਝਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕੰਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਭਾਗ ਹਨ. ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ, ਪਹਿਲੀ ਜਿਲਦ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਕੁਰਾਨ ਦੇ ਕੁਝ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਖੰਡਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੈ:[5]
ਬੰਗਲਾ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬੰਗਾਲੀ ਅਨੁਵਾਦ 1972 ਵਿੱਚ ਇਮਦਾਦੀਆ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਤੋਂ ‘ਤਫ਼ਸੀਰੇ ਅਸ਼ਰਫ਼ੀ’ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।[6]
2003 ਵਿੱਚ ਜ਼ਮ-ਜ਼ਮ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਸੁਲੂਕ ਦੇ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ, ਤਸੱਵੁਫ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਵਰ ਅਲ-ਫਾਤਿਹਾ, ਅਦ-ਧੂਹਾ ਤੋਂ ਅਲ-ਨਸ ਤੱਕ ਹੈ।[7]
ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਤਫ਼ਸੀਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਗੁਣ ਅਨਵਰ ਸ਼ਾਹ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਦੇ ਕਹੇ ਵਿੱਚ ਝਲਕਦੇ ਹਨ: "ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮੈਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਲਈ ਵੀ ਇਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ।"[4] ਕਸ਼ਮੀਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਾਰ ਬਿਲਾਲ ਅਹਿਮਦ ਵਾਨੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਇਸ ਵਿਆਖਿਆ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੁੱਧੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਤੋਂ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਿਆਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਹੱਸਵਾਦ ਨੂੰ ਵਹਦਤ ਅਲ-ਵਜੂਦ (ਅਸਥਾਈ ਏਕਤਾ) ਅਤੇ ਨਜ਼ਰੀਆ-ਇ ਹੁਲਗੁਲ (ਤਰਾਨ) ਵਰਗੇ ਗੈਰ-ਇਸਲਾਮੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਤੋਂ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ) ਆਦਿ।"[4]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]
- ਤਫਸੀਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
- ਸੁੰਨੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Asir Adrawi. Tazkirah Mashāhīr-e-Hind: Karwān-e-Rafta (in ਉਰਦੂ) (2 April 2016 ed.). Deoband: Darul Muallifeen. p. 35.
- ↑ Fahed, Obaidullah (2015). Objectives Of Shariah (Introduction And Application) (Selected Papers Of The Workshop Organized By The Islamic Fiqh Academy Of India In Collaboration With The International Institute Of Islamic Thought. Beirut: Dar Al Kotob Al Ilmiyah. p. 213. ISBN 9782745183316.
- ↑ Ali, Syed Shahid. Urdu Tafāsīr Bīswi Sadī Mai [Urdu tafsir's in the twentieth century] (in ਉਰਦੂ). Lahore: Maktaba Qāsim al-Uloom. p. 12.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 Wani 2016.
- ↑ Maulana Ashraf Ali Thanvi. Tafseer E Bayan Ul Quran (in ਉਰਦੂ).
- ↑ Ullah, Sakhawat (26 July 2019). "Sequence of Quran translation in Bengali language". Kaler Kantho.
- ↑ "Abridged Bayanul Qur'an By Maulana Ashraf Ali Thanwi". Kitaabun.com. Retrieved 19 October 2022.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨਾ
[ਸੋਧੋ]- Ali, Syed Shahid. "Tafsīr Bayān al-Qur'ān, Mawlāna Ashraf Ali Thānwi". Urdu Tafāsīr Bīswi Sadī Mai [Urdu tafsir's in the twentieth century] (in ਉਰਦੂ). Lahore: Maktaba Qāsim al-Uloom. pp. 12–19. Retrieved 5 October 2020.
- Kamran, Malak Shahid (2021). "A scholarly review of the Methodology of Ashraf Ali Thanvi in "Tafseer Bayan-ul-Quran"". VFAST Transactions on Islamic Research (in ਉਰਦੂ). 9 (4): 152–163. ISSN 2309-6519.
- Majeed, Nazeer Ahmad Ab. (2019). "Chapter 5". Quran interpretation in Urdu : a critical study (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). New Delhi: Viva Books. ISBN 978-93-89166-89-7. OCLC 1124776298.
- Noureen, Misbah (2018). "Specific Study Of "Bayanul Quran" Regarding Character Building In The Light Of Surah Al-Muminoon And Surah Al-marij" (PDF). Global Journal of Management, Social Sciences and Humanities. 4 (4): 402–423. ISSN 2520-7113.
- Parvez, Mohammed (2008). A study of the socio_religious reforms of Maulana Ashraf Ali Thanvi (PhD) (in ਉਰਦੂ). India: Department of Islamic Studies, Aligarh Muslim University. pp. 67–69. hdl:10603/52380.
- Rashid, Burhan (2018). Impact of Tafsīr Rūḥ al-Maʻānī on Tafsīr Bayān al-Qur'ān (PDF) (1. Auflage ed.). Saarbrücken. ISBN 978-613-9-84319-0. OCLC 1187807759. Archived from the original (PDF) on 2021-01-17. Retrieved 2023-02-22.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - Razzak, Abdur (1980). Al-Quran translation and commentary in different languages (PDF) (in Bengali). Dinajpur: Islamic Cultural Centre. p. 16.
- Siddiqui, Muhammad Ismail. Talifat-e Ashrafiyyah (PDF). India.
- Usmani, Abdul Rauf; Abdullah, Dr Muhammad (2022). "Characteristics and Distinctions of Prophet Muhammad (PBUH) in the light of Tafsir Bayan-ul-Quran". International Research Journal on Islamic Studies (in ਉਰਦੂ). 4 (1): 126–141. doi:10.54262/irjis.04.01.u10. ISSN 2710-3749.
- Usmani, Taqi (2005). Tabsre (in ਉਰਦੂ). Pakistan: Maktaba Ma'ariful Quran. p. 93.