ਰਾਮ ਨਾਰਾਇਣ
ਰਾਮ ਨਾਰਾਇਣ | |
|---|---|
.jpg) 1974 ਵਿੱਚ ਨਾਰਾਇਣ | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 25 ਦਸੰਬਰ 1927 ਨੇੜੇ ਉਦੈਪੁਰ, ਮੇਵਾੜ ਦਾ ਰਾਜ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 9 ਨਵੰਬਰ 2024 (ਉਮਰ 96) ਬਾਂਦਰਾ, ਮੁੰਬਈ, ਭਾਰਤ |
| ਵੰਨਗੀ(ਆਂ) | ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ |
| ਸਾਜ਼ | ਸਾਰੰਗੀ |
| ਸਾਲ ਸਰਗਰਮ | 1944–2013[1] |
ਰਾਮ ਨਰਾਇਣ (25 ਦਸੰਬਰ 1927 – 9 ਨਵੰਬਰ 2024), ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪੰਡਿਤ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕਲੇ ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਝੁਕੇ ਸਾਰੰਗੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਸਫਲ ਸਾਰੰਗੀ ਵਾਦਕ ਬਣਿਆ।
ਨਰਾਇਣ ਦਾ ਜਨਮ ਉਦੈਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਾਰੰਗੀ ਵਜਾਉਣਾ ਸਿੱਖ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਰੰਗੀ ਵਾਦਕਾਂ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ, ਇੱਕ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਯਾਤਰਾ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ, ਲਾਹੌਰ ਨੇ 1944 ਵਿੱਚ ਨਾਰਾਇਣ ਨੂੰ ਗਾਇਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਰਾਇਣ ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਿਆ, ਪਰ, ਸਾਥ ਤੋਂ ਪਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਹਾਇਕ ਭੂਮਿਕਾ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ 1949 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਚਲੇ ਗਏ।
ਨਰਾਇਣ 1956 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਸੋਲੋ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣ ਗਏ। ਸਿਤਾਰ ਵਾਦਕ ਰਵੀ ਸ਼ੰਕਰ ਦੁਆਰਾ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਾਰਾਇਣ ਨੇ ਉਸਦੀ ਮਿਸਾਲ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸੋਲੋ ਐਲਬਮਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ 1964 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਚਤੁਰ ਲਾਲ, ਇੱਕ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ, ਜਿਸਨੇ 1950 ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਕਰ ਨਾਲ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦਾ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਨਰਾਇਣ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਅਤੇ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੂੰ 2005 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Narayan, Harsh (5 April 2023). "Today even at the age ..." Instagram. Retrieved 7 April 2023.