ਅਭਿਜੀਤ ਬੈਨਰਜੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਅਭੀਜੀਤ ਬੈਨਰਜੀ
ਬੈਨਰਜੀ, 2011 FT Goldman Sachs Business Book of the Year ਇਨਾਮ ਮਿਲਣ ਸਮੇਂ
ਜਨਮ (1961-02-21) 21 ਫਰਵਰੀ 1961 (ਉਮਰ 63)
ਕੋਲਕਾਤਾ, ਭਾਰਤ
ਕੌਮੀਅਤਭਾਰਤੀ
ਅਦਾਰਾਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ
ਖੇਤਰDevelopment economics
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਹਾਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਕਲਕੱਤਾ
ਪ੍ਰਭਾਵਐਸਥਰ ਡੁਫ਼ਲੋ
ਪ੍ਰਭਾਵਿਤਐਸਥਰ ਡੁਫ਼ਲੋ
ਇਨਾਮਨੋਬਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪੁਰਸਕਾਰ (2019)[1]

ਅਭੀਜੀਤ ਵਿਨਾਇਕ ਬੈਨਰਜੀ (English: Abhijit Vinayak Banerjee; ਬੰਗਾਲੀ: অভিজিৎ বিনায়ক বন্দ্যোপাধ্যায়, ਜਨਮ 1961) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਵੇਲੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿਖੇ ਫੋਰਡ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਦਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।[2] ਬੈਨਰਜੀ, ਅਬਦੁਲ ਲਤੀਫ ਜਮੀਲ ਗਰੀਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲੈਬ ਦਾ (ਈਸਥਰ ਦੇਫਲੋ ਅਤੇ ਸੇਨਧਿਲ ਮੁਲੈਨਾਥਨ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ) ਇੱਕ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ, ਗਰੀਬੀ ਐਕਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ ਕਾਢਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਰਿਸਰਚ ਐਫੀਲੀਏਟ, ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬੀ ਬਾਰੇ ਕਨਸੋਰਟੀਅਮ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਬੈਨਰਜੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਗਰੀਬੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਪਹੁੰਚ ਲਈ "2019 ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਨੋਬਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਐਸਥਰ ਡੁਫਲੋ ਅਤੇ ਮਾਈਕਲ ਕਰੇਮਰ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।"[3][4]

ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਮੁਢਲਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਬੈਨਰਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਰਤ ਦੇ ਧੂਲੇ ਵਿੱਚ, ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਸਮਾਜਕ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਰਮਲਾ ਬੈਨਰਜੀ ਅਤੇ ਕਲਕੱਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੀਪਕ ਬੈਨਰਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਸਾਊਥ ਪੁਆਇੰਟ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਕਲਕੱਤਾ ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ 1981 ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੀ.ਐੱਸ. ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਸਨੇ 1983 ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ. ਕੀਤੀ। [5] ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਹ 1988 ਵਿੱਚ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ ਕਰਨ ਲਈ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਦੀ ਡਾਕਟੋਰਲ ਥੀਸਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ "ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖ।"

ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬੈਨਰਜੀ ਹੁਣ ਮੈਸੇਚਿਊਸਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਫੋਰਡ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।

ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਵਿਕਾਸ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਐਸਥਰ ਡੂਫਲੋ, ਮਾਈਕਲ ਕਰੇਮਰ, ਜੌਨ ਏ ਲਿਸਟ, ਅਤੇ ਸੇਂਧਿਲ ਮੁੱਲਾਇਨਾਥਨ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਕਾਰਨਿਕਤਾ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਧੀ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਜੋਂ ਫੀਲਡ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਉਹ 2004 ਵਿੱਚ ਅਮੈਰੀਕਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਆਰਟਸ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦਾ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। [6] ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਇੰਫੋਸਿਸ ਪੁਰਸਕਾਰ 2009 ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ (ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ) ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਉਦਘਾਟਨੀ ਇੰਫੋਸਿਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[7]

2012 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਜੈਰਲਡ ਲੋਇਬ ਅਵਾਰਡ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਐਸਥਰ ਡੁਫਲੋ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ 'ਗਰੀਬ ਅਰਥ-ਸ਼ਾਸਤਰ' ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ।[8]

2013 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸੱਕਤਰ ਜਨਰਲ ਬਾਨ ਕੀ-ਮੂਨ ਦੁਆਰਾ ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪੈਨਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ 2015 (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲੀਨੀਅਮ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[9]

2014 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਚਾਰੇ ਲਈ ਕੀਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਤੋਂ ਬਰਨਹਾਰਡ-ਹਾਰਮਸ-ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ

2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਪਾਲਿਸੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਐਕਸਪੋਰਟ-ਇੰਪੋਰਟ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ 34 ਵੇਂ ਦਿਵਸ ਤੇ ਸਲਾਨਾ ਭਾਸ਼ਣ ਕੀਤਾ।[10]

ਸਾਲ 2019 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਲਈ ਐਸਥਰ ਡੁਫਲੋ ਅਤੇ ਮਾਈਕਲ ਕ੍ਰੇਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[11][12]

ਨਿਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]

ਅਭਿਜੀਤ ਬੈਨਰਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਐਮਆਈਟੀ ਵਿਖੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਲੈਕਚਰਾਰ ਡਾ. ਅਰੁੰਧਤੀ ਤੁਲੀ ਬੈਨਰਜੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।[13][14] ਅਭਿਜੀਤ ਅਤੇ ਅਰੁੰਧਤੀ ਦਾ ਤਲਾਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕੱਲਾ ਇੱਕ ਬੇਟਾ ਸੀ।[13]

ਅਭਿਜੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਬੱਚਾ (ਜਨਮ 2012) ਸਹਿ-ਖੋਜਕਰਤਾ, ਸਾਬਕਾ ਡਾਕਟਰਲ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਅਤੇ ਐਮਆਈਟੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਸਥਰ ਡੁਫਲੋ ਤੋਂ ਸੀ।[15][16] ਅਭਿਜੀਤ 1999 ਵਿੱਚ ਐਮਆਈਟੀ ਵਿੱਚ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਐਸਥਰ ਦੀ ਪੀਐਚਡੀ ਦਾ ਸੰਯੁਕਤ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਸੀ।[15][17] ਐਸਥਰ ਵੀ ਐਮਆਈਟੀ ਵਿਖੇ ਗਰੀਬੀ ਹਟਾਓ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।[18] ਅਭਿਜੀਤ ਅਤੇ ਐਸਥਰ ਨੇ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Hannon, Dominic Chopping and Paul. "Nobel Prize in Economics Awarded for Work Alleviating Poverty". WSJ. Retrieved 14 October 2019.
  2. "Our focus is to enrol people suffering from lack of identity: Nandan Nilekani". The Times of India. 6 July 2010.
  3. The Prize in Economic Sciences 2019. Royal Swedish Academy of Sciences. October 14, 2019. https://www.nobelprize.org/uploads/2019/10/press-economicsciences2019.pdf. 
  4. Desk, The Hindu Net (2019-10-14). "Abhijit Banerjee among three to receive Economics Nobel". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-10-14.
  5. "Abhijit Banerjee Short Bio". Massachusetts Institute of Technology • Department of Economics. 2017-10-24. Archived from the original on 2019-09-27. Retrieved 2017-10-24. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  6. "Book of Members, 1780–2010: Chapter B" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. Retrieved 17 May 2011.
  7. Infosys Prize 2009 – Social Sciences – Economics Archived 17 May 2011 at the Wayback Machine.
  8. "UCLA Anderson Announces 2012 Gerald Loeb Award Winners". UCLA Anderson School of Management. June 26, 2012. Archived from the original on ਅਪ੍ਰੈਲ 12, 2019. Retrieved February 2, 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  9. "Ban names high-level panel to map out 'bold' vision for future global development efforts". Retrieved 6 November 2013.
  10. https://www.business-standard.com/article/economy-policy/make-govt-jobs-less-cushy-mit-economist-abhijit-banerjee-on-10-quota-119010901160_1.html
  11. "Abhijit Banerjee, Esther Duflo, Michael Kremer awarded Nobel prize for Economics". Newsd www.newsd.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2019-10-14.
  12. "Indian-American Economist Abhijit Banerjee Among 3 Awarded Nobel Prize for Fighting Poverty". News18. Retrieved 2019-10-14.
  13. 13.0 13.1 "Malcolm Adiseshiah Award 2001, A Profile: Abhijit Vinayak Banerjee" (PDF). Malcolm & Elizabeth Adiseshiah Trust & Madras Institute of Development Studies (MIDS). 2001. Archived from the original (PDF) on 8 Jul 2017. Retrieved 27 Apr 2019. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)
  14. "Global Studies and Languages, Biography: Arundhati Tuli Banerjee". MIT. 2018-08-18. Archived from the original on 18 Aug 2018. Retrieved 2019-04-27. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)
  15. 15.0 15.1 Gapper, John (16 March 2012). "Lunch with the FT: Esther Duflo". Financial Times. Archived from the original on 5 November 2018. Retrieved 28 April 2019.
  16. "Esther's baby". Project Syndicate. 23 March 2012. Archived from the original on 27 November 2015. Retrieved 28 April 2019.
  17. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :0
  18. "Esther Duflo CV". Esther Duflo at MIT. 2018. Archived from the original on 9 Aug 2018. Retrieved 2019-04-27.