ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਬੀ.ਐਚ.ਯੂ.) ਵਾਰਾਣਸੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) ਵਾਰਾਣਸੀ (ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ: ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਬੀ ਐਚ ਯੂ) ਵਾਰਾਣਸੀ ਜਾਂ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. (ਬੀ.ਐਚ.ਯੂ.) ਵਾਰਾਣਸੀ) ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਵਾਰਾਣਸੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਬਨਾਰਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ ਵਜੋਂ 1919 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ, ਇਹ 1968 ਵਿੱਚ ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਬਣਿਆ। ਇਸਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1][2] ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. (ਬੀ.ਐਚ.ਯੂ.) ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੇ 15 ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ 3 ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਸਕੂਲ ਹਨ।

ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) ਨੇ ਆਪਣਾ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਸਾਲ 2019-2020 ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ। ਇਸ ਨੇ ਜਸ਼ਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਐਲੂਮਨੀ ਮੀਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। 80 ਸਾਲਾ ਬੈਨਕੋ ਚਿਮਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਦੀ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਯਾਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਆਈਆਈਟੀ (ਬੀਐਚਯੂ) ਵਾਰਾਣਸੀ ਪਹਿਲਾਂ ਬਨਾਰਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ (ਬੈਂਕੋ), ਮਾਇਨਿੰਗ ਅਤੇ ਮੈਟਲਗਰੀ ਕਾਲਜ (ਐਮਆਈਐਮਈਈਟੀ), ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਟੈਕਨੋ) ਅਤੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਆਈਟੀ-ਬੀਐਚਯੂ) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਬਨਾਰਸ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਬੀ.ਐੱਚ.ਯੂ.) ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ। ਬੀ.ਐਚ.ਯੂ. ਵਿਖੇ ਪਹਿਲਾ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਸਮਾਰੋਹ 19 ਜਨਵਰੀ 1919 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਚਾਂਸਲਰ, ਮੈਸੂਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਰਾਜਾ ਵਡਿਆੜ, ਜੋ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਅਤੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਆਏ ਸਨ, ਨੇ ਬਨਾਰਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ (ਬੇਨਕਾ) ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਰੋਹ ਕੀਤਾ।[3] ਇੱਕ ਕਾਰੀਗਰ ਕੋਰਸ 11 ਫਰਵਰੀ 1919 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੀ.ਐਚ.ਯੂ. ਕੋਲ ਮਕੈਨੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਮੈਟਲਗਰੀ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਦਾ ਸਿਹਰਾ, ਇਸਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਪੀ. ਮਦਨ ਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਆ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. (ਬੀ ਐਚ ਯੂ), ਵਾਰਾਣਸੀ

ਜੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1920 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕੋ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਮੈਟਲੌਰਜੀ ਦੇ ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਰਸਾਇਣ ਵਿਭਾਗ ਜੁਲਾਈ, 1921 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1923 ਵਿਚ, ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਮੈਟਲੌਰਜੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 1944 ਵਿਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਜੋ ਮਾਇਨਿੰਗ ਅਤੇ ਮੈਟਲਗਰੀ ਕਾਲਜ (ਐਮਆਈਐਨਐਮਈਟੀ) ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।[3]

ਬੀ ਐਚ ਯੂ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।[4] ਇਹ ਪਹਿਲ 1932 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬੀ.ਐੱਸ.ਸੀ. ਲਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸਮੂਹ ਨੇ. (ਏ) ਕੈਮਿਸਟਰੀ, (ਅ) ਫਾਰਮਾਕੋਗਨੋਸੀ ਅਤੇ (ਸੀ) ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਵਾਲੀ ਬੋਟਨੀ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 1934 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 1935 ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਫਾਰਮੇਸੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਸੈਂਟਰਲ ਹਿੰਦੂ ਕਾਲਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਨ। ਸਤੰਬਰ 1935 ਵਿਚ, ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ, ਬੋਟਨੀ, ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ, ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਸੈਰਾਮਿਕਸ ਵਿਭਾਗ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 1937 ਵਿਚ, ਗਲਾਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਵੀ ਇਸ ਕਾਲਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਸਾਲ 1939 ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਰਸਾਇਣ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ, ਸੈਰਾਮਿਕਸ ਅਤੇ ਗਲਾਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਟੈੱਕਨੋ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Ministry of Law and Justice (Legislative Department) (21 June 2012). "IT-Amendment-Act-2012" (PDF). The Gazette of India. Archived from the original (PDF) on 17 ਅਕਤੂਬਰ 2013. Retrieved 21 September 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. "IIT-BHU's first alumni meet from December 30".
  3. 3.0 3.1 "History of the University". Banaras Hindu University. Retrieved 4 October 2011.
  4. "History of the University". Banaras Hindu University. Retrieved 4 October 2011.