ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਮਦਰਾਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਮਦਰਾਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Indian Institute of Technology Madras) ਇੱਕ ਪਬਲਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਹੈ, ਜੋ ਚੇਨਈ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ.) ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਇੱਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।[1] 1959 ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਹ ਤੀਜੀ ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਸੀ ਜੋ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2] ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮਦਰਾਸ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਗਤ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਫਰੇਮਵਰਕ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਰ ਸਾਲ (2016-2019)[3][3][4] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸੰਸਥਾ ਵਜੋਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[5]

ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮਦਰਾਸ ਇੱਕ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 2.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਰਗ (617 ਏਕੜ) ਦਾ ਕੈਂਪਸ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਆਂਢੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ। ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 550 ਫੈਕਲਟੀ, 8,000 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ 1,250 ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਸਟਾਫ ਹੈ।[6] ਜਦੋਂ ਤੋਂ 1961 ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਚਾਰਟਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਵੱਧਦਾ ਹੋਇਆ, ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕੈਂਪਸ ਇੱਕ ਗੁੰਡੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬਣਿਆ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜੰਗਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਚਿਟਲ (ਦਾਗ਼ੀ ਹਿਰਨ), ਕਾਲਾ ਹਿਰਨ, ਬੋਨਟ ਮੱਕਾਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਣ ਹਨ। ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਝੀਲ, 1988 ਅਤੇ 2003 ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਹੋਈ, ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

1956 ਵਿਚ, ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ। 1959 ਵਿੱਚ ਮਦਰਾਸ ਵਿਖੇ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਬੋਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤ-ਜਰਮਨ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮਦਰਾਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਦਿਅਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜਰਮਨੀ ਦੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਸਹਿਯੋਗੀ ਖੋਜ ਯਤਨ ਹੋਏ ਹਨ।[7] ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਰਮਨ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਹਾਇਤਾ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਡੀ.ਏ.ਏ.ਡੀ. ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਹੰਬਲਟ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਖੋਜ ਯਤਨ ਅਜੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।

ਸੰਸਥਾਨ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 1959 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਬੈਚ ਵਿੱਚ ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 120 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ।[8] 1961 ਵਿਚ, ਆਈਆਈਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਸੰਸਥਾਨ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਹਿਲਾ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਸਮਾਰੋਹ 11 ਜੁਲਾਈ, 1964 ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਡਾ. ਐਸ. ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ[9] ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ 1966 ਦੇ ਬੀ.ਟੈਕ ਬੈਚ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[10] ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮਦਰਾਸ ਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੁਨਹਿਰੀ ਜੁਬਲੀ ਮਨਾਈ।

ਕੈਂਪਸ[ਸੋਧੋ]

ਆਈ.ਆਈ.ਟੀ. ਮਦਰਾਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਰੋਡ 'ਤੇ ਹੈ, ਜੋ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਯਾਰ ਅਤੇ ਵੇਲਾਚੇਰੀ ਨਾਲ ਲਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੈਂਪਸ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੀਟ ਰਾਜ ਭਵਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਹੋਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਵੇਲਾਚੇਰੀ (ਅੰਨਾ ਗਾਰਡਨ ਐਮਟੀਸੀ ਬੱਸ ਅੱਡੇ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਵੇਲਾਚੇਰੀ ਮੇਨ ਰੋਡ), ਗਾਂਧੀ ਰੋਡ (ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਹੋਸਟਲ ਦੇ ਗੇਟ ਜਾਂ ਟੋਲ ਗੇਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ) ਅਤੇ ਤਾਰਾਮਣੀ ਗੇਟ (ਅਸੈਂਡੇਸ ਟੇਕ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨੇੜੇ) ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ।

ਕੈਂਪਸ ਚੇਨਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ, ਚੇਨਈ ਕੇਂਦਰੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ 12 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ' ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਸਤੂਰਬਾ ਨਗਰ ਚੇਨਈ ਐਮਆਰਟੀਐਸ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਬਲਾਕ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਗਜੇਂਦਰ ਸਰਕਲ ਵਿਖੇ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਸਮਾਨ ਸੜਕਾਂ, ਬੋਨ ਐਵੀਨਿਊ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਐਵੇਨਿਊ, ਫੈਕਲਟੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੀਆਂ। ਬੱਸਾਂ ਨਿਯਮਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਮੇਨ ਗੇਟ, ਗਜੇਂਦਰ ਸਰਕਲ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਜ਼ੋਨ ਅਤੇ ਹੋਸਟਲ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Murali, Kanta (2003-02-01). "The IIT Story: Issues and Concerns". Frontline. Retrieved 2009-09-22.
  2. "At 'Nostalgia,' tributes to Indo-German ties". Chennai, India: The Hindu. 2009-02-28. Archived from the original on 2009-03-03. Retrieved 2009-09-22. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  3. 3.0 3.1 "MHRD, National Institute Ranking Framework (NIRF)". www.nirfindia.org. Retrieved 2018-11-27.
  4. "Top 10 IITs in India 2018". CollegeSearch.in. 31 December 2018. Archived from the original on 31 ਅਕਤੂਬਰ 2021. Retrieved 1 ਦਸੰਬਰ 2019.
  5. "MHRD, National Institute Ranking Framework (NIRF)". www.nirfindia.org. Retrieved 2018-05-29.
  6. About IIT Madras | Indian Institute of Technology Madras. Iitm.ac.in. Retrieved on 2013-10-09.
  7. Madras, Indian Institute of Technology (2006-01-18). "The Institute". Archived from the original on 27 April 2006. Retrieved 2006-05-14.
  8. S, Srivatsan (2019-07-29). "IIT Madras turns 60: Meet Srinivasan and Mahadevan, two friends from the first batch". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-08-03.
  9. Menon, Nitya (2014-07-17). "Golden jubilee of IIT-M's first batch of graduands". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-08-03.
  10. Vijaysree, V. (2019-07-30). "In 1966, she was IIT Madras' first woman Civil Engineering student". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-08-03.