ਉਮਾ ਭੱਟ
ਉਮਾ ਭੱਟ (ਜਨਮ c.1952) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਵਾਨ, ਲੇਖਕ, ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ-ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ ਰਾਜ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ
ਮੈਗਜ਼ੀਨ
[ਸੋਧੋ]1990 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਉੱਤਰਾ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜੋ "ਔਰਤ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ" ਹੈ।[1] ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗਲਪ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਹ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ "ਆਮ" ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਰਜਿਤ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।[1] ਜਦੋਂ ਕਿ ਭੱਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ "ਅਗਵਾਈ" ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ,[1] ਉੱਥੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਕਮਲਾ ਪੰਤ, ਬਸੰਤੀ ਪਾਠਕ, ਅਤੇ ਸ਼ੀਲਾ ਰਾਜਵਰ ਵੀ ਸਨ।
ਰਾਜਨੀਤੀ
[ਸੋਧੋ]1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭੱਟ ਨੇ "ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ" ਬਾਰੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਮਾਨੁਸ਼ੀ ਲਈ ਇੱਕ ਛੇ ਪੰਨਿਆਂ ਦਾ ਲੇਖ ਲਿਖਿਆ: ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਬਜਟ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ।[2] ਇਸ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਭੱਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਸ਼ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੇ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਸਨ ਪਰ ਫਿਰ ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਉਸ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਵੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਨਵਾਂ ਰਾਜ ਸਥਾਪਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਘੱਟ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਣਗੇ।[3]
ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ
[ਸੋਧੋ]ਡਾ. ਉਮਾ ਭੱਟ ਕੁਮਾਉਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਨੈਨੀਤਾਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕੋਲ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਮਾਹਰ ਗਿਆਨ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿੰਗੁਇਸਟਿਕ ਸਰਵੇ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਸਹਿ-ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ।[4] ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਮਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ "ਆਦੀਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।"[5] ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ੇਖਰ ਪਾਠਕ, ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਸਨ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਹਨ।[6] ਉਹਨਾਂ ਨੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਖੋਜੀ ਨੈਨ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੈ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 An equal gender, The Hindu, 13 March 2014
- ↑ "Uma Bhatt, "Give Us Employment, Not Liquor", Manushi Vol 24" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2016-08-21. Retrieved 2022-11-20.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Telegraph of India, 4 Feb 2002
- ↑ "The Languages of Uttarakhand, Volume 30, 2015". Archived from the original on 2017-09-22. Retrieved 2022-11-20.
- ↑ "People's Linguistic Survey of India (PLSI)". Archived from the original on 2019-06-08. Retrieved 2022-11-20.
- ↑ List of PLSI volumes
- ↑ Pundit Nain Singh Rawat (1830-1895): Life, Explorations and Writings, 2007