ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਸਾੜ੍ਹੀ
ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਸਾੜ੍ਹੀ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਏਰਨਾਕੁਲਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਤੋਂ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣੀ ਗਈ ਸੂਤੀ ਸਾੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾੜੀ ਕੇਰਲ ਦੀ ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਹੈਂਡਲੂਮ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।[1]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਬੁਣਾਈ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇਵੰਗਾ ਚੇੱਟਿਆਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੋਚੀਨ ਰਾਜ ਦੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪਾਲੀਥ ਅਚਨ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਵਿਖੇ ਵਸੇ ਸਨ।[2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਧੀਆ ਮਲਮਲ ਦੀਆਂ ਧੋਤੀਆਂ ਬੁਣ ਕੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਰਿੰਗਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਹੈਂਡਲੂਮ ਪਰੰਪਰਾ ਕੋਚੀਨ ਦੇ ਅਹਿਲਕਾਰਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੀ। ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਦੇ ਘਟਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬੁਣਾਈ ਘੱਟ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1954 ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਚੇਂਦਾਮੰਗਲਮ ਹੈਂਡਲੂਮ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਸੋਸਾਇਟੀ ਅਤੇ 1969 ਦੇ ਕੇਰਲ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਸੋਸਾਇਟੀ ਐਕਟ ਦੁਆਰਾ ਹੈਂਡਲੂਮ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[3]
ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 2018 ਕੇਰਲ ਦੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਬੁਣਕਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।[4] ਲੂਮ ਨੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਕੇਅਰ 4 ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਚੇਕੁਟੀ ਗੁੱਡੀਆਂ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਵੀ ਸੀ ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ ਉੱਦਮੀਆਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਮੈਨਨ ਅਤੇ ਗੋਪੀਨਾਥ ਪਾਰਾਇਲ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ ਲਈ ਫੰਡ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤਬਾਹ ਹੋਏ ਗੰਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੋਂ ਗੁੱਡੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ।[5][6] ਮਈ 2021 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਜੱਜ ਅੰਨਾ ਚਾਂਡੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[7]
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਅੱਜ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਚਾਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬੁਣਾਈ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[8] ਸਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਪੁਲੀਲੀਕਾਰਾ (ਇਮਲੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸੀਮਾ) ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪਤਲੀ ਕਾਲੀ ਲਕੀਰ ਜੋ ਸਾੜੀ ਦੇ ਸੇਲਵੇਜ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ-ਬੁਣੇ ਚੂਤੀਕਾਰਾ ਅਤੇ ਧਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਚੌੜਾਈ ਦੇ ਚੈਕ ਵੀ ਹਨ। ਸਾੜ੍ਹੀ ਇੱਕ ਆਮ ਕੇਰਲਾ ਸਾੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਸਾਵੂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾੜੀਆਂ 80 - 120 ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਧਾਗੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਦੋ ਤੋਂ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹੱਥੀਂ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[9]
ਜੀ.ਆਈ. ਟੈਗ[ਸੋਧੋ]
2010 ਵਿੱਚ, ਕੇਰਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੇਂਦਮੰਗਲਮ ਧੋਤੀ, ਸਾੜੀਆਂ/ਸੈਟ ਮੁੰਡੂ ਲਈ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 2011 ਤੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ[10]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Sarvaiya, Nupur. "Save The Loom's weavers give a modern spin to traditional kasavu saris". Vogue India (in Indian English). Retrieved 2021-05-30.
- ↑ James, Shalini (2019-12-20). "Read about the regained looms of Chendamangalam". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "They weave magic to stand on their feet". The New Indian Express. Archived from the original on 2021-06-02. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "Kerala floods one month after: Chendamangalam weavers seek new paths to revive handloom sector". The New Indian Express. Archived from the original on 2021-06-02. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "Chekutty dolls: How Kerala got its new symbol of hope". The News Minute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-09-12. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "Making bedrolls out of PPE scrap! After 'Chekutty dolls', Kerala social entrepreneur Lakshmi Menon embarks on new mission". The Financial Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-08-27. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "Weave for women in law". The New Indian Express. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "All you need to know about the simple, classy Kerala kasavu saree". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-08-31. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ Alexander, Deepa (2020-09-19). "Chendamangalam sari: a saga of hope and resilience". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-05-30.
- ↑ "Details | Geographical Indications | Intellectual Property India". ipindiaservices.gov.in. Retrieved 2021-05-30.