ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ
| ਕੌਜ਼ਵੇ ਅਤੇ ਕਾਜ਼ਵੇ ਕੋਸਟ | |
|---|---|
| ਮੂਲ ਨਾਮ English: Clochán an Aifir/Clochán na bhFomhórach[1] English: ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ[2] | |
 ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ | |
| ਸਥਿਤੀ | ਕਾਊਂਟੀ ਅੰਤਰਿਮ |
| ਗੁਣਕ | 55°14′27″N 6°30′42″W / 55.24083°N 6.51167°W |
| ਅਧਿਕਾਰਤ ਨਾਮ | ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ ਅਤੇ ਕੌਜ਼ਵੇ ਕੋਸਟ |
| ਕਿਸਮ | ਕੁਦਰਤੀ |
| ਮਾਪਦੰਡ | VII, VIII |
| ਅਹੁਦਾ | 1986 (10th session) |
| ਹਵਾਲਾ ਨੰ. | 369 |
| ਸਟੇਟ ਪਾਰਟੀ | ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ |
| ਖੇਤਰ | ਯੂਰਪ |
| Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Location_map at line 522: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/ਉੱਤਰੀ ਆਈਰਲੈਂਡ" does not exist. | |
ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ ਹੈ ਇੱਕ ਖੇਤਰ, ਦੇ ਬਾਰੇ 40,000 ਇੰਟਰਲੌਕਿੰਗ ਬਸਾਲਟ ਥਮਲਿਆਂ ਦਾ ਖੇਤਰ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਬਿਆਈ ਫਟਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।[3][4] ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਕਿਨਾਰੇ ਤੇ ਕਾਉਂਟੀ ਐਂਟਰਿਮ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਬੂਸ਼ਮਿਲਸ ਦੇ ਕਸਬੇ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਮੀਲ (4.8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਦੂਰ।
ਇਸ ਨੂੰ 1986 ਵਿੱਚ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸਾਈਟ ਅਤੇ 1987 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇੱਕ ਕੌਮੀ ਕੁਦਰਤ ਰਿਜ਼ਰਵ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। 2005 ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਟਾਇਡਰ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ ਨੂੰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੁਦਰਤੀ ਅਜੂਬਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[5] ਕਾਲਮਾਂ ਦੇ ਸਿਖਰ ਪੌੜੀਆਂ ਦੇ ਪੌਡਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹਨ ਚੱਟਾਨ ਦੇ ਪੈਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਲਮ ਛੇ ਭੁਜਾਵੀ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਚਾਰ, ਪੰਜ, ਸੱਤ ਜਾਂ ਅੱਠ ਭੁਜਾਵੀ ਵੀ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 12 ਮੀਟਰ (39 ਫੁੱਟ) ਹੈ, ਅਤੇ ਕਲਿਫਾਂ ਵਿੱਚ ਠੋਸ ਬਣਿਆ ਲਾਵਾ ਕੀ ਥਾਵਾਂ ਤੇ 28 ਮੀਟਰ (92 ਫੁੱਟ) ਮੋਟਾਈ ਤੱਕ ਦਾ ਹੈ।
ਜਾਇੰਟ ਕੌਜ਼ਵੇ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ ਕਾਜ਼ਵੇ ਕੋਸਟ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤੀ ਟਿਕਾਣੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅੱਜ ਨੈਸ਼ਨਲ ਟਰੱਸਟ ਕੋਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਆਕਰਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[6] ਸਾਈਟ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਕ੍ਰਾਊਨ ਅਸਟੇਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਕੋਲ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ
[ਸੋਧੋ]ਲੱਗਪੱਗ 50 ਲੱਖ 60 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਲੀਓਸੀਨ ਯੁਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਐਂਟਰੀਮ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰਲ ਪਿਘਲਿਆ ਹੋਇਆ ਬੇਸਾਲਟ ਚਾਕ ਬੈਡਾਂ ਵਿੱਚੀਂ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਲਾਵਾ ਪਠਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਲਾਵਾ ਠੰਢਾ ਹੋਇ ਆ, ਸੁੰਗੜਾਅ ਹੋਇਆ. ਲੇਟਵੇਂ ਰੁੱਖ ਸੁੰਗੜਾਅ ਨਾਲ ਤਰੇੜਾਂ ਫੱਟ ਗਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁੰਜ ਠੰਢਾ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਢਾਂਚੇ ਬਣ ਗਏ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਤਿਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਤਰੇੜਾਂ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿਤਿਜੀ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹੇਠਲਾ ਹਿੱਸਾ ਕਨਵੈਕਸ ਸ਼ਕਲ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਰਲਾ ਚਿਹਰਾ ਕਨਕੇਵ। ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ "ਬਾਲ ਅਤੇ ਸਾਕੇਟ" ਜੋੜ ਬਣ ਗਏ। ਕਾਲਮਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਸਪੀਡ ਨਾਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਲਾਵਾ ਠੰਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[7] ਵਿਸ਼ਾਲ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਨੈਟਵਰਕ ਨੇ ਅੱਜ ਦੇਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕਾਲਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਬਾਸਾਲਟ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਪਠਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਥੁਲਿਆਨ ਪਠਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪਾਲੀਓਸੀਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। [8]
ਦੰਤ-ਕਥਾ
[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Clochán an Aifir / Giant's Causeway - Placenames Database of Ireland". Placenames Commission. Retrieved 8 September 2014.
- ↑ The Crack: Yin giant step for mankind Archived 2013-10-11 at the Wayback Machine. The News Letter. Retrieved 16 October 2011.
- ↑ "Giant's Causeway and Causeway Coast". UNESCO World Heritage Centre. Retrieved 21 June 2009.
- ↑ Rocks, Minerals and the Changing Earth. Southwater. 2004. p. 19.
{{cite book}}: Unknown parameter|authors=ignored (help) CS1 maint: Uses authors parameter (link) - ↑ Report of poll result BBC.co.uk Retrieved 10 December 2006.
- ↑ Giant's Causeway remains Northern Ireland's Top Attraction (Press release). Northern Ireland Tourist Board. 18 August 2008. Archived from the original on 14 July 2011. https://web.archive.org/web/20110714185239/http://www.nitb.com/DocumentPage.aspx?path=b019d219-34a1-48eb-8e21-900525c4e543%2Cb863bc15-f1a4-4c29-bb52-0a82ba59257c%2C4870b6cb-ec7f-4a61-8cae-027c591c188b%2Caaab5041-6a69-414e-8406-5eeedd548382%2C1a3ca69c-3386-46b4-93eb-5239112cc00e%2C6645f4a7-a521-4858-817f-a6af1a709454. Retrieved 19 March 2009.
- ↑ "University of Toronto (2008, December 25). Mystery of Hexagonal Column Formations".
- ↑ Geoffroy, Laurent; Bergerat, Françoise; Angelier, Jacques (September 1996). "Brittle tectonism in relation to the Palaeogene evolution of the Thulean/NE Atlantic domain: a study in Ulster". Geological Journal. 31 (3): 259–269. doi:10.1002/(SICI)1099-1034(199609)31:3<259::AID-GJ711>3.0.CO;2-8. Archived from the original on 13 ਅਗਸਤ 2011. Retrieved 10 November 2007.
{{cite journal}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)