ਦਵਾਰਕਾ
ਦਵਾਰਕਾ | |
|---|---|
ਕਸਬਾ | |
  ਉੱਪਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ: ਦਵਾਰਕਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਰ | |
  ਦਵਾਰਕਾ | |
| ਗੁਣਕ: 22°14′47″N 68°58′00″E / 22.24639°N 68.96667°E | |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਰਾਜ | ਗੁਜਰਾਤ |
| ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਦੇਵਭੂਮੀ ਦਵਾਰਕਾ |
| ਬਾਨੀ | ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ |
| ਉੱਚਾਈ | 0 m (0 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2011) | |
| • ਕੁੱਲ | 38,873 |
| ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | |
| • ਸਰਕਾਰੀ | ਗੁਜਰਾਤੀ |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| ਪਿੰਨ ਕੋਡ | 361335 |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | GJ-37 |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | https://devbhumidwarka.nic.in/ |
ਦਵਾਰਕਾ (
pronunciation (ਮਦਦ·ਫ਼ਾਈਲ) ) ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਵਭੂਮੀ ਦਵਾਰਕਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਓਖਾਮੰਡਲ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ਤੇ ਗੋਮਤੀ ਨਦੀ ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਕੱਛ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਦਵਾਰਕਾ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਦਵਾਰਕਾਧੀਸ਼ ਮੰਦਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਚਾਰਧਾਮ ਨਾਮਕ ਚਾਰ ਪਵਿੱਤਰ ਹਿੰਦੂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਆਦਿ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ (686-717 ਈ.) ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚਾਰੇ ਕੋਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇੱਕ ਮੱਠ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਦਵਾਰਕਾ ਮੰਦਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।[1] ਦਵਾਰਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਤ-ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ (ਸਪਤ ਪੁਰੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਦਵਾਰਕਾ "ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਰਕਟ" ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਰਿੰਦਾਵਨ, ਮਥੁਰਾ, ਬਰਸਾਨਾ, ਗੋਕੁਲ, ਗੋਵਰਧਨ, ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਅਤੇ ਪੁਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[2] ਇਹ ਨਾਗਰਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸਿਟੀ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਂਡ ਔਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (HRIDAY) ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਚੁਣੇ ਗਏ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ 12 ਵਿਰਾਸਤੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[3]
ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 16 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗਰਮ, ਸੁੱਕਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। 2011 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 38,873 ਸੀ। [ਜਨਮਾਸ਼ਟਮੀ] ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਦਰਪਦਾ (ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ) ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Desai 2007, p. 285.
- ↑ "Development of Ramayana and Krishna Circuits". pib.gov.in. Retrieved 8 October 2022.
- ↑ "Government to develop 12 heritage cities; blueprint by 2017". Daily News and Analysis. 22 April 2015. Retrieved 30 April 2015.
ਬਿਬਲੀਓਗ੍ਰਾਫੀ
[ਸੋਧੋ]- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Bandyopadhyay, Deepak (11 June 2014). Hinduism. Rupa Publications India Pvt. Ltd 2014. ISBN 978-81-291-3428-8.
- Bansal, Sunita Pant (1 January 2008). Hindu Pilgrimage. Pustak Mahal. ISBN 978-81-223-0997-3.
- Brockman, Norbert (13 September 2011). Encyclopedia of Sacred Places. ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-655-3.
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Sah, S. L. (1 January 1995). Renewable and Novel Energy Sources. M.D. Publications Pvt. Ltd. ISBN 978-81-85880-82-2.
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Lua error in ਮੌਡਿਊਲ:Citation/CS1 at line 3162: attempt to call field 'year_check' (a nil value).
- Sridharan, K. (1 January 2000). Sea: Our Saviour. Taylor & Francis. ISBN 978-81-224-1245-1.
- Yadava, S. D. S. (1 January 2006). Followers of Krishna: Yadavas of India. Lancer Publishers. ISBN 978-81-7062-216-1.
- Yagnik, Achyut; Sheth, Suchitra (1 January 2005). The Shaping of Modern Gujarat: Plurality, Hindutva, and Beyond. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-400038-8.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]
- Dwarkadhish.org Official website of Jagad Mandir Dwarka
- ਦਵਾਰਕਾ ਇਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬ੍ਰਿਟਾਨੀਕਾ ਵਿੱਚ