ਪੁਰਾਣੀ ਹਿੰਦੀ
ਪੁਰਾਣੀ ਹਿੰਦੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾ (ਖਰੀਬੋਲੀ) ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਢਲਾ ਪੜਾਅ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਉਰਦੂ ਦਾ ਪੂਰਵਜ ਸੀ।[1] ਇਹ ਸ਼ੌਰਸੇਨੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਪੱਟੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ, ਲਗਭਗ 13ਵੀਂ-15ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਵੀ ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਰਚਨਾਵਾਂ, ਕਵੀ-ਸੰਤ ਨਾਮਦੇਵ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਸੂਫ਼ੀ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਫ਼ਰੀਦ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਤੁਕਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[2][3] ਕਬੀਰ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਖਰੀਬੋਲੀ ਵਰਗੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੀ ਹਿੰਦੀ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ-ਅਰਬੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਵੀ।[4]
ਕੁਝ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪੁਰਾਣੀ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ 769 ਈਸਵੀ (ਸਿੱਧ ਸਰਹਪਦ ਦੁਆਰਾ ਦੋਹਕੋਸ਼[5][6]) ਵਿੱਚ ਅਪਭ੍ਰਸ਼ ਕਾਵਿ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ,[7] ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[8]
ਪੁਰਾਣੀ ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤਿਕ ਅਧਾਰ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ ਤੋਂ ਉਧਾਰ ਸ਼ਬਦ ਜੋੜਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਸ਼ਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਦੀਆਂ ਅਜੋਕੀ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧ ਗਈ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000D-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000E-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Callewaert, Winand M. and Mukunda Lāṭh (1989), The Hindi Songs of Namdev, Peeters Publishers, ISBN 978-906831-107-5
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000011-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Hindi Language and Literature".
- ↑ "Employment News".
- ↑ 7.0 7.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000014-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Cardona, George, ed. (2007), "Hindi", The Indo-Aryan Languages, Routledge, pp. 276–314, ISBN 978-0-700-71130-7.
{{citation}}:|editor2-first=missing|editor2-last=(help) Pp. 279–280: "Both within the Hindi and Urdu literary traditions many scholars attempt to assign as early a date as possible for the inception of Hindi, Urdu, or a common Hindi-Urdu literature. R.A. Dwivedi (1966:5), for instance, sees the earliest period of Hindi literature as extending from 760 AD and extending up to the eleventh century. Such an early date for the inception of a Hindi literature, one made possible only by subsuming the large body of Apabhraṁśa literature into Hindi, has not, however, been generally accepted by scholars [...] The more generally agreed upon starting places for ‘Hindi’ literatures several centuries later (twelfth-fourteenth centuries), lie in several bodies of texts."
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨਾ
[ਸੋਧੋ]- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000016-QINU`"'</ref>" does not exist.