ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੈ, ਨਰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗ੍ਰੰਥੀ ਹੈ।[1] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੇ ਹਨ।[2] ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਤੋਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਲਿੰਫ ਨੋਡਸ ਤੱਕ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।[3] ਇਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ.। ਬਾਅਦ ਦੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨਾਲ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪੇਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਜਾਂ ਪੇਡੂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ,  ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਾਰ ਵਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।[4] ਪੇਟੈਟਿਕ ਹਾਈਪਰਪਲੇਸਿਆ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਦੇਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਨੀਵੇਂ ਪੱਧਰ ਕਾਰਨ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਬੁਢਾਪਾ, ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਦੌੜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ 99% ਕੇਸ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰੋਗ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਜੋਖਿਮ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਅਮਰੀਕਨ ਅਮਰੀਕੀ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲੋਂ ਅਫਰੀਕੀ ਅਮਰੀਕਨ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਹੈ। ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਟ, ਲਾਲ ਮੀਟ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਖੁਰਾਕ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਸੰਬੰਧ ਗੁੰਨਾਹਿਆ ਨਾਲ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪਛਾਣਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ।[5] ਬੀਆਰਸੀਏ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜੋਖਮ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[6] ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਬਾਇਓਪਸੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੈਡੀਕਲ ਇਮੇਜਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਕੈਂਸਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ।

ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਵਿਵਾਦਗ੍ਰਸਤ ਹੈ।[7] ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਐਂਟੀਜੈਨ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।[8] 55 ਤੋਂ 69 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤੇ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[9][10] ਜੇ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਉਚਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।।[11] ਜਦੋਂ 5α- ਰੀਡੱਕਟਸ ਇਨ੍ਹੀਬੀਟਰਜ਼ ਘੱਟ-ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਜੋਖਮ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ। ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਜਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰਕਤਾ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।[12]

ਕਈ ਕੇਸ ਸਰਗਰਮ ਨਿਗਰਾਨੀ ਜਾਂ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਜਰੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ, ਹਾਰਮੋਨ ਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[13] ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਮਾਰੀ ਹੱਡੀਆਂ ਤਕ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਦਰਦ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਬਿਸਫੋਫੋਨੇਟਸ ਅਤੇ ਟਾਰਗੇਟ ਥੈਰੇਪੀ, ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਪਯੋਗੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਹਮਲਾਵਰ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਹੈ, 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਮਰਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਬਚਣ ਦੀ ਦਰ 99% ਹੈ।[14] ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੌਤ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ।[15] 2012 ਵਿੱਚ, ਇਹ 1.1 ਮਿਲੀਅਨ ਪੁਰਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 307,000 ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਇਹ 84 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕੈਂਸਰ ਸੀ, ਜੋ ਵਿਕਸਿਤ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।[16] ਵਧੀ ਹੋਈ ਪੀਐਸਏ ਟੈਸਟਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਡੈਟਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਗੈਰ ਸੰਬੰਧਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਪ੍ਰੋਸਟੇਟ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 30% ਤੋਂ 70% ਤੱਕ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "Prostate Cancer". National Cancer Institute. Archived from the original on 12 October 2014. Retrieved 12 October 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. pp. Chapter 5.11. ISBN 9283204298.
  3. Ruddon, Raymond W. (2007). Cancer biology (4th ed.). Oxford: Oxford University Press. p. 223. ISBN 9780195175431. Archived from the original on 2015-09-15. {{cite book}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  4. "Prostate Cancer Treatment (PDQ) – Patient Version". National Cancer Institute. 2014-04-08. Archived from the original on 5 July 2014. Retrieved 1 July 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Caini, Saverio; Gandini, Sara; Dudas, Maria; Bremer, Viviane; Severi, Ettore; Gherasim, Alin (2014). "Sexually transmitted infections and prostate cancer risk: A systematic review and meta-analysis". Cancer Epidemiology. 38 (4): 329–338. doi:10.1016/j.canep.2014.06.002. PMID 24986642.
  6. Lee, MV; Katabathina, VS; Bowerson, ML; Mityul, MI; Shetty, AS; Elsayes, KM; Balachandran, A; Bhosale, PR; McCullough, AE (2016). "BRCA-associated Cancers: Role of Imaging in Screening, Diagnosis, and Management". Radiographics: a review publication of the Radiological Society of North America, Inc. 37 (4): 1005–1023. doi:10.1148/rg.2017160144. PMID 28548905.
  7. "Prostate Cancer Treatment". National Cancer Institute (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 6 February 2018. Retrieved 1 March 2018. Controversy exists regarding the value of screening... reported no clear evidence that screening for prostate cancer decreases the risk of death from prostate cancer
  8. "PSA testing". nhs.uk. 3 January 2015. Retrieved 5 March 2018.
  9. "Final Recommendation Statement: Prostate Cancer: Screening - US Preventive Services Task Force". www.uspreventiveservicestaskforce.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). USPSTF. Retrieved 30 August 2018.
  10. US Preventive Services Task, Force.; Grossman, DC; Curry, SJ; Owens, DK; Bibbins-Domingo, K; Caughey, AB; Davidson, KW; Doubeni, CA; Ebell, M (8 May 2018). "Screening for Prostate Cancer: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement". JAMA. 319 (18): 1901–1913. doi:10.1001/jama.2018.3710. PMID 29801017.
  11. Cabarkapa, Sonja; Perera, Marlon; McGrath, Shannon; Lawrentschuk, Nathan (December 2016). "Prostate cancer screening with prostate-specific antigen: A guide to the guidelines". Prostate International. 4 (4): 125–129. doi:10.1016/j.prnil.2016.09.002.
  12. "The effect of supplemental vitamins and minerals on the development of prostate cancer: A systematic review and meta-analysis". Family practice. 28 (3): 243–52. 2011. doi:10.1093/fampra/cmq115. PMID 21273283.
  13. "Prostate Cancer Treatment (PDQ) – Health Professional Version". National Cancer Institute. 2014-04-11. Archived from the original on 5 July 2014. Retrieved 1 July 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  14. "SEER Stat Fact Sheets: Prostate Cancer". NCI. Archived from the original on 6 July 2014. Retrieved 18 June 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  15. World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. pp. Chapter 1.1. ISBN 9283204298.
  16. "International epidemiology of prostate cancer: geographical distribution and secular trends". Molecular nutrition & food research. 53 (2): 171–84. February 2009. doi:10.1002/mnfr.200700511. PMID 19101947.

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]