ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦ
ਅੰਬੇਡਕਰਾਈਟ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਰਗ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਬੀ ਆਰ ਅੰਬੇਡਕਰ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬਹੁਮੰਤਵੀ, ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। [1] ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਜਾਂ ਫਲਸਫੇ ਨੂੰ ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ, ਆਜ਼ਾਦੀ, ਭਾਈਚਾਰਾ, ਨਿਆਂ, ਧੰਮ, ਜਮਹੂਰੀਅਤ, ਨਾਰੀਵਾਦ, ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਅਹਿੰਸਾ, ਸੱਚ, ਮਨੁੱਖਤਾ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਵਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਹਨ।
ਸਮਾਜਿਕ ਦਰਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਬੀ ਆਰ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਸਮਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਮਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਵੱਖ- ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇੱਕ ਜਮਾਤ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਆਰਥਿਕ, ਬੌਧਿਕ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਹਿੰਦੂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦਾ ਅਪਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਕਿਸ ਜਮਾਤ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਮਾਤ ਅਤੇ ਜਾਤ, ਇੱਕ ਅਰਥ ਵਿੱਚ, ਅਗਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਹਨ, ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਖਾੜੀ ਨਾਲ ਵੱਖ ਹੋਏ ਹਨ। "ਇੱਕ ਜਾਤ ਇੱਕ ਬੰਦ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮੂਹ ਹੈ." [2]
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਰਸ਼ਨ
[ਸੋਧੋ]ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਫਲਸਫਾ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਿਆਸੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਦੁਬਿਧਾ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀ । ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਉਦਾਰਵਾਦੀ, ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਅਤੇ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ, ਉਸਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸੋਚ ਸਮਾਜਿਕ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਹੈ। [3] ਉਸਨੇ ਮਨੁੱਖ, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੰਤਕ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮਾਜਿਕ ਮਾਹੌਲ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਸੀ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਚਿੰਤਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿੜ ਸਮਾਜਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰਕ ਵੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਕੁਰਸੀ ਦੇ ਆਰਾਮ ਤੋਂ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੁਝ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ, ਉਹ ਗਿਆਨ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਵਿਚਾਰ ਗੁਪਤ ਜਾਂ ਅਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਵਿਹਾਰਕ ਅਤੇ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਹਠਧਰਮੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਡੋਗਮਾ ਦੀ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। [4]
ਅੰਬੇਡਕਰਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
[ਸੋਧੋ]ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਫਲਸਫੇ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
- ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ, ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ 7ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ [5] [6] [7] [8] [9]
- ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ, ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ 14ਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ [10] [11] [12]
- ਆਨੰਦਰਾਜ ਅੰਬੇਡਕਰ
- ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ (ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਿਆਸਤਦਾਨ)
- ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਯਸ਼ਵੰਤ ਅੰਬੇਡਕਰ
- ਸਵਿਤਾ ਅੰਬੇਡਕਰ
- ਯਸ਼ਵੰਤ ਅੰਬੇਡਕਰ
- ਸ. ਆਨੰਦ
- ਰਾਮਦਾਸ ਅਠਾਵਲੇ
- ਜਤਿੰਦਰ ਅਵਹਦ
- ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਰਾਵਣ
- ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਬਡੋਲੇ
- ਬਾਬੂਰਾਓ ਬਗੁਲ
- ਈਸ਼ਵਰੀ ਬਾਈ
- ਗਣ ਬਾਲਾ
- ਵੀ. ਬਾਲਸੁੰਦਰਮ
- BAMCEF
- ਸੰਜੇ ਬੰਸੋਡੇ
- ਦਾਤਾ ਭਗਤ
- ਰਾਮਚੰਦਰ ਧੌਂਡੀਬਾ ਭੰਡਾਰੇ
- ਸੁਰੇਸ਼ ਭੱਟ
- ਭੀਮ ਆਰਮੀ
- ਭੀਮ ਸੈਨਾ
- ਛਗਨ ਭੁਜਬਲ
- ਬਿਰਸਾ ਅੰਬੇਡਕਰ ਫੂਲੇ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ
- ਉਪੇਂਦਰ ਨਾਥ ਬਿਸਵਾਸ
- ਰਿਚਾ ਚੱਡਾ
- ਕੇ ਚੰਦਰੂ
- ਦਲਿਤ ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਉਤਸਵ
- ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰਜ਼
- ਦਲਿਤ ਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਸਮਾਜ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਮਿਤੀ
- ਸਵਰਨ ਰਾਮ ਦਾਰਾਪੁਰੀ
- ਪੰਜਾਬ ਰਾਓ ਦੇਸ਼ਮੁਖ
- ਰਾਜੇਸ਼ ਧਾਬਰੇ
- ਰਾਜਾ ਢੇਲ
- ਨਾਮਦੇਉ ਢਸਾਲ
- ਪਾਲ ਦਿਵਾਕਰ
- ਗੰਗਾਧਰ ਗਾਡੇ
- ਭੌਰਾਓ ਗਾਇਕਵਾੜ
- ਏਕਨਾਥ ਗਾਇਕਵਾੜ
- ਲਕਸ਼ਮਣ ਗਾਇਕਵਾੜ
- ਵਰਸ਼ਾ ਗਾਇਕਵਾੜ
- ਗੰਗਾਧਰ ਨੀਲਕੰਠ ਸਹਸ੍ਰਬੁੱਧੇ
- ਰਾਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਗੌਤਮ
- ਭੂਸ਼ਨ ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗਾਵੈ
- ਰਾਜਿੰਦਰ ਗਵਈ
- ਆਰ ਐਸ ਗਵਈ
- ਦੌਲਤ ਗੁਣਾਜੀ ਗਾਵੈ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "What is Ambedkarite ideology?". Velivada. 14 July 2017. Retrieved 30 January 2022.
- ↑ Moon, Vasant (Comp), Dr. Babasaheb Ambedkar Writing and Speeches, Vol. 1, p. 15, Bombay: The Education Department, Government of Maharashtra, (1979).
- ↑ "Dr. Bhimrao Ambedkar as a Political Philosopher". December 2019. Retrieved 30 January 2022.
- ↑ RAJASEKHARIAH, A. M., HEMALATA JAYARAJ. (1991). "POLITICAL PHILOSOPHY OF Dr. B. R. AMBEDKAR". The Indian Journal of Political Science. 52, no. 3 (1991). Indian Political Science Association: 359. JSTOR 41855567.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "'An inspiring lesson': Kejriwal opens play on Ambedkar's life". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2022-02-26. Retrieved 2022-02-28.
- ↑ "दिल्ली के CM अरविंद केजरीवाल ने खुद को बीआर आम्बेडकर की पूजा करने वाला भक्त क्यों कहा..?". News18 हिंदी (in ਹਿੰਦੀ). 2022-02-12. Retrieved 2022-02-28.
- ↑ न्यूज, मदीहा खान, एबीपी (2022-02-26). "अंबेडकर के जीवन पर आधारित नाटक JLN में शुरू, केजरीवाल बोले- आम आदमी तक पहुंचाएंगे उनका जीवन". www.abplive.com (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2022-02-28.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "Delhi govt offices to have photos of only Ambedkar, Bhagat Singh, no other leader: Arvind Kejriwal". The Economic Times. Retrieved 2022-02-28.
- ↑ "Punjab Election: 'मैं बाबा साहब का बहुत बड़ा भक्त हूं', केजरीवाल बोले- सरकारी ऑफिसों में भगत सिंह और अंबेडकर के फोटो लगाएंगे". आज तक (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2022-02-28.
- ↑ "मैं हूं अंबेडकर भक्त, आरक्षण है दलितों का अधिकार...कोई छीन नहीं सकता: पीएम मोदी". आज तक (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2022-02-28.
- ↑ Ankur (2016-03-21). "पीएम बोले मैं बाबा साहब का भक्त हूं, आरक्षण कभी नहीं छीना जा सकता". hindi.oneindia.com (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2022-02-28.
- ↑ "I am Prime Minster because of BR Ambedkar, says Modi". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-04-15. Retrieved 2022-02-28.