ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਸ਼੍ਰੀ
ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਸ਼੍ਰੀ | |
|---|---|
 ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਸ਼੍ਰੀ ਫ਼ਰਵਰੀ 2010 ਵਿੱਚ | |
| ਜਨਮ | 1957 (ਉਮਰ 66–67) |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਹਿੰਦੀ |
| ਸ਼ੈਲੀ | ਨਾਵਲ, ਨਿੱਕੀ |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੰਮ | ਰੇਤ ਸਮਾਧੀ |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡ | ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੁਕਰ ਪੁਰਸਕਾਰ (2022) |
ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਸ਼੍ਰੀ (ਹਿੰਦੀ|गीतांजलि श्री; ਜਨਮ 1957), ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਪਾਂਡੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਹਿੰਦੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ-ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਹ ਅਨੇਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਪੰਜ ਨਾਵਲਾਂ ਦੀ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਸਦੇ 2000 ਦੇ ਨਾਵਲ ਮਾਈ ਨੂੰ 2001 ਵਿੱਚ ਕਰਾਸਵਰਡ ਬੁੱਕ ਅਵਾਰਡ ਲਈ ਸ਼ਾਰਟਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [1] ਅਤੇ ਨੀਤਾ ਕੁਮਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਇਸਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ 2017 ਵਿੱਚ ਨਿਯੋਗੀ ਬੁਕਸ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। 2022 ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਨਾਵਲਿਟ 'ਰੇਤ ਸਮਾਧੀ (2018), ਜਿਸਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਡੇਜ਼ੀ ਰੌਕਵੈਲ ਦੁਆਰਾ ਟੌਂਬ ਆਫ਼ ਸੈਂਡ ਵਜੋਂ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੁਕਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ । [2] ਗਲਪ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਨੇ ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ ਬਾਰੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਦਾ ਜਨਮ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਮੈਨਪੁਰੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [3] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਨ, ਇਸਲਈ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸੰਬੰਧ ਬਣ ਗਿਆ। [4] ਉਹ ਜੱਦੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗੋਂਦੌਰ ਤੋਂ ਹੈ। [5]
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੇਡੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਕਾਲਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੀ.ਏ. ਕੀਤੀ। ਬੜੌਦਾ ਦੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਯਾਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਲੇਖਕ ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ ਉੱਪਰ ਪੀਐਚਡੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਈ। [6] ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਛੋਟੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖੀ, [7] ਅਤੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਖਣ ਵੱਲ ਮੁੜੀ। [6]
ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ, "ਬੇਲ ਪੱਤਰ" (1987), ਸਾਹਿਤਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਹੰਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਨੁਗੂੰਜ (1991) ਸੀ। [4] [8] [9]
ਉਸ ਦੇ ਨਾਵਲ ਮਾਈ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਇੱਕ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਮਰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਬਾਰੇ ਹੈ। ਮਾਈ ਦਾ ਸਰਬੀਆਈ ਅਤੇ ਕੋਰੀਅਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਨੀਤਾ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਨੁਵਾਦ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਬਸ਼ੀਰ ਉਨਵਾਨ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਲਿਖੀ ਹੈ। [4] ਨਾਵਲ ਦੇ ਹੋਰ ਅਨੁਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਐਨੀ ਮੋਂਤੋ (Annie Montaut) ਦੁਆਰਾ ਫ੍ਰੈਂਚ, [10] ਅਤੇ ਰਾਇਨਹੋਲਡ ਸ਼ਾਈਨ (Reinhold Schein) ਦੁਆਰਾ ਜਰਮਨ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। [11]
ਸ਼੍ਰੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਵਲ ਹਮਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਉਸ ਬਰਸ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੇ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੌਟੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [4]
ਉਸਦਾ ਚੌਥਾ ਨਾਵਲ, ਖਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ (2006) ਦਾ ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਮੈਨਨ ਨੇ ਦਿ ਏਮਪਟੀ ਸਪੇਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[12] ਫ੍ਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਨਿਕੋਲਾ ਪੋਜ਼ਾ ਨੇ ਯੂਨੇ ਪਲੇਸ ਵਿਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ [13] ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਵਿੱਚ ਜੋਰਜ ਲੈਚਨਰ ਅਤੇ ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਮੈਨਨ ਨੇ ਇਮ ਲੀਰੇਨ ਰੌਮ ਵਜੋਂ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [14]
ਉਸਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਨਾਵਲ, ਰੀਤ ਸਮਾਧੀ (2018), ਦੀ ਅਲਕਾ ਸਰਾਓਗੀ ਨੇ "ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਲਪਨਾ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਅਤੇ ਬੇਰੋਕ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ਕਤੀ" ਲਈ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। [15] ਇਸ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਡੇਜ਼ੀ ਰੌਕਵੈਲ ਦੁਆਰਾ ਰੇਤ ਦੀ ਸਮਾਧ (Tomb of Sand) ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਵਿੱਚ ਐਨੀ ਮੋਂਤੋ ਦੁਆਰਾ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਪਾਰ (Au-delà de la frontière) ਦੁਆਰਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [10] 26 ਮਈ 2022 ਨੂੰ, ਟੋਮਬ ਆਫ਼ ਸੈਂਡ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੁਕਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ, ਇਹ ਏਨੀ ਵੱਡੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਬਣ ਗਈ। [16] [17]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Bent Over Backwards excerpts from Mai - Outlook India.
- ↑ "Tomb of Sand | The Booker Prizes". thebookerprizes.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-05-27.
- ↑ "Geetanjali Shree is first Indian winner of International Booker Prize". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2022-05-27. Retrieved 2022-05-28.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 'I'm Waiting To Write The Book Which Will Slip Out Of My Grasp' Interview with Geetanjali Shree in Outlook India
- ↑ "Booker Prize: गीतांजलि श्री को बुकर पुरस्कार मिलने से गाजीपुर गौरवान्वित, जिले में खुशी का माहौल" [Ghazipur proud of Gitanjali Shree receiving Booker Prize, atmosphere of happiness in district]. Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2022-05-28.
- ↑ 6.0 6.1 "Geetanjali Shree's 'Tomb of Sand' makes it to Booker longlist". Deccan Herald (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2022-03-26. Retrieved 2022-05-28.
- ↑ "Geetanjali Shree". Kalam (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-09-07. Archived from the original on 2023-02-06. Retrieved 2022-05-28.
- ↑ Mai: A Novel, Kali for Women, 2000. Via Google Books.
- ↑ The past is ever present, realized by us in bits: An interview with Geetanjali Shree Deep Blue Ink
- ↑ 10.0 10.1 "Geetanjali Shree on the Need for 'a Pluralistic Multilingual World'". Publishing Perspectives (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2022-04-28. Retrieved 2022-05-28.
- ↑ "Geetanjali Shree". Draupadi Verlag Webseite! (in ਜਰਮਨ). Retrieved 2022-05-28.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000020-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000021-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000022-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Geetanjali, Shree. "Painting The Ordinary In Myriad Extraordinary Hues". The Book Review India.
- ↑ Knight, Lucy (7 April 2022). "International Booker prize shortlist delivers 'awe and exhilaration'". The Guardian.
- ↑ "First novel translated from Hindi wins International Booker prize". The Guardian (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2022-05-26. Retrieved 2022-05-26.