ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਝੀਲ
| ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਝੀਲ | |
|---|---|
 ਬੋਧੀ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲ - ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਝੀਲ | |
  ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਝੀਲ  ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਝੀਲ | |
| ਸਥਿਤੀ | ਮਾਂਗਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਸਿੱਕਮ, ਭਾਰਤ |
| ਗੁਣਕ | 28°01′N 88°43′E / 28.02°N 88.71°E |
| ਮੂਲ ਨਾਮ | Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found. |
| Basin countries | ਸਿੱਕਮ, ਭਾਰਤ |
| ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ | Gurudongmar Lakeʍ |
| Surface area | 118 hectares (290 acres) |
| Shore length1 | 5.34 kilometres (3.32 mi) |
| Surface elevation | 16,909 ft (5,154 m) |
| Settlements | ਮਾਂਗਨ, ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ 122 ਕਿ.ਮੀ. ਲਾਚੇਨ, ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ 67 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। |
| 1 Shore length is not a well-defined measure. | |
ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਝੀਲ 5,430 m (17,800 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ, ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਿੱਕਮ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਮਾਂਗਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਹਿਮਾਲਿਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, [1] ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬੋਧੀਆਂ, ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਨਾਂ ਗੁਰੂ ਪਦਮਸੰਭਵ - ਜਿਸਨੂੰ ਗੁਰੂ ਰਿੰਪੋਚੇ - ਤਿੱਬਤੀ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 8ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਉੱਚੀ ਉਚਾਈ ਵਾਲੀ ਝੀਲ 190 kilometres (120 mi) ਗੰਗਟੋਕ ਤੋਂ ਦੂਰ, ਸਿੱਕਮ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ 5 kilometres (3.1 mi) ਤਿੱਬਤੀ (ਚੀਨੀ) ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ, ਉੱਤਰੀ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ। ਲਾਚੇਨ ਤੋਂ ਥੰਗੂ ਘਾਟੀ ਰਾਹੀਂ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਝੀਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥੰਗੂ ਤੋਂ ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਤੱਕ ਸੜਕ ਮੋਰੇਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੁਰਦਰੇ ਭੂਮੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਚੇ ਐਲਪਾਈਨ ਚਰਾਗਾਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰ੍ਹੋਡੋਡੈਂਡਰਨ ਦਰਖਤਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਝੀਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰਮਿਟ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। [2]
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਝੀਲ ਨੂੰ ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੁਆਰਾ ਖੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੋਰੇਨ-ਡੈਮਡ ਝੀਲ ਹੈ। [3] ਇਹ ਤਿੱਬਤੀ ਪਠਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਪਠਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਚੇਨਜ਼ੋਂਗਾ ਰੇਂਜ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੋਤ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤਸੋ ਲਹਮੂ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਤੀਸਤਾ ਨਦੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਮੱਧ ਮਈ ਤੱਕ ਝੀਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੰਮ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [4] [5]
ਝੀਲ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ 118 hectares (290 acres) ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਪੈਰੀਫਿਰਲ ਲੰਬਾਈ 5.34 kilometres (3.32 mi) ਹੈ। । [6] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਿਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਝੀਲ ਦਾ ਆਕਾਰ ਛੋਟਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਝੀਲ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪਹਾੜੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। [1] ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂਡੋਂਗਮਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਕ, ਨੀਲੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚੀ ਉਚਾਈ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। [6]
ਲੋਕਧਾਰਾ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]
ਝੀਲ ਦੀ ਜੰਮੀ ਹੋਈ ਹਾਲਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇਕ ਕਥਾ ਗੁਰੂ ਪਦਮਸੰਭਵ ਦੇ ਤਿੱਬਤ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਝੀਲ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ, ਉਸਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਪੂਜਾ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦੋਰਜੇ ਨਈਮਾ ਜਾਂ ਛੋਡੇਟੇਨ ਨਈਮਾ ਦੇ ਬ੍ਰਹਮ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਝੀਲ ਸਾਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਜੰਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਦਮਸੰਭਵ ਨੂੰ ਮਦਦ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਝੀਲ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਰੱਖੇ, ਜੋ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਠੰਢ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਸੀ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਝੀਲ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਡੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। [7]
ਇਕ ਹੋਰ ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਪਦਮਸੰਭਵ ਨੇ ਝੀਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ੁਭ ਘਟਨਾ ਦੇਖੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਸਿੱਕਮ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਡੇਮੋਜੋਂਗ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸ਼ੁੱਭ ਮੰਨਿਆ। [1]
.jpg)
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Gurudongmar Lake (North Sikkim Tourist Places)". District North Sikkim, Government of Sikkim.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ Vanessa Betts; Victoria McCulloch (10 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014). Indian Himalaya Footprint Handbook: Includes Corbett National Park, Darjeeling, Leh, Sikkim. Footprint Travel Guides. p. 352. ISBN 978-1-907263-88-0.
- ↑ Bhuiyan, Chandrashekhar; Flügel, Wolfgang-Albert; Jain, Sharad Kumar (2021). Water Security and Sustainability: Proceedings of Down To Earth 2019. Springer Nature. p. 53.
- ↑ Panigrahy, S; Patel, J G; Parihar, J S (ਸਤੰਬਰ 2012). "National Wetland Atlas: High Altitude Lakes Of India" (PDF). Gurudongmar Lake. Space Applications Centre, ISRO, Government of India. p. 83. Archived from the original (PDF) on 18 ਨਵੰਬਰ 2017. Retrieved 14 ਮਈ 2023.Panigrahy, S; Patel, J G; Parihar, J S (September 2012). "National Wetland Atlas: High Altitude Lakes Of India" Archived 18 November 2017[Date mismatch] at the Wayback Machine. (PDF). Gurudongmar Lake. Space Applications Centre, ISRO, Government of India. p. 83.
- ↑ Husain, Majid (2012). Understanding Geographical Map Entries. Tata McGraw-Hill Education. pp. 282–. ISBN 978-1-259-00090-4.
- ↑ 6.0 6.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedWetland - ↑ "Gurudongmar Lake". Official website of Sikkim Tourism, Government of Sikkim."Gurudongmar Lake". Official website of Sikkim Tourism, Government of Sikkim.