ਮੁੱਤੂਲਕਸ਼ਮੀ ਰੈੱਡੀ
ਮੁੱਤੂਲਕਸ਼ਮੀ ਰੈੱਡੀ | |
|---|---|
.jpg) ਮੁੱਤੂਲਕਸ਼ਮੀ ਰੈੱਡੀ, ਅੰ. 1912 | |
| ਜਨਮ | 30 ਜੁਲਾਈ 1886 |
| ਮੌਤ | 22 ਜੁਲਾਈ 1968 (ਉਮਰ 81) |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | [ਸਮਾਜਕ ਸੁਧਾਰਕ]] vitions ਰਤਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਐਕਟਿਕਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਸੁੰਦਰਤਾ ਰੈਡੀ |
| ਬੱਚੇ | ਸ: ਕ੍ਰਿਸ਼ਮੂਰਤੀ ਐਸ. ਰਾਮਮੋਹਨ |
| ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ | ਜੈਮਨੀ ਗਨੇਸ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ(1956) |
ਮੁੱਤੂਲਕਸ਼ਮੀ ਰੈੱਡੀ ( 30 ਜੁਲਾਈ 1886 - 22 ਜੁਲਾਈ 1968) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਡਾਕਟਰੀ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ, ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਅਤੇ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਸੀ।[1][2]
ਮੁੱਤੂਲਕਸ਼ਮੀ ਰੈੱਡੀ ਨੂੰ 1926 ਵਿੱਚ ਮਦਰਾਸ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[3] ਇਸ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਨੇ "ਸਮਾਜਿਕ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ" ਲਈ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਸੀ।[4][5]
ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਸਨ: ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਟਰਨਿਟੀ ਅਤੇ ਓਫਥਲਮਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਹਾਊਸ ਸਰਜਨ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿਧਾਇਕ, ਸਟੇਟ ਸੋਸ਼ਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ। ਵੈਲਫੇਅਰ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਬੋਰਡ, ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਅਤੇ ਮਦਰਾਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਜਿਸ ਨੇ 1953 ਵਿੱਚ ਅਵਵਾਈ ਹੋਮ ਬਣਾਇਆ ਸੀ[6]
ਰੈੱਡੀ ਦਾ ਜਨਮ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਪੁਡੂਕੋਟਈ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[7]1907 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮਦਰਾਸ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[8] ਕਈ ਸੋਨੇ ਦੇ ਤਗਮੇ ਅਤੇ ਇਨਾਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਰੈੱਡੀ ਨੇ 1912 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਡਾਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਨ ਲਈ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[9]
ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਤਾਮਿਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਐਸ. ਨਰਾਇਣਸਵਾਮੀ ਅਈਅਰ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਨ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਚੰਦਰਮਲ, ਇੱਕ ਦੇਵਦਾਸੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਦੇਵਦਾਸੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਕੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।।[10]
ਉਸਦਾ ਨਾਮ 1947 ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਉੱਤੇ ਲਹਿਰਾਏ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ[ਸੋਧੋ]
ਆਪਣੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਮੁਥੂਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਮਹਾਨ ਹਸਤੀਆਂ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਐਨੀ ਬੇਸੈਂਟ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਉਸਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਦੀ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਸਨ।[11]
ਸਰਗਰਮੀ[ਸੋਧੋ]
ਉਹ ਉਚੇਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮਦਰਾਸ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ ਵੂਮੈਨਜ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਡਬਲਿਊ.ਆਈ.ਏ.) ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਅਭਿਆਸ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਮਿਉਂਸਪਲ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨਿਕ ਫ੍ਰੈਂਚਾਇਜ਼ੀ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਨਾਥਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਮੁਫਤ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਅਵਵਾਈ ਹੋਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[12]
ਸਿਆਸੀ ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਹਰੀ ਹਰਨ ਦੁਆਰਾ 1926 ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਮਦਰਾਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਦੇਵਦਾਸੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰੇਰਕ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਿਆਹ ਦੀ ਉਮਰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਸੀ। 1930 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਕੈਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਸ ਵਜੋਂ ਮਦਰਾਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਦੇਵਦਾਸੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸੀ, ਧੀਰਰ ਸੱਤਿਆਮੂਰਤੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲਾਬੀ, ਪੁਧੂਕੋੱਟਈ ਤੋਂ ਵੀ ਸਖਤ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ। ਉਹ ਮਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਸੰਘ (ਡਬਲਿਊ.ਆਈ.ਏ.) ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਮਦਰਾਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ ਬਣੀ।
ਤਮਿਲ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੇਵਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਨੇ ਤਾਮਿਲ ਸੰਗੀਤ ਅੰਦੋਲਨ, ਤਮਿਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਤਾਮਿਲ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਵੂਮੈਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਮਾਸਿਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਸਤ੍ਰੀ ਧਰਮਮ' ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਸੀ।
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮਾਈ ਐਕਸਪੀਰੀਅੰਸ ਏਜ਼ ਏ ਲੈਜਿਸਲੇਟਰ ਮਦਰਾਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1956 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।[13]
ਰੈੱਡੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[14]
ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ[ਸੋਧੋ]
30 ਜੁਲਾਈ 2019 ਨੂੰ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਉਸ ਦਾ 133ਵਾਂ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਡੂਡਲ ਦਿਖਾਇਆ।[15]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਨੋਟਸ ਅਤੇ ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Kamatchi, M. (2016). "Muthulakshmi Reddy: The First Medical Woman Professional in South India". Proceedings of the Indian History Congress. 77: 612–623. ISSN 2249-1937. JSTOR 26552689.
- ↑ "List of recipients of Padma Bhushan awards (1954–59)" (PDF). Ministry of Home Affairs (India). 14 August 2013. pp. 1–9. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 23 August 2015.
- ↑ Hartog, P. J.; Selby-Bigge, L. A.; Ahmed, S. Sultan; Anderson, G.; Narendranath; Reddi, S. Muthulakshmi; Statham, R. M. (1929). Interim Report of the Indian Statutory Commission Review of Growth of Education in British India by the Auxiliary Committee Appointed by the Commission. Calcutta, Central Publication Branch.
- ↑ Yadav, Karan (July 30, 2019). "Dr Muthulakshmi Reddy: The unsung feminist of India". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-05-16.
- ↑ "Dr. Muthulakshmi Reddi: A Powerful Face of Nationalist Feminism". The Wire. Retrieved 2022-05-16.
- ↑ Devika, V. R. (2018-04-26). "Dr. Muthulakshmi Reddy, a rebel with a cause". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-05-16.
- ↑ Kumar, Sneha (2018-05-28). "Dr. Muthulakshmi Reddy: Founder Of Adyar Cancer Institute | #IndianWomenInHistory". Feminism In India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 2022-05-16.
- ↑ "The inspiring story of Dr Muthulakshmi Reddy, Who broke barriers in Education, Medicine and Law". DailyRounds (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2019-07-31. Retrieved 2022-05-16.
- ↑ Madras medical college – history Archived 10 August 2011 at the Wayback Machine.
- ↑ "You are being redirected..." avtarinc.com. Retrieved 2022-05-16.
- ↑ Padmanabhan, Geeta (2015-03-03). "Stones that tell a story". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-05-16.
- ↑ "Avvai Home". www.avvaihome.org. Retrieved 2019-02-15.
- ↑ "List of recipients of Padma Bhushan awards (1954–59)" (PDF). Ministry of Home Affairs (India). 14 August 2013. pp. 1–9. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 23 August 2015.
- ↑ "88 nurses honoured with 'Dr Muthulakshmi Reddy certificate' for their service in cancer prevention". The Hindu (in Indian English). 2016-02-07. ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-04-23.
- ↑ "Muthulakshmi Reddi's 133rd Birthday". Google.com. 30 July 2019.