ਕਰਾਕੁਲ (ਟੋਪੀ)
ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ( ਦਾਰੀ / ਉਰਦੂ / ਪਸ਼ਤੋ / ਉਜ਼ਬੇਕ / ਕਸ਼ਮੀਰੀ : قراقلی ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਰਕੁਲ ਟੋਪੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਜ਼ਬੇਕ ਟੋਪੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[1] ਅਤੇ ਜਿਨਾਹ ਕੈਪ[2][3] ਕੁਰਕੁਲ ਨਸਲ ਦੇ ਫਰ ਤੋਂ ਬਣੀ ਟੋਪੀ ਹੈ। ਭੇਡ ਦਾ . ਕਰਾਕੁਲ ਦਾ ਉਜ਼ਬੇਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਫਰ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟੋਪੀ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰਾ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।[4][5][6] ਜਿਸ ਫਰ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਸਤਰਖਾਨ, ਬਰਾਡਟੇਲ, ਕਰਾਕੁਲਚਾ, ਜਾਂ ਫ਼ਾਰਸੀ ਲੇਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੋਪੀ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨ 'ਤੇ ਸਮਤਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਟੋਪੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਰਦ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਮਾਨਉੱਲ੍ਹਾ ਖਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਰਾਕੁਲ, ਜਿਸ ਨੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਾਰੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।[7][8][3]
ਉਤਪਾਦਨ[ਸੋਧੋ]
ਟੋਪੀ ਭੇਡਾਂ ਦੀ ਕਰਾਕੁਲ ਜਾਂ ਕਰਾਕੁਲ ਨਸਲ ਦੇ ਫਰ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮਾਰੂਥਲ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭੇਡਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬੁਖਾਰਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਸਬੇ ਕੋਰਾਕੋਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਟੋਪੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਮਜ਼ਾਰ ਸ਼ਰੀਫ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਜ਼ਬੇਕ ਕਾਰੀਗਰ ਵੀ ਇਸ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲੈ ਆਏ।[9][10]
ਉੱਨ ਦੀ ਕਿਸਮ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਟੋਪੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਨੂੰ ਅਸਤਰ, ਅਸਤਰਖਾਨ, ਬ੍ਰੌਡਟੇਲ, ਕਰਾਕੁਲਚਾ ਅਤੇ ਇਰਾਨੀ ਮੈਂਡਾ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰਾਕੁਲ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਤੁਰਕੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਕਾਲੀ ਉੱਨ ਹੈ।[11]
ਡਿਜ਼ਾਈਨ[ਸੋਧੋ]
ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ, ਕੈਪ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸੇ ਹਨ। ਸਿਰ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨ 'ਤੇ ਇਹ ਸਮਤਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੋਪੀ ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਮੁਸਲਿਮ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਫਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵ-ਜੰਮੀ ਭੇਡ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਟੋਪੀ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਘੁੰਗਰਾਲੀ ਬਣਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪੈਟਰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[12][13]
ਸੋਵੀਅਤ ਪੋਲਿਟ ਬਿਊਰੋ ਟੋਪੀ[ਸੋਧੋ]
ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ, ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ਪੋਲਿਟ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਨੇਤਾ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨ ਕੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ. ਟੋਪੀ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵੱਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਜਨਰਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਪਰੇਡ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਸੀ। ਕੇ, ਸੋਵੀਅਤ ਨੇਤਾ ਆਪਣੀ ਉੱਚ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਟੋਪੀ ਨੇ ਪਾਈ-ਟੋਪੀ ਦਾ ਉਪਨਾਮ ਵੀ ਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਵਾਇਤੀ ਰੂਸੀ ਪਾਈਜ਼ ਵਰਗਾ ਸੀ।
ਰੂਸ, ਜਾਂ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਰਾਕੁਲ, ਬੇਲਨਾਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨੀ ਜਾਂਦੀ ਗਾਂਧੀ ਟੋਪੀ ਤੋਂ ਉਲਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀਆਂ ਪਹਿਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[14] ਕਰਾਕੁਲ ਕੈਪ ਨੂੰ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ "ਕਰਾਕੁਲੀ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸਿਆਣਿਆਂ ਦਾ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਸਿਰ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਸ਼ਤੂਨ ਦੇ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹੀ ਹੋਈ ਪੱਗ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ। ਇੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲਾੜੇ ਲਈ ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਲਾੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਘਰ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਫਰੀਕੀ ਪਰਿਵਰਤਨ[ਸੋਧੋ]
ਕਰਾਕੁਲ ਕੈਪਸ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਅਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕੀ-ਅਮਰੀਕਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਅਫਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਲੀ ਦੇ ਮੋਡੀਬੋ ਕੇਟਾ ਅਤੇ ਗਿਨੀ ਦੇ ਅਹਿਮਦ ਸੇਕੌ ਟੂਰੇ, ਜੋ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਖੁਦ ਪੂਰਵ-ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਅਫਰੀਕੀ ਸ਼ਾਹੀ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਸਨ, ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨੀ ਸੀ। ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ਅਕਸਰ ਅਫਰੀਕੀ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਨ-ਅਮਰੀਕਨ ਈਸਾਈਆਂ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਖਮਲੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਫਰ ਸੰਸਕਰਣ ਦੋਵੇਂ ਅਫਰੀਕੀ ਮੂਲ ਦੇ ਪੁਰਸ਼ ਪੱਛਮੀ ਸੂਟ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬੂਬੂ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ। ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੋਪੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਸ਼ਦਸ਼ਾ ਨਾਲ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ਨੂੰ ਫਰ ਕੁਫੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਮਪੁਰੀ ਟੋਪੀ ਨੂੰ ਮਖਮਲੀ ਫੇਜ਼ ਟੋਪੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਟੋਪੀਆਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਕੋਣ 'ਤੇ ਝੁਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸਿੱਧੀਆਂ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀਆਂ। ਚੀਤੇ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕਰਾਕੁਲ ਕੈਪਸ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹਨ, ਪਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹੀ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਐਡੀ ਮਰਫੀ ਨੇ ਫਿਲਮ ਕਮਿੰਗ ਟੂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕਰਾਕੁਲ ਕੈਪ ਪਹਿਨੀ ਸੀ।
ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]
-
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਹਾਮਦ ਕਰਜ਼ਈ ਨੇ ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀ ਪਹਿਨੀ ਹੋਈ -
-
ਬੁਖਾਰਾ ਕਰਾਕੁਲ ਛਿੱਲ ਅਤੇ ਕਰਾਕੁਲ ਟੋਪੀਆਂ -
ਮਥੁਰਾ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਮਾਨ ਟੋਪੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ
_Bucharische_Lammfelle_und_daraus_gefertigte_%27Persianer%27-M%C3%BCtzen.jpg)
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਅਸਤਰਖਾਨ (ਫਰ)
- ਅਸਤਰਖਾਨ (ਟੋਪੀ)
- ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਫੌਜੀ ਫਰ ਪਾੜਾ ਕੈਪ
- ਪਾਪਾਖਾ
- ਸਾਈਡ ਕੈਪ (ਪਾਇਲਟਕਾ)
- ਤਕੀਆਹ (ਟੋਪੀ)
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Ahmed.
- ↑ "Decoding Afghanistan's colourful headgear culture". AlJazeera. 18 March 2022.
known as a Jinnah cap across the border in Pakistan, where it was popularised by the country's founder, Muhammad Ali Jinnah
- ↑ 3.0 3.1 Baig, Zulfiqar (9 October 2019). "Jinnah Cap – a dying legacy". The Express Tribune.
- ↑ "Hamid Karzai's Famous Hat Made From Aborted Lamb Fetuses". FOXNews.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Associated Press. Archived from the original on 1 May 2008.
- ↑ "Qaraquls Burst Upon the Fashion World". Taipei Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Associated Press. 27 May 2007. p. 12. Archived from the original on 16 December 2007.
- ↑ "Transcript of NBC "Dateline" Feature on Karakul Production". furcommission.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 11 December 2000. Archived from the original on 10 May 2008.
- ↑ "Clothing in Afghanistan". Encyclopaedia Iranica (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 28 March 2016.
- ↑ Nordland, Rob (26 January 2010). "The Afghan Leader's Hat, Always More Than Just Headgear, Is Losing Its Cachet". New York Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 10 June 2021. Retrieved 25 February 2017.
- ↑ Yasin, Aamir (2019-12-08). "The last Jinnah cap maker in Rawalpindi". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-01-24.
- ↑ "Jinnah Cap – a dying legacy". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-10-08. Retrieved 2023-01-24.
- ↑ KO (2022-03-24). "The Royal Headgear: Qarakul - Kashmir Observer" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2023-01-24.
- ↑ "Jinnah Cap – a dying legacy". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-10-08. Retrieved 2023-01-24.
- ↑ "Why we stopped selling Karakul Caps". KashmirBox.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2023-01-24.
- ↑ M. Ashraf (1 January 2013). "The Karakul Cap". GreaterKashmir.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 28 January 2013. Retrieved 1 January 2013.