ਸਿੰਧੀ ਮੋਜਾਰੀ
ਸਿੰਧੀ ਮੋਜਾਰੀ (ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਮੋਜਾਰੀ ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਉਹ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਚਮੜੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉੱਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਚਮੜੇ ਜਾਂ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਦੇ ਇੱਕ ਟੁਕੜੇ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਢਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਮੇਖਾਂ, ਗਊਰੀ ਸ਼ੈੱਲ, ਸ਼ੀਸ਼ੇ, ਘੰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਵਸਰਾਵਿਕ ਮਣਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਤਲੇ ਤੱਕ ਬੰਧਨ ਸੂਤੀ ਧਾਗੇ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚਮੜੇ ਦੇ ਰੇਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਉਤਪਾਦ ਰੇਂਜ ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟੀ ਧਾਗੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।[1]
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਸਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਤਪਾਦ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ, ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਚਾਰ ਅਤੇ ਨਸਲੀਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।[2]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ 'ਤੇ ਪਹਿਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦਾ ਚੰਦਨ ਹੈ, ਜੋ ਲਗਭਗ 200 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਹੈ। ਬੋਧੀ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਤੀਸਰੀ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਪੱਟੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਪਹਿਨਣੀਆਂ ਬਹੁਤ ਆਮ ਸਨ, ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜੇ ਕੀਮਤੀ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ। ਜੈਨ ਸਾਹਿਤ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚਮੜੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਗਾਵਾਂ, ਮੱਝਾਂ, ਬੱਕਰੀਆਂ, ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖਾਲਾਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ।[3]
ਮੂਲ[ਸੋਧੋ]
ਮੋਜਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਈ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਇਸਨੂੰ ਰੰਗਾਂ, ਰਤਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸਲੀਮ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ ਸਨ।[4] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਸ਼ਲਵਾਰ ਕਮੀਜ਼ ਨਾਲ ਵੀ ਪਹਿਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Jutta Jain-Neubauer; Bata Shoe Museum (2000). Feet & footwear in Indian culture. Mapin Publishing Pvt. Ltd. pp. 126, 175. ISBN 81-85822-69-7.
- ↑ Ishraqi Designs. "Khussa shoes-symbol of the traditional culture of sindh/". Archived from the original on 2014-08-19. Retrieved 2014-08-14.
- ↑ Feet and Footwear in Indian Culture, Jutta Jain-Neubauer, Bata Shoe Museum Foundation, Toronto, Canada, in association with Mapin Publishing Pvt. Ltd., p.171.
- ↑ The shoe fits, Dawn, 21 September 2014, retrieved 12 November 2015