ਇਲਿਆ ਫਰੈਂਕ
ਇਲਿਆ ਮਿਖੈਲੋਵਿਚ ਫਰੈਂਕ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Ilya Mikhailovich Frank; 23 ਅਕਤੂਬਰ 1908 - 22 ਜੂਨ 1990) 1958 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਸੋਵੀਅਤ ਜੇਤੂ ਸੀ, ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪਾਵੇਲ ਅਲੇਕਸੀਏਵਿਚ ਚੈਰੇਨਕੋਵ ਅਤੇ ਇਗੋਰ ਵਾਈ ਤਾਮਮ ਦੇ ਨਾਲ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਚੈਰੇਨਕੋਵ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਮਿਲਿਆ। ਉਸਨੂੰ 1946 ਅਤੇ 1953 ਵਿੱਚ ਸਟਾਲਿਨ ਇਨਾਮ ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਸਟੇਟ ਸਟੇਟ ਇਨਾਮ ਮਿਲਿਆ।
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਇਲਿਆ ਫਰੈਂਕ ਦਾ ਜਨਮ 23 ਅਕਤੂਬਰ 1908 ਨੂੰ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਮਿਖਾਇਲ ਲਯੁਡਵਿਗੋਵਿਚ ਫਰੈਂਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾਵਾਨ ਗਣਿਤ ਸਨ, ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਆਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਯੇਲੀਜ਼ਾਵੇਟਾ ਮਿਖੈਲੋਵਨਾ ਗ੍ਰੇਸ਼ੀਅਨੋਵਾ, ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਡਾਕਟਰ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮਾਸਕੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਕਤੂਬਰ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਲਿਆ ਦਾ ਚਾਚਾ ਸੀਮਨ ਫਰੈਂਕ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰੂਸੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੀ, ਇੰਨਾ ਕਿਸਮਤ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ 1922 ਵਿੱਚ 160 ਹੋਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਲੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਭਰਾ, ਗਲੇਬ ਮਿਖੈਲੋਵਿਚ ਫਰੈਂਕ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਉੱਘੀ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਦੀ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਿਆ।[1]
ਇਲਿਆ ਫਰੈਂਕ ਨੇ ਮਾਸਕੋ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ. ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਸਰਗੇਈ ਇਵਾਨੋਵਿਚ ਵਾਵੀਲੋਵ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਮੰਨਿਆ. 1930 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਾਵਿਲੋਵ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਤੇ, ਉਸਨੇ ਲੈਨਿਨਗ੍ਰੈਡ ਦੇ ਸਟੇਟ ਆਪਟੀਕਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਲਵਮੇਨੇਸੈਂਸ ਬਾਰੇ - ਵਾਵਿਲੋਵ ਨਾਲ ਲਿਖੀ। ਉਹ ਕੰਮ ਜੋ ਉਸਨੇ ਕੀਤਾ ਉਹ 1935 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਡਾਕਟੋਰਲ ਖੋਜ ਪ੍ਰਬੰਦ ਦਾ ਅਧਾਰ ਸੀ।[1]
1934 ਵਿਚ, ਫ੍ਰੈਂਕ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿ .ਟ ਚਲੇ ਗਏ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮਾਸਕੋ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਲਈ ਨਵਾਂ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਉਹ ਪਾਵੇਲ ਚੈਰੇਨਕੋਵ ਦੁਆਰਾ ਲੱਭੇ ਗਏ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਉੱਪਰੋਂ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਗੋਰ ਟੈਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤਕ ਵਿਆਖਿਆ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ: ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚਾਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਣ ਇੱਕ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿੱਚ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਮਾਧਿਅਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਦਮੇ ਦੀ ਲਹਿਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[1] ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਫਰੈਂਕ ਟਾਮ ਫਾਰਮੂਲਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉੱਚ-ਗਤੀ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਕਣਾਂ ਦੇ ਗਤੀ ਨੂੰ ਖੋਜਣ ਅਤੇ ਮਾਪਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਣ ਗਿਆ। ਚੈਰਨਕੋਵ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰੇਡੀਓ ਐਕਟਿਵ ਆਈਸੋਟੋਪਜ਼ ਦੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 1946 ਵਿਚ, ਚੈਰੇਨਕੋਵ, ਵਾਵਿਲੋਵ, ਤਾਮ ਅਤੇ ਫਰੈਂਕ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਸਟਾਲਿਨ ਇਨਾਮ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ 1958 ਸ਼ੇਰੇਨਕੋਵ, ਤਾਮ ਅਤੇ ਫਰੈਂਕ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[1]
1944 ਵਿਚ, ਫਰੈਂਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਇੰਸਟੀਚਿ ofਟ ofਫ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਖੋਜ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ) ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਫ੍ਰੈਂਕ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰਾਂ ((ਫਿਰ ਗੁਪਤ)) ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।[1]
1957 ਵਿਚ, ਫਰੈਂਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਖੋਜ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੀ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵੀ ਬਣੇ। ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਫਾਸਟ-ਪਲਸ ਰਿਐਕਟਰ (ਆਈਬੀਆਰ) 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ, ਫਿਰ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ' ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ। ਫ੍ਰੈਂਕ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਰਿਐਕਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਿਊਟ੍ਰੋਨ ਸਪੈਕਟ੍ਰੋਸਕੋਪੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ।[1]
ਫ੍ਰੈਂਕ ਨੇ 1937 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਈਲਾ ਅਬਰਾਮੋਵਨਾ ਬੇਲੀਖੀਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੇਟਾ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਉਸੇ ਸਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ।[1]