ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ (ਅਮਰੀਕਾ)
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਮੋਂਟਾਨਾ ਵਿੱਚ, ਕੈਨੇਡਾ - ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ, ਅਤੇ ਅਲਬਰਟਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪਾਸੇ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਪਾਰਕ 10 ਲੱਖ ਏਕੜ (4,000 km2 ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ (ਰੌਕੀ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਉਪ-ਰੇਂਜਾਂ), 130 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾਮੀ ਝੀਲਾਂ, 1,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ, ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ, ਜੋ ਕਿ 16,000 ਵਰਗ ਮੀਲ (41,000 km2) ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੂਮੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਨੂੰ "ਮਹਾਂਦੀਪ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦਾ ਤਾਜ" ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।[1] ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਮੂਲ ਸਥਾਨਕ ਪੌਦੇ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵੱਡੇ ਥਣਧਾਰੀ ਜੀਵ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗ੍ਰੀਜ਼ਲੀ, ਰਿੱਛ, ਮੂਜ਼, ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਬੱਕਰੀਆਂ, ਨਾਲ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਜਾਂ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੁਲਵਰਾਈਨ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਲਿੰਕਸ, ਵੀ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦੇ ਹਨ। ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਸਮਾਂ, ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਰੀਪ ਅਤੇ ਉਭੀਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਇੱਥੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੈਰੀ ਤੋਂ ਟੁੰਡਰਾ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਾਰਕ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਰੇਡਸੀਡਰ ਅਤੇ ਹੇਮਲਾਕ ਦੇ ਜੰਗਲ ਹਨ। ਪਾਰਕ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਘਟਨਾ ਹੈ। ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ 1964 ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹਰ ਸਾਲ ਅੱਗ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। 1936 ਵਿੱਚ 64 ਅੱਗਾਂ ਲੱਗੀਆਂ, ਜੋ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਹੈ।[2][3] 2003 ਵਿੱਚ ਛੇ ਅੱਗਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 136,000 ਏਕੜ (550 ਕਿਲੋਮੀਟਰ 2 ), ਪਾਰਕ ਦੇ 13% ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ।[4]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ ਭਾਸਕਰ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਆਏ। ਬਲੈਕਫੀਟ ਕਬੀਲੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਮਹਾਨ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਢਲਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਸਦੇ ਸਨ ਜੋ ਹੁਣ ਪਾਰਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।[6] ਅੱਜ ਬਲੈਕਫੀਟ ਇੰਡੀਅਨ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਪਾਰਕ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਫਲੈਟਹੈੱਡ ਇੰਡੀਅਨ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਪਾਰਕ ਦੇ ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਥਿਤ ਹੈ। 1895 ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਫੀਟ ਚੀਫ ਵ੍ਹਾਈਟ ਕੈਲਫ ਨੇ ਲਗਭਗ 800,000 ਏਕੜ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 1.5 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਇਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀ ਜਨਤਕ ਜ਼ਮੀਨ ਰਹੇਗੀ, ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲਈ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।[7] ਇਸ ਨੇ ਪਾਰਕ ਅਤੇ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸੀਮਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ।
1806 ਵਿੱਚ ਮਾਰੀਆਸ ਨਦੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਲੇਵਿਸ ਅਤੇ ਕਲਾਰਕ ਐਕਸਪੀਡੀਸ਼ਨ ਹੁਣ ਪਾਰਕ ਦੇ 50 ਮੀਲ (80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਦੇ ਅੰਦਰ ਆ ਗਏ।[8] 1850 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੋਜਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਨੇ ਉਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਾਰਕ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। 1885 ਵਿੱਚ ਜਾਰਜ ਬਰਡ ਗ੍ਰਿਨਲ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖੋਜੀ (ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ) ਜੇਮਜ਼ ਵਿਲਾਰਡ ਸ਼ੁਲਟਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਮੁਹਿੰਮ ਲਈ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।[9] ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਹੋਰ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗ੍ਰਿਨਲ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪਾਂ ਤੋਂ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ। 1901 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਨਲ ਨੇ ਉਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਵਰਣਨ ਲਿਖਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ "ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਤਾਜ" ਕਿਹਾ। ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।[10]
1891 ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਉੱਤਰੀ ਰੇਲਵੇ 5,213 ਫੁੱਟ (1,589 ਮੀਟਰ) 'ਤੇ ਮਾਰਿਆਸ ਪਾਸ 'ਤੇ ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਪਾੜਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜੋ ਪਾਰਕ ਦੀ ਦੱਖਣੀ ਸੀਮਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਗੀਚੇ ਨੂੰ 1897 ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਵਜੋਂ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[11] ਜੰਗਲ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਸੀ, ਪਰ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। 1910 ਵਿੱਚ, ਯੂਐਸ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਬਿੱਲ 1910 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਿਲੀਅਮ ਹੂਵਰ ਟਾਫਟ ਦੁਆਰਾ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[12] ਗ੍ਰੇਟ ਨਾਰਦਰਨ ਰੇਲਵੇ ਨੇ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਲੁਈਸ ਡਬਲਯੂ. ਹਿੱਲ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ, 1910 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਕਾਟੇਜ ਬਣਾਏ। ਇਹ ਇਮਾਰਤਾਂ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੂੰ "ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ " ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸਵਿਸ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[13]
ਜਦੋਂ ਪਾਰਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀ ਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ, ਤਾਂ 53-ਮੀਲ (85 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਲੰਬੀ "ਗੋਇੰਗ-ਟੂ-ਦ-ਸਨ ਰੋਡ" 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ 1932 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ "ਸਨ ਰੋਡ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸੜਕ ਹੈ ਜੋ ਪਾਰਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਨ ਰੋਡ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 1985 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਿਵਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਲੈਂਡਮਾਰਕ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[14] ਪਾਰਕ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੰਗਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੱਖਣੀ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਸਤਾ ਯੂ.ਐੱਸ. ਰੂਟ 2 ਹੈ, ਜੋ ਮਾਰੀਅਸ ਪਾਸ 'ਤੇ ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਡਿਵਾਈਡ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਕਸਬਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ[ਸੋਧੋ]
ਪਾਰਕ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਅਲਬਰਟਾ ਦੇ ਵਾਟਰਟਨ ਲੇਕਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਫਲੈਟਹੈੱਡ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ਼ੀਅਲ ਫੋਰੈਸਟ ਅਤੇ ਅਕਾਮੀਨਾ-ਕਿਸ਼ੀਨਾ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ਼ੀਅਲ ਪਾਰਕ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।[15] ਪੱਛਮ ਵੱਲ, ਫਲੈਟਹੈੱਡ ਨਦੀ ਦੀ ਉੱਤਰੀ ਧਾਰਾ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦੀ ਮੱਧ ਧਾਰਾ ਦੱਖਣੀ ਸਰਹੱਦ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਬਲੈਕਫੀਟ ਇੰਡੀਅਨ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਪੂਰਬੀ ਸੀਮਾ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਲੇਵਿਸ ਅਤੇ ਕਲਾਰਕ ਅਤੇ ਫਲੈਟਹੈੱਡ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੋਰੈਸਟ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।[16]
ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਵੱਡੀਆਂ ਅਤੇ 700 ਛੋਟੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ 131 ਦੇ ਨਾਮ ਹਨ।[17] ਪਾਰਕ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਸੇ ਮੈਕਡੋਨਲਡ ਝੀਲ 9.4 ਮੀਲ (15.1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਲੰਬੀ, 6,823 ਏਕਡ਼ (49 ਆਈ. ਡੀ. 1) ਕਿਲੋਮੀਟਰ 2 ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਤੇ 464 ਫੁੱਟ (141 ਮੀਟਰ) ਡੂੰਘੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਝੀਲਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟਾਰਨਜ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੇ ਕਟ ਜਾਣ ਨਾਲ ਬਣੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਛੇਕ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਝ ਝੀਲਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਵਲਾਸ਼ਰ ਝੀਲ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਕਕਰ ਝੀਲ, ਮੁਅੱਤਲ ਗਲੇਸ਼ੀਅਲ ਤਲਛਟ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਅਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਪੀਰਿਆ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਝੀਲ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਝਰਨੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਸਾਲ ਭਰ ਠੰਡੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਤਹ ਉੱਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਹੀ 50 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹੀਟ (10 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ) ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਝੀਲਾਂ ਫਲੋਟਿਕ ਵਾਧੇ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਹੈ। ਫਲੋਟਰ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਫਿਲਟਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਝੀਲਾਂ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਮਾਪ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਵੀ ਜਲਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।[18]
ਪੂਰੇ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੌ ਝਰਨੇ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਘਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਝਰਨੇ ਵਿੱਚ ਟੁ ਮੈਡੀਸਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੈਕਡੋਨਲਡ ਫਾਲਸ ਅਤੇ ਕਈ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਵਿਫਟਕਰੰਟ ਫਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਈ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਹੋਟਲ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਝਰਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਰਡ ਵੂਮੈਨ ਫਾਲਸ ਹੈ, ਜੋ ਓਬਰਲਿਨ ਪਹਾੜ ਦੀ ਉੱਤਰੀ ਢਲਾਣ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਲਟਕਦੀ ਘਾਟੀ ਤੋਂ 492 ਫੁੱਟ (150 ਮੀਟਰ) ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ।[19]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਬਰਫ਼ ਯੁੱਗ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਕਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪਿਛਲੇ 12,000 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।[20] ਵਿਆਪਕ ਗਲੇਸ਼ੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਸਬੂਤ ਪੂਰੇ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ U-ਆਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਾਟੀਆਂ, ਬਰਫ਼ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ, ਤਿੱਖੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੋਂ ਉਂਗਲਾਂ ਵਾਂਗ ਫੈਲਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਆਊਟਫਲੋ ਝੀਲਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[21] ਬਰਫ਼ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਠੰਢਕ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਕਈ ਵਾਰ ਆਏ ਹਨ। ਆਖਰੀ ਤਾਜ਼ਾ ਕੂਲਿੰਗ ਰੁਝਾਨ ਛੋਟੇ ਬਰਫ਼ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ ਸੀ, ਜੋ ਲਗਭਗ 1550 ਅਤੇ 1850 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[22] ਛੋਟੇ ਬਰਫ਼ ਯੁੱਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਹੋਇਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਰਫ਼ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਸੀ।ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid parameter in <ref> tag ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੇ ਪਿਘਲਣ ਦੀ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਪੁਸ਼ਟੀ 1938 ਅਤੇ 2009 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
|
ਪਾਰਕ ਦੇ ਈਕੋਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀਆਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਾਰਨ ਅਲੋਪ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੁੰਗੜਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਖੁਸ਼ਕ ਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਪਤਝੜ ਦੇ ਮੌਸਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਘੱਟ ਪਿਘਲਣ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਅੱਗ ਦੇ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸੁਹਜਾਤਮਕ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।[23]
ਜਲਵਾਯੂ[ਸੋਧੋ]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਘਣੀ ਮਨੁੱਖੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਖੇਤਰ ਨੇੜੇ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਸੰਭਾਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਹਨ।[24] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੂਰੇ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਿਰਜੀਵ ਅਤੇ ਠੰਡੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਹਵਾ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮੀਂਹ ਜਾਂ ਬਰਫਬਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਝੀਲ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਸਬੂਤ ਪਾਰਕ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਜੰਗਲੀ ਅੱਗ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਣਗੌਲਿਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਾਰਕ ਦੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸਰੀਰਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ A-1 ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੋਨਟਾਨਾ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਉੱਚਤਮ ਦਰਜਾ ਹੈ।[25]
| ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪੌਣਪਾਣੀ ਅੰਕੜੇ | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਮਹੀਨਾ | ਜਨ | ਫ਼ਰ | ਮਾਰ | ਅਪ | ਮਈ | ਜੂਨ | ਜੁਲ | ਅਗ | ਸਤੰ | ਅਕ | ਨਵੰ | ਦਸੰ | ਸਾਲ |
| ਉੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ °F (°C) | 55 (13) |
58 (14) |
66 (19) |
83 (28) |
90 (32) |
93 (34) |
99 (37) |
99 (37) |
95 (35) |
79 (26) |
65 (18) |
52 (11) |
99 (37) |
| ਔਸਤਨ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ °F (°C) | 30.5 (−0.8) |
35.0 (1.7) |
43.2 (6.2) |
54.0 (12.2) |
64.5 (18.1) |
71.7 (22.1) |
80.0 (26.7) |
79.3 (26.3) |
67.5 (19.7) |
52.3 (11.3) |
37.3 (2.9) |
28.8 (−1.8) |
53.8 (12.1) |
| ਔਸਤਨ ਹੇਠਲਾ ਤਾਪਮਾਨ °F (°C) | 18.3 (−7.6) |
18.9 (−7.3) |
24.6 (−4.1) |
30.6 (−0.8) |
38.0 (3.3) |
44.3 (6.8) |
48.5 (9.2) |
47.1 (8.4) |
39.3 (4.1) |
32.0 (0) |
25.5 (−3.6) |
17.8 (−7.9) |
32.1 (0.1) |
| ਹੇਠਲਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤਾਪਮਾਨ °F (°C) | −35 (−37) |
−32 (−36) |
−30 (−34) |
3 (−16) |
13 (−11) |
24 (−4) |
31 (−1) |
26 (−3) |
18 (−8) |
−3 (−19) |
−29 (−34) |
−36 (−38) |
−36 (−38) |
| ਬਰਸਾਤ inches (mm) | 3.23 (82) |
1.98 (50.3) |
2.08 (52.8) |
1.93 (49) |
2.64 (67.1) |
3.47 (88.1) |
1.70 (43.2) |
1.30 (33) |
2.05 (52.1) |
2.49 (63.2) |
3.27 (83.1) |
3.01 (76.5) |
29.15 (740.4) |
| Snowfall inches (cm) | 29.5 (74.9) |
16.8 (42.7) |
13.6 (34.5) |
2.9 (7.4) |
0.3 (0.8) |
0.0 (0) |
0.0 (0) |
0.0 (0) |
0.0 (0) |
1.7 (4.3) |
17.9 (45.5) |
34.3 (87.1) |
117 (297.2) |
| ਔਸਤ. ਵਰਖਾ ਦਿਨ (≥ 0.01 in) | 16.5 | 12.9 | 13.5 | 12.1 | 14.0 | 14.7 | 9.5 | 7.8 | 9.4 | 12.4 | 16.2 | 16.5 | 155.5 |
| ਔਸਤਨ ਬਰਫ਼ੀਲੇ ਦਿਨ (≥ 0.1 in) | 12.6 | 8.3 | 5.8 | 1.8 | 0.3 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.8 | 6.9 | 13.4 | 49.9 |
| Source #1: एनओएए (साधारण, 1981–2010)[26] | |||||||||||||
| Source #2: पश्चिमी क्षेत्रीय जलवायु केंद्र (चरम सीमा 1949-वर्तमान)[27] | |||||||||||||
ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ[ਸੋਧੋ]
ਪੌਦਾ[ਸੋਧੋ]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਤਾਜ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਕੁਆਰਾ ਜੰਗਲ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੌਦੇ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਜੋ ਯੂਰਪੀਅਨ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਅਜੇ ਵੀ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।[28]
ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1,132 ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।[29] ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕੋਨੋਰੀਨ ਜੰਗਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਂਗਲਮੈਨ ਸਪ੍ਰੂਸ, ਡਗਲਸ ਸੀਡਰ, ਸਬਾਲਪੀਨ ਸੀਡਰ, ਲਿਮੇਰਿਨ ਪਾਈਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਲਾਰਚ, ਇੱਕ ਪਤਝਡ਼ ਕੋਨੋਰੀਨ ਜੋ ਕਿ ਕੋਨ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹਰ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਸਿਖਰ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਪਾਹ ਦੇ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਐਸਪਨ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਪਤਝਡ਼ ਵਾਲੇ ਰੁੱਖ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਉਚਾਈਆਂ ਉੱਤੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[30] ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਠੰਡੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਕਾਰਨ, ਪਾਰਕ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਰੇਖਾਵਾਂ ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਵੰਡ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 800 ਫੁੱਟ (244 ਮੀਟਰ) ਹੇਠਾਂ ਹਨ। ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਵੰਡ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ, ਜੰਗਲ ਵਧੇਰੇ ਨਮੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇੱਥੇ ਲੰਬੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਸੰਘਣੀ ਆਬਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੰਗਲਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਘਾਟੀਆਂ ਅਤੇ ਪਹਾਡ਼ੀ ਢਲਾਣਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ, ਐਲਪੀਅਨ ਟੁੰਡਰਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘਾਹ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਪੌਦੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਬਰਫ ਦੀ ਚਾਦਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।[31] ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਤੀਹ ਕਿਸਮਾਂ ਸਿਰਫ ਪਾਰਕ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[1] ਬੇਅਰਗ੍ਰਾਸ, ਇੱਕ ਲੰਬਾ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲਾ ਪੌਦਾ, ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗਿੱਲੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਨੇਡ਼ੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਦੌਰਾਨ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੰਗਲੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹਨ ਮੰਕੀਫਲਾਵਰ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਲਿਲੀ, ਫਾਇਰਵੀਡ, ਬਾਲਸਮਰੋਟ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਪੇਂਟਬ੍ਰਸ਼।
ਜੰਗਲੀ ਖੇਤਰ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਜਲਵਾਯੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸਪ੍ਰੂਸ ਅਤੇ ਸੀਡਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਦਿਆਰ ਅਤੇ ਹੇਮਲਾਕ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ; ਕਾਂਟੀਨੈਂਟਲ ਡਿਵਾਈਡ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਰਤ ਪਾਈਨ, ਸਪ੍ਰੂਸ, ਫਰ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰੀ ਜ਼ੋਨ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਮੈਕਡੋਨਲਡ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀਡਰ-ਹੇਮਲਾਕ ਗਰੋਵ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਜਲਵਾਯੂ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ।[32]
ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਪਾਰਕ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬਨਸਪਤੀ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਖੋਜ ਲਈ ਇੱਕ ਬਰਕਰਾਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਇਸਨ ਅਤੇ ਵੁੱਡਲੈਂਡ ਰੇਨਡੀਅਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਹੈ। ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਥਣਧਾਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ, ਭੂਰੇ ਰਿੱਛ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਬਿੱਲੀਆਂ [ਨੋਟ 1] ਹਨ।[33] ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ, ਅਲਾਸਕਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਔਸਤਨ, ਹਰ ਸਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਰਿੱਛ ਹਮਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 1910 ਵਿੱਚ ਪਾਰਕ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੁੱਲ 10 ਰਿੱਛ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।[34] ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਰਿੱਛਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਬਿੱਲੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਅਣਜਾਣ ਹੈ, ਪਰ ਪਾਰਕ ਦੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ 2008 ਤੱਕ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚੋਂ ਰਿੱਛ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਲੇ ਰਿੱਛਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅੰਕਡ਼ੇ ਅਣਜਾਣ ਹਨ, ਪਰ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਸਹੀ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।[35] ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਰ 48 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ ਥਣਧਾਰੀ, ਵੁਲਵਰਿਨ ਵੀ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[36] ਹੋਰ ਥਣਧਾਰੀ ਜੀਵ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਾਡ਼ੀ ਬੱਕਰੀ (ਅਧਿਕਾਰਤ ਪਾਰਕ ਪ੍ਰਤੀਕ), ਬਿਗਾਰਨ ਭੇਡ, ਮੂਸ, ਏਲਕ (ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਬਾਰਲੀ), ਮੂਅਲ ਹਿਰਨ, ਸਕੰਕ, ਚਿੱਟੀ ਪੂਛ ਵਾਲਾ ਹਿਰਨ, ਬੌਬਕੈਟ, ਕਾਇਓਟੀ ਅਤੇ ਕੁਗਰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂ ਆਮ ਹਨ।[37] ਯੈਲੋਸਟੋਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਉਲਟ, ਜਿੱਥੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਘਿਆੜ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਵੁਲਵਜ਼ ਨੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।[38] ਸੱਠ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਥਣਧਾਰੀ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜੂ, ਨਦੀ ਦੇ ਓਟਰ, ਪੋਰਕ, ਮਿਂਕ, ਮਾਰਟਨ, ਫਿਸ਼ਰ, ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਗਿੱਦਡ਼ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੰਚ ਛੇ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਚਮਗਾਦਡ਼ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਥਣਧਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[5][37]
ਕੁੱਲ 260 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੋਲਡ ਈਗਲ, ਗੋਲਡਨ ਈਗਲ, ਪੇਰੇਗ੍ਰੀਨ ਬਾਜ਼, ਓਸਪਰੀ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[39] ਹਾਰਲੇਕਵਿਨ ਬਤਖ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਰੰਗੀਨ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਹੈ। ਗ੍ਰੇਟ ਬਲੂ ਹਰਨ, ਟੁੰਡਰਾ ਹੰਸ, ਕੈਨੇਡਾ ਹੰਸ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕਬੂਤਰ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਜਲ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਸਿੰਗ ਵਾਲਾ ਉੱਲੂ, ਕਲਾਰਕਸ ਨਟਕਰੈਕਰ, ਸਟੇਲਰਜ਼ ਜੇ, ਪਾਈਲੀਟਿਡ ਵੁੱਡਫੌਲ ਅਤੇ ਸੀਡਰ ਵੈਕਸਵਿੰਗ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਉੱਤੇ, ਟਾਰਮੀਗਨ, ਟਿੰਬਰਲੇਨ ਸਪਾਰ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੀ ਫਿੰਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[1][40] ਕਲਾਰਕ ਦਾ ਨਟਕਰੈਕਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵ੍ਹਾਈਟਬਰਕ ਦੇਵਦਾਰ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।[41]
ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਜਲ-ਥਲ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿਰਫ ਛੇ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 23 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਈ ਬਲਦ ਟ੍ਰਾਊਟ ਮੱਛੀ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਫਡ਼ਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[42]
ਜੰਗਲ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ[ਸੋਧੋ]
ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ, ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਰਕਾਂ ਵਰਗੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰੇ ਵਜੋਂ ਅੱਗ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲੀ ਅੱਗ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ। ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਆਮਃ ਮਰੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਡ਼ ਰਹੇ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਾਡ਼ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲੀ ਅੱਗ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਆਉਣ ਨਾਲ ਘਾਹ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਪੌਦੇ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।[43]ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੱਗ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਮੇਟੀ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅੱਗਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਦਰਤੀ ਅੱਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਅੱਗ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ 'ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[44]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ 14 ਅੱਗਾਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ 5,000 ਏਕਡ਼ (2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ 2) ਨੂੰ ਸਾਡ਼ਦੀਆਂ ਹਨ।[45] 2003 ਵਿੱਚ, ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸੋਕੇ ਅਤੇ ਘੱਟ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ ਜਿਸ ਨਾਲ 136,000 ਏਕਡ਼ (550 ਕਿਲੋਮੀਟਰ 2) ਨੂੰ ਸਾਡ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ 1910 ਵਿੱਚ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸਡ਼ਨ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਸੀ।[46]
ਪ੍ਰਬੰਧਨ[ਸੋਧੋ]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਸਰਵਿਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵੈਸਟ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ, ਮੋਂਟਾਨਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸਾਲ 2007 ਤੋਂ 2016 ਤੱਕ ਦੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 22 ਲੱਖ ਸੈਲਾਨੀ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਾਰਕ ਟੂਰ ਦੇ ਸਿਰਫ ਰੋਡਵੇਜ਼, ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਕੈਂਪ ਗਰਾਊਂਡ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 32.7 ਮਿਲੀਅਨ ਸੀ।[47]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦਾ ਬਜਟ 2016 ਵਿੱਚ $13.803 ਮਿਲੀਅਨ ਸੀ ਅਤੇ 2017 ਵਿੱਚ ਅਨੁਮਾਨਤ $13.777 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਬਜਟ ਹੈ।[48] 2010 ਵਿੱਚ ਪਾਰਕ ਦੀ 100ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ, "ਗੋਇੰਗ-ਟੂ-ਦ-ਸਨ" ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫੈਡਰਲ ਹਾਈਵੇਅ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ।[49] ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਢਾਂਚਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਜ਼ਟਰ ਸੈਂਟਰ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੋਟਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਕੈਂਪ ਗਰਾਊਂਡ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਵੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੈਕਡੋਨੇਲਡ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਅਧਿਐਨ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੁਰਾਲੇਖ ਦਾ ਅੱਪਡੇਟ ਅਤੇ ਟਰੇਲਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਵਰਗੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਸੰਨ 1974 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਐਨ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਰਕ ਦੇ 95% ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜੰਗਲ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਖੇਤਰ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਹੋਰ ਪਾਰਕਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਨੂੰ ਅਜੇ ਜੰਗਲ ਵਜੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਪਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਕ ਸੇਵਾ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਾਂਗਰਸ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੀ। ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦਾ ਨੱਬੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੰਗਲ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[33]
ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਆਕਰਸ਼ਣ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਕੈਲਿਸਪੇਲ, ਮੋਂਟਾਨਾ ਵਿੱਚ ਪਾਰਕ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਐਮਟਰੈਕ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਡਾਊਨਟਾਊਨ ਏਸੇਕਸ ਉੱਤੇ ਰੁਕਦੀਆਂ ਹਨ। 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਮੋਟਰ ਕੰਪਨੀ ਕੋਚਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਬੇਡ਼ਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੈੱਡ ਜੈਮਰਜ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਰਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੁੱਖ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਟੂਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਟੂਰ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ 2001 ਵਿੱਚ ਫੋਰਡ ਮੋਟਰ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਾਰ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਆਧੁਨਿਕ ਫੋਰਡ ਈ-ਸੀਰੀਜ਼ ਵੈਨ ਚੈਸੀ ਉੱਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਚੈਸੀ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[50] ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਪੇਨ ਉੱਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[51]
1920 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੱਡੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਉੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਲੱਕਡ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ 1927 ਤੋਂ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਮੌਸਮੀ ਸੰਚਾਲਨ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁੱਲ 80 ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।[52] ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਜਿਸਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[53]
ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਹਾਈਕਿੰਗ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਰਕ ਦੇ ਲਗਭਗ 700 ਮੀਲ (1,127 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਦੇ ਟਰੈਕ ਉੱਤੇ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।[54] ਰਿੱਛਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਥਣਧਾਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ, ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਟਰੈਕ ਉੱਤੇ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਪੱਕੀਆਂ ਸਡ਼ਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਜਲਮਾਰਗ ਰਾਹੀਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਪਾਸਪੋਰ੍ਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।[55]
ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਸਨੋਮੋਬਾਈਲ (ਬਰਫ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣਾ) ਪੂਰੇ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੈ। ਕਰਾਸ-ਕੰਟਰੀ ਸਕੀਇੰਗ ਨੂੰ ਘੱਟ ਉਚਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਬਰਫਬਾਰੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਨ।[56]
ਟਿੱਪਣੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲਾ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Welcome to the Crown of the Continent Ecosystem" [महाद्वीप पारिस्थितिकी तंत्र के क्राउन में आपका स्वागत है] (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). महाद्वीप पारिस्थितिकी तंत्र शिक्षा संघ का क्राउन. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 13 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "दावानल इतिहास" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 18 जून 2016. Archived from the original on 1 मई 2020. Retrieved 28 मई 2019.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help); Cite has empty unknown parameter:|3=(help) - ↑ उद्यान मानचित्र, (द्वारा:राष्ट्रीय उद्यान सेवा)
- ↑ "The Fires of 2003" [2003 की आग] (PDF). द इनसाइड ट्रेल: वॉइस ऑफ ग्लेशियर पार्क फाउंडेशन. 2004. Retrieved 1 अप्रैल 2020.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help) - ↑ Schultz, जेम्स विलार्ड (1916). ग्लेशियर नेशनल पार्क के ब्लैकफीट लोककथा. बॉस्टन: ह्यूटन, मिफ्लिन एंड कंपनी. Archived from the original on 26 जनवरी 2017. Retrieved 21 मई 2020.
{{cite book}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "अमेरिकन इंडियन जनजाति" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 18 जून 2016. Archived from the original on 28 मई 2019. Retrieved 28 मई 2019.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ स्पेन्स, मार्क डेविड (1999). Dispossessing the Wilderness [जंगल का स्वत्व-हरण] (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). न्यूयॉर्क: ऑक्सफोर्ड यूनिवरसिटी प्रेस. p. 80. ISBN 978-0-19-514243-3.
- ↑ "प्रारंभिक निवासी" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 13 जून 2016. Archived from the original on 28 मई 2019. Retrieved 28 मई 2019.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ हैना, वारेन एल (1986). "Exploring With Grinnell". The Life and Times of James Willard Schultz (Apikuni) [जेम्स विलार्ड शुल्त्स (एपिकुनी) का जीवन और समय] (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). नोर्मन, ओक्लाहोमा: ओक्लाहोमा विश्वविद्यालय प्रेस. pp. 133–145. ISBN 978-0-8061-1985-4.
- ↑ ग्रिनेल, जॉर्ज बर्ड (मई–अक्टूबर 1901). "क्राउन ऑफ़ द कॉन्टिनेंट". द सेन्चुरी पत्रिका (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 62: 660–672. Retrieved 13 अप्रैल 2010.
{{cite journal}}: Check date values in:|access-date=and|date=(help) - ↑ स्पेन्स, मार्क डेविड (जुलाई 1996). "द क्राउन ऑफ़ द कॉन्टिनेंट, बैकबोन ऑफ़ द वर्ल्ड". पर्यावरणीय इतिहास (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 1 (3): 29–49 [35]. doi:10.2307/3985155. JSTOR 3985155.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ "पीपुल" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 22 अगस्त 2016. Archived from the original on 29 मई 2019. Retrieved 29 मई 2019.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ चाकोन, हिपोलिटो राफेल (2010). "ग्लेशियर राष्ट्रीय उद्यान की कला". मोंटाना: द मैगजीन ऑफ वेस्टर्न हिस्ट्री (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 60 (2). Montana.gov: 56–74.
- ↑ गौथरी, सी. डब्ल्यु. (2006). गोइंग-टू-द-सन रोड: ग्लेशियर नेशनल पार्क राजमार्ग (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). हेलेना, मोन्टाना: फरकोन्ट्री प्रेस. p. 8. ISBN 978-1-56037-335-3.
- ↑ "Akamina-Kishinena Provincial Park" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). BC Parks. Archived from the original on 3 मार्च 2016. Retrieved April 19, 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "आस-पास के आकर्षण" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 11 जनवरी 2010. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 19 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "झीलें और तलाबें". प्रकृति और विज्ञान (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 29 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 19 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "WACAP – Western Airborne Contaminants Assessment Project". राष्ट्रीय उद्यान सेवा. February 25, 2010. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 19 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "Bird Woman Falls". विश्व जलप्रपात डेटाबेस. September 13, 2005. Archived from the original on 5 जनवरी 2010. Retrieved April 21, 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "History of Glaciers in Glacier National Park" [ग्लेशियर नेशनल पार्क में ग्लेशियर का इतिहास]. उत्तरी रॉकी पर्वत विज्ञान केंद्र, संयुक्त राज्य भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण. 13 अप्रैल 2010. Archived from the original on 29 मई 2010. Retrieved 24 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "Glaciers / Glacial Features" [हिमनद / हिमनद विशेषताएँ]. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 6 अक्टूबर 2014. Archived from the original on October 14, 2014. Retrieved 2 जनवरी 2020.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|date=(help) - ↑ "Was there a Little Ice Age and a Medieval Warm Period?" [क्या अल्प हिमयुग और मध्ययुगीन गर्म काल था?]. जलवायु परिवर्तन पर अंतर सरकारी पैनल, संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण कार्यक्रम. 2003. Archived from the original on 29 मई 2006. Retrieved 24 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ हॉल, मय्र्ना; डेनियल फाग्रे (फरवरी 2003). "Modeled Climate-Induced glacier change in Glacier National Park, 1850–2100" [ग्लेशियर नेशनल पार्क में 1850–2100 में निर्मित जलवायु-प्रेरित ग्लेशियर परिवर्तन]. जीवविज्ञान. 53 (2). Archived from the original on 27 मई 2010. Retrieved 24 अप्रैल 2010.
{{cite journal}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "वायु गुणवत्ता". राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 29 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "जल गुणवत्ता". राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 27 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 14 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "मोंटाना वेस्ट ग्लेशियर". नेशनल ओशनिक एंड एटमोस्फेयरिक एडमिनिस्ट्रेशन. Retrieved 9 जुलाई 2013.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=(help) - ↑ "वेस्ट ग्लेशियर, मोंटाना". पश्चिमी क्षेत्रीय जलवायु केंद्र. Archived from the original on 5 मार्च 2016. Retrieved 9 जुलाई 2013.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=and|archive-date=(help) - ↑ "The Crown of the Continent Ecosystem" [क्राउन ऑफ़ द कॉन्टिनेंट इकोसिस्टम]. जैव विविधता (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "पादप". प्रकृति और विज्ञान (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 5 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help); Cite has empty unknown parameter:|7=(help) - ↑ "Montane Forest Ecotype" [मोंटाना की वन पारिस्थितिकी]. मोन्टाना राज्य. Archived from the original on 20 अप्रैल 2010. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "Wildflowers". प्रकृति और विज्ञान (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 25 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "वन". प्रकृति और विज्ञान (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 29 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ 33.0 33.1 33.2 "मैमल्स". राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 5 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "यदि आपका सामना भालू से होता हैं". भालू. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original on 22 दिसम्बर 2006. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ केन्डॉल, कैथरिन; लिस्केट वेट्स (13 अप्रैल 2010). "ग्रेटर ग्लेशियर बियर डीएनए प्रोजेक्ट 1997-2002". नॉर्दर्न डिवाइड ग्रिजली बियर प्रोजेक्ट. संयुक्त राज्य भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण. Archived from the original on 21 अप्रैल 2010. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ कोपलैंड, जेफ; रिक येट्स; लेन रुगेयरो (16 जून 2003). "Wolverine Population Assessment in Glacier National Park, Montana" [ग्लेशियर नेशनल पार्क, मोंटाना में वूल्वरिन जनसंख्या मूल्यांकन] (PDF). वूल्वरिन फाउंडेशन. Archived from the original (पीडीएफ़) on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ 37.0 37.1 "स्तनपायी जाँच सूची". ग्लेशियर नेशनल पार्क के स्तनधारी फील्ड चेकलिस्ट. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 21 दिसम्बर 2006. Archived from the original on 10 मई 2010. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "ग्रे वुल्फ – केनिस ल्युपस". मोंटाना फील्ड गाइड. मोन्टाना राज्य. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "पक्षी". प्रकृति और विज्ञान. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 12 जनवरी 2010. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "ग्लेशियर नेशनल पार्क के पक्षी फील्ड चेकलिस्ट" (PDF). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 2005. Archived from the original (पीडीएफ़) on 29 दिसम्बर 2006. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "व्हाइटबार्क पाइन समुदाय" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). उत्तरी रॉकी पर्वत विज्ञान केंद्र, अमेरिकी भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण. 13 अप्रैल 2010. Archived from the original on 27 मई 2010. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "Preserving Glacier's Native Bull Trout" [ग्लेशियर के मूल निवासी बुल ट्राउट का संरक्षण] (PDF). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original (पीडीएफ) on 11 जुलाई 2011. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "दावानल पारिस्थितिकी". ग्लेशियर नेशनल पार्क दावानल आग प्रबंधन. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original on 29 दिसम्बर 2006. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "वर्किंग फायर विद: एक नज़र फायर मैनेजमेंट पर". ग्लेशियर नेशनल पार्क दावानल आग प्रबंधन. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original on 30 दिसम्बर 2006. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "ग्लेशियर नेशनल पार्क में आग". ग्लेशियर नेशनल पार्क दावानल आग प्रबंधन. राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original on 5 दिसम्बर 2006. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "अग्नि रिज़ीम". राष्ट्रीय उद्यान सेवा, यूएस आंतरिक विभाग. 29 मार्च 2008. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 13 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "National Park Visitation Tops 327 Million in 2019 - Office of Communications (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 27 फ़रवरी 2020. Archived from the original on 9 मार्च 2020. Retrieved 10 मई 2020.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "Budget Justifications and Performance Information: Fiscal Year 2018" (PDF). राष्ट्रीय उद्यान सेवा, अंतरिम विभाग. 2018. p. 156. Archived (PDF) from the original on 30 जून 2017. Retrieved 13 जुलाई 2017.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "गोइंग-टू-द-सन रोड परियोजना". परिवहन विभाग यू.एस. 14 अप्रैल 2010. Archived from the original on 1 अप्रैल 2010. Retrieved 14 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "1930s व्हाइट ग्लेशियर नेशनल पार्क लाल बस (अंग्रेजी में)". Archived from the original on 15 जुलाई 2019. Retrieved 21 मई 2020.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ वेंडरबिल्ट, एमी एम (2002). "ऑन द रोड अगेन: ग्लेशियर नेशनल पार्क की रेड बसें" (PDF) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original (PDF) on 27 मई 2010. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ "इतिहास" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). ग्लेशियर पार्क बोट कंपनी. Archived from the original on 20 अप्रैल 2012. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ फ्रांज़, जस्टिन (2018-01-02). "Glacier National Park Boats Added to Historic Register" [ग्लेशियर नेशनल पार्क नौका को ऐतिहासिक रजिस्टर में जोड़ा गया]. FlatheadBeacon.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2 जनवरी 2018. Retrieved 2 जनवरी 2018.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help) - ↑ बिल हैडन (1 अक्टूबर 2008). "ट्रेल्स लंबी पैदल यात्रा" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "ट्रेल स्टेटस रिपोर्ट" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 22 जून 2009. Archived from the original on 26 अप्रैल 2010. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help) - ↑ "संचालन के घंटे और मौसम" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). राष्ट्रीय उद्यान सेवा. 5 जनवरी 2010. Archived from the original on 13 मार्च 2013. Retrieved 18 अप्रैल 2010.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=,|date=, and|archive-date=(help)
