ਪਾਦੁਕਾ
ਪਾਦੁਕਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੂਪ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਅਤੇ ਨੋਬ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਤਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੈਰ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਦੁਕਾ ਕਈ ਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਉਹ ਅਸਲ ਪੈਰਾਂ, ਜਾਂ ਮੱਛੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, ਅਤੇ ਲੱਕੜ, ਹਾਥੀ ਦੰਦ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦੁਲਹਨ ਦੇ ਟਰੌਸੋ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਧਾਰਮਿਕ ਭੇਟਾਂ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[3]
ਪਾਦੁਕਾ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਸੇਰੀ ਪਾਦੁਕਾ "ਮਹਾਰਾਜ" ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸਿਰਲੇਖ ਹੈ।[4][5]
ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਪਾਦੁਕਾ ਪਾਦ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਪੈਰ'। ਇਹ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਜੁੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[6]
ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਪਦ ('ਪੈਰ') ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥ ਰਿਗਵੇਦ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਪ੍ਰਿਥਵੀ (ਧਰਤੀ), ਵਾਯੂ (ਹਵਾ), ਆਕਾਸ਼ (ਆਕਾਸ਼) ਅਤੇ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਪਰੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਤੱਤ।[7]
ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਾਮਾਇਣ ਵਿੱਚ, ਸਰਾਪਿਤ ਰਾਜਾ ਦਸ਼ਰਥ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਮ (ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ) ਨੂੰ 14 ਸਾਲ ਲਈ ਜਲਾਵਤਨ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਕੈਕੇਈ (ਰਾਮ ਦੀ ਮਤਰੇਈ ਮਾਂ) ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ, ਜੋ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਭਰਤ ਨੂੰ ਰਾਮ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਤਾਜ ਪਹਿਨਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਰਤ ਰਾਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਰਾਮ ਨੂੰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਿਆਂ, ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਰਾਮ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜਲਾਵਤਨੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਵਾਪਸ ਆਵੇਗਾ, ਭਰਤ ਨੇ ਰਾਮ ਦੀ ਪਾਦੁਕਾ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰੌਕਸੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ, ਤਾਜ ਪਹਿਨਾਉਣ ਅਤੇ ਰਾਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਵਸਤੂ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਭਰਤ ਨੇ ਰਾਮ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪਾਦੁਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਦੀ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਬੜੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਚੁੱਕ ਲਿਆ। ਭਰਤ ਨੇ ਕੋਸਲ ਨੂੰ "ਰਾਮ ਦੀਆਂ ਪਾਦੁਕਾਂ" ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰੌਕਸੀ ਵਜੋਂ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।[8][9]
ਪੂਜਾ[ਸੋਧੋ]
ਪਾਦੁਕਾ ਅਕਸਰ ਲਾੜੀ ਦੇ ਦਾਜ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਭੇਟਾਂ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[10]
ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਵਿਥੋਬਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇੱਕ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਪਾਲਕੀ (ਪਾਲਕੀ) ਵਿੱਚ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਪਾਦੁਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ, ਅਲਾਂਦੀ ਅਤੇ ਦੇਹੂ ਕਸਬਿਆਂ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਪੰਢਰਪੁਰ ਮੰਦਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਵੀ-ਸੰਤ ਗਿਆਨੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਤੁਕਾਰਾਮ (ਕ੍ਰਮਵਾਰ) ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]
-
ਬਾਟਾ ਸ਼ੂ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਪਾਦੁਕਾ -
ਬਾਟਾ ਸ਼ੂ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ -
ਸਿਲਵਰ ਪਾਦੁਕਾ, ਬਾਟਾ ਸ਼ੂ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ -
ਸਿਲਵਰ ਪਾਦੁਕਾ, ਬਾਟਾ ਸ਼ੂ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "britishmuseum.org".
- ↑ "All About Shoes – The Bata Shoe Museum". Archived from the original on 2009-12-29. Retrieved 2023-02-04.
- ↑ "britishmuseum.org".
- ↑ Kampar (1969). Sri Paduka: the exile of the Prince of Ayodhya. Ohio University, Center for International Studies. pp. 3, 4. Retrieved 26 December 2009.
{{cite book}}:|work=ignored (help) - ↑ Rigg, Jonathan (1862). A Dictionary of the Sunda language. Batavia, Java: Lange & Co.
- ↑ "britishmuseum.org".
- ↑ "In the Footsteps of the Divine". Archived from the original on 13 ਜਨਵਰੀ 2010. Retrieved 26 December 2009.
- ↑ "In the Footsteps of the Divine". Archived from the original on 13 ਜਨਵਰੀ 2010. Retrieved 26 December 2009.
- ↑ Kampar (1969). Sri Paduka: the exile of the Prince of Ayodhya. Ohio University, Center for International Studies. pp. 3, 4. Retrieved 26 December 2009.
{{cite book}}:|work=ignored (help) - ↑ "The Paduka". Archived from the original on 12 ਜਨਵਰੀ 2010. Retrieved 26 December 2009.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਭ ਕੁਝ: ਪਾਦੁਕਾ Archived 2009-12-29 at the Wayback Machine.