ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ (ਖੇਡ)
ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਇੱਕ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਨੈਟਵਰਕ ਗੇਮ ਹੈ। ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਉਹ ਖੇਡ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਮੀਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗ਼ਰੀਬ, ਹਰ ਬੱਚਾ ਇਸ ਖੇਡ ਦੀਆਂ ਬਾਰੀਕੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਜਾਣਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਜਾਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮ 'ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ' ਗੇਮ ਦੇ ਚੁੰਗਲ 'ਚ ਬਹੁਤ ਬੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਡ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਰੂਸ 'ਚ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਡ ਨੂੰ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਚੈਲਜ਼ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਡ 'ਚ ਬਹੁਤ ਲੜੀਵਾਰ ਕੰਮ ਜਾਂ ਚੈਲਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਮਾਂ 50 ਦਿਨ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਡ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਚੈਲਜ਼ ਖੁਦਕਸ਼ੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਡ ਮਈ, 2016 ਵਿੱਚ ਰੁਸ ਦੇ ਇੱਕ ਅਖਵਾਰ 'ਚ ਛਪਣ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ।[1][2]
ਮੌਤਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਚੈਲੰਜ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਗਭਰੇਟਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਅਜੇ ਆਜ਼ਾਦਾਨਾ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਬਹੁਤੀਆਂ ਮੌਤਾਂ, ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਚੈਲੰਜ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਕਰਕੇ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੱਚੇ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਖੇਡਣ ਦੇ ਆਦੀ ਸਨ। ਪਰ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਸਾਰਿਆ ਜਾਂ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚੇ ਅਣਿਆਈ ਮੌਤ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਰੂਸ ਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ, ਅਰਜਨਟੀਨਾ, ਬੁਲਗਾਰੀਆ, ਇਟਲੀ ਤੇ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 73 ਸਾਲਾ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਖੇਡ ਸਬੰਧਿ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਅਟਾਰਨੀ ਜਨਰਲ ਕੇ. ਵੇਣੂਗੋਪਾਲ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਐਡਵੋਕੇਟ ਐਨ.ਐੱਸ. ਪੋਨੀਆ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨੋਟਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਭਾਰਤ
[ਸੋਧੋ]ਪੂਰੇ 2017 ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਲ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ, ਸਵੈ-ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ,[3][4][5][6] ਅਤੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ( Google, Facebook, ਅਤੇ Yahoo! ਸਮੇਤ) ਉਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਲਿੰਕਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦੇਣ ਜੋ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗੇਮ ਵੱਲ ਸੇਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।[7] ਕੁਝ ਟਿੱਪਣੀਕਾਰਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਨੈਤਿਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਵਾਚਡੌਗ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ ਨੇ ਕਵਰੇਜ 'ਤੇ ਇੱਕ "ਗੇਮ" ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫੈਲਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਬੂਤ ਹਨ।[7] ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਗੇਮ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਕੋਈ ਅਰਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ।[8] ਸਮੇਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿਆਦ ਲਈ ਕਈ ਇੰਟਰਨੈਟ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੇ ਰੂਸੀ ਸੋਸ਼ਲ ਨੈਟਵਰਕ VKontakte ਨੂੰ "ਗੇਮ" ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਲੌਕ ਕੀਤਾ ਜੋ ਇਸ ਰੂਸੀ ਸੋਸ਼ਲ ਨੈਟਵਰਕ ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[9] ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ, ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕੋਈ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, "ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਡਿਵਾਈਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਕਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਗਤੀਵਿਧੀ, ਹੋਰ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਸਬੂਤਾਂ ਅਤੇ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਪੀੜਤਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਬਲੂ ਵ੍ਹੇਲ ਚੈਲੇਂਜ ਗੇਮ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ।[10]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Blue Whale: Should you be worried about online pressure groups?". Archived from the original on 2017-05-12.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Teen 'Suicide Games' Send Shudders Through Russian-Speaking World". RadioFreeEurope/RadioLiberty. Archived from the original on 2017-06-20. Retrieved 2017-06-23.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Blue Whale Challenge: At least 75 Whalers in Tamil Nadu's Madurai". Archived from the original on 2018-08-05. Retrieved 2017-09-01.
- ↑ "Blue Whale Challenge: Indore boy noted tasks in school diary before trying to kill self". The Financial Express. 11 August 2017. Archived from the original on 11 August 2017. Retrieved 11 August 2017.
- ↑ "Blue Whale Challenge: Class VI student hangs himself to death". Zee News. 28 August 2017. Retrieved 28 August 2017.
- ↑ "Blue whale game claims one more life in Madhya Pradesh". The Indian Express. September 3, 2017. Retrieved September 5, 2017.
- ↑ 7.0 7.1 Worley, Will (19 September 2017). "Blue Whale: Fears in India over 'viral suicide game' mount as 'government calls for internet giants to ban links to it'". The Independent. Retrieved 25 September 2017.
- ↑ "'Can't ban app-based games like Blue Whale', Centre tells Supreme Court". Times of India. November 21, 2017. Retrieved 5 August 2018.
- ↑ "Russian social network VKontakte temporarily blocked in India for Blue Whale threat | India News - Times of India". September 12, 2017. Retrieved 19 February 2021.
- ↑ "No evidence of any death due to Blue Whale challenge game: Govt". The Hindu. 3 January 2018. Retrieved 11 January 2018.