ਮੁਕੇਸ਼
ਮੁਕੇਸ਼ | |
|---|---|
 | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮ | ਮੁਕੇਸ਼ ਚੰਦਰ ਮਾਥੁਰ |
| ਜਨਮ | 22 ਜੁਲਾਈ 1923 ਦਿੱਲੀ,  ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | ਅਗਸਤ 27, 1976 (ਉਮਰ 53) ਮਿਸ਼ੀਗਨ ਫਰਮਾ:Country data ਸਯੁਕਤ ਰਾਜ |
| ਵੰਨਗੀ(ਆਂ) | ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ, ਭਜਨ, ਗ਼ਜ਼ਲ, ਸ਼ਾਸ਼ਤਰੀ ਸੰਗੀਤ |
| ਕਿੱਤਾ | ਗਾਇਲ |
| ਸਾਜ਼ | ਵੋਕਲ |
| ਸਾਲ ਸਰਗਰਮ | 1940–1976 |
ਮੁਕੇਸ਼ (22 ਜੁਲਾਈ 1923 – 27 ਅਗਸਤ 1976) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ 'ਤੌਬਾ ਯੇ ਮਤਵਾਲੀ ਚਾਲ, ਜਾਨੇ ਕਹਾਂ ਗਏ ਵੋ ਦਿਨ, ਮੇਰਾ ਜੂਤਾ ਹੈ ਜਾਪਾਨੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਸੀਖਾ ਹਮਨੇ ਨਾ ਸੀਖੀ ਹੋਸ਼ਿਆਰੀ, ਸਜਨ ਰੇ ਝੂਠ ਮਤ ਬੋਲੋ, ਏ ਭਾਈ ਜ਼ਰਾ ਦੇਖ ਕੇ ਚਲੋ, ਕੋਈ ਜਬ ਤੁਮਾਰ੍ਹਾ ਹਿਰਦੇ ਤੋੜ ਦੇ' ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਦਿਲ-ਟੁੰਬਵੇਂ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਜਿੱਤੇ। ਆਪ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਜੁਲਾਈ, 1923 ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਚਾਂਦ ਰਾਣੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ।
ਫਿਲਮੀ ਸਫਰ
[ਸੋਧੋ]ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਸੰਨ 1945 ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ 'ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰ' ਲਈ 'ਦਿਲ ਜਲਤਾ ਹੈ ਤੋ ਜਲਨੇ ਦੋ' ਗਾ ਕੇ ਸਮੁੱਚੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ 'ਚ ਧੁੰਮਾਂ ਪਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ | ਬਤੌਰ ਅਦਾਕਾਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ | ਜਿਸ ਨੇ 'ਤੌਬਾ ਯੇ ਮਤਵਾਲੀ ਚਾਲ, ਜਾਨੇ ਕਹਾਂ ਗਏ ਵੋ ਦਿਨ, ਮੇਰਾ ਜੂਤਾ ਹੈ ਜਾਪਾਨੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਸੀਖਾ ਹਮਨੇ ਨਾ ਸੀਖੀ ਹੋਸ਼ਿਆਰੀ, ਸਜਨ ਰੇ ਝੂਠ ਮਤ ਬੋਲੋ, ਏ ਭਾਈ ਜ਼ਰਾ ਦੇਖ ਕੇ ਚਲੋ, ਕੋਈ ਜਬ ਤੁਮਾਰ੍ਹਾ ਹਿਰਦੇ ਤੋੜ ਦੇ' ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਦਿਲ-ਟੁੰਬਵੇਂ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਜਿੱਤੇ। ਸੰਨ 1941 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੰਨ 1976 ਤੱਕ ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ ਕੁੱਲ ਪੰਜ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਈ ਨੌ ਸੌ ਦੇ ਕਰੀਬ ਗੀਤ ਗਾਏ ਸਨ | ਉਸ ਦਾ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰੇਕ ਗੀਤ ਹਿੱਟ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਪਿੱਛੇ ਮੁਕੇਸ਼ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਯੋਗਦਾਨ ਰਿਹਾ ਸੀ| ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਆਗ' ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 'ਸੱਤਿਅਮ ਸ਼ਿਵਮ ਸੁੰਦਰਮ' ਤੱਕ ਦੋਵਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਨਹੁੰ ਤੇ ਮਾਸ ਵਾਲਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਰਿਹਾ ਸੀ|
ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]- 1974 - ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਸਨਮਾਨ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ "ਕਈ ਬਾਰ ਯੂਹੀ ਦੇਖਾ ਹੈ ਫਿਲਮ ਰਜਨੀਗੰਧਾ
ਜੇਤੂ
[ਸੋਧੋ]| ਸਾਲ | Song | ਫਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗੀਤਕਾਰ |
|---|---|---|---|---|
| 1959 | "ਸਬ ਕੁਛ ਸੀਖਾ ਹਮਨੇ | ਅਨਾੜੀ | ਸੰਕਰ ਜੈਕ੍ਰਿਸ਼ਨ | ਸ਼ੈਲਿੰਦਰ |
| 1970 | "ਸਬਸੇ ਬੜਾ ਨਦਾਨ | ਪਹਿਚਾਨ | ਸੰਕਰ ਜੈਕ੍ਰਿਸ਼ਨ | ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ |
| 1972 | "ਜੈ ਬੋਲੋ ਬੇਈਮਾਨ ਕੀ | ਬੇ-ਇਮਾਨ | ਸੰਕਰ ਜੈਕ੍ਰਿਸ਼ਨ | ਵਰਮਾ ਮਲਿਕ |
| 1976 | "ਕਭੀ ਕਭੀ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਮੇਂ | ਕਭੀ ਕਭੀ | ਖਯਾਮ | ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ |
ਨਾਮਜਾਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]| ਸਾਲ | ਗੀਤ | ਫਿਲਮ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ | ਗੀਤਕਾਰ |
|---|---|---|---|---|
| 1960 | "ਹੋਠੋਂ ਪੇ ਸਚਾਈ ਰਹਿਤੀ ਹੈ | ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਮੇਂ ਗੰਗਾ ਵਹਿਤੀ ਹੈ | ਸੰਕਰ ਜੈਕ੍ਰਿਸ਼ਨ | ਸ਼ੈਲਿੰਦਰ |
| 1964 | "ਦੋਸਤ ਦੋਸਤ ਨਾ ਰਹਾ | ਸੰਗਮ | ਸੰਕਰ ਜੈਕ੍ਰਿਸ਼ਨ | ਸ਼ੈਲਿੰਦਰ |
| 1967 | "ਸਾਵਨ ਕਾ ਮਹੀਨਾ | ਮਿਲਨ | ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਪਿਆਰੇਲਾਲ | ਅਨੰਦ ਬਕਸ਼ੀ |
| 1970 | "ਬਸ ਯਹੀ ਅਪਰਾਧ ਮੈਂ ਹਰ ਬਾਰ | ਪਹਿਚਾਨ | ਸ਼ੰਕਰ ਜੈਕ੍ਰਿਸ਼ਨ | ਨੀਰਜ਼ |
| 1972 | "ਇਕ ਪਿਆਰ ਕਾ ਨਗ਼ਮਾ | ਸ਼ੋਰ | ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਪਿਆਰੇਲਾਲ | ਸੰਤੋਸ਼ ਅਨੰਦ |
| 1975 | "ਮੈਂ ਨਾ ਭੁਲੁਗਾ | ਰੋਟੀ ਕਪੜਾ ਔਰ ਮਕਾਨ | ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਪਿਆਰੇਲਾਲ | ਅਨੰਦ ਬਕਸ਼ੀ |
| 1976 | "ਮੈਂ ਪਲ ਦੋ ਪਲ ਕਾ ਸ਼ਾਇਰ | ਕਭੀ ਕਭੀ | ਖਯਾਮ | ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਨਵੀ |
| 1977 | "ਸੁਹਾਨੀ ਚਾਂਦਨੀ ਰਾਤੇਂ | ਮੁਕਤੀ | ਰਾਹੁਲ ਦੇਵ ਬਰਮਨ | ਅਨੰਦ ਬਕਸ਼ੀ |
| 1978 | "ਚੰਚਲ ਸ਼ੀਤਲ | ਸੱਤਿਅਮ ਸ਼ਿਵਅਮ ਸੁੰਦਰਮ | ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤ ਪਿਆਰੇਲਾਲ | ਅਨੰਦ ਬਕਸ਼ੀ |
ਬੰਗਾਲੀ ਫਿਲਮ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਜੇਤੂ
- 1967 - ਫਿਲਮ ਤੀਸਰੀ ਕਸਮ ਲਈ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ[1]
- 1968 - ਫਿਲਮ ਮਿਲਨ ਲਈ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ[2]
- 1970 - ਫਿਲਮ ਸਰਸਵਤੀ ਚੰਦਰ ਲਈ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ[3]
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]22 ਜੁਲਾਈ, 1976 ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਖੇ ਸਟੇਜ ਸ਼ੋਅ ਦੌਰਾਨ 'ਜੀਨਾ ਯਹਾਂ ਮਰਨਾ ਯਹਾਂ, ਇਸ ਕੇ ਸਿਵਾ ਜਾਨਾ ਕਹਾਂ' ਨਾਮਕ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮਹਾਨ ਗਾਇਕ ਸਾਥੋਂ ਸਦਾ ਲਈ ਖੁਸ ਗਿਆ ਸੀ |
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2010-01-06. Retrieved 2014-02-04.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2010-01-08. Retrieved 2014-02-04.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2010-01-08. Retrieved 2014-02-04.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)
Early life
[ਸੋਧੋ]ਮੁਕੇਸ਼ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਜੁਲਾਈ 1923 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਥੁਰ ਕਾਇਆਸਥ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1][2] ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਜ਼ੋਰਾਵਰ ਚੰਦ ਮਾਥੁਰ, ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਚੰਦਰਾਨੀ ਮਾਥੁਰ ਸਨ। ਉਹ ਦਸ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਛੇਵੇਂ ਨੰਬਰ ਉੱਤੇ ਸੀ। ਸੰਗੀਤ ਅਧਿਆਪਕ ਜੋ ਮੁਕੇਸ਼ ਦੀ ਭੈਣ ਸੁੰਦਰ ਪ੍ਯਾਰੀ ਨੂੰ ਪਡ਼੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਘਰ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਕੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ,ਜਿਹੜਾ ਨਾਲ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਣਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮੁਕੇਸ਼ ਨੇ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਲਈ ਸੰਖੇਪ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਅਵਾਜ਼ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਗਾਉਣ ਦੀਆਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ।[3]
- ↑ "Exclusive : Neil Nitin Mukesh & Nitin Mukesh In Conversation With Karan Thapar". YouTube. 23 October 2016. Archived from the original on 30 ਨਵੰਬਰ 2024. Retrieved 10 ਮਈ 2025.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Karki, Tripti (22 July 2017). "Mukesh birthday special: 5 soulful songs of the Man with the Golden Voice". India TV News. Retrieved 11 December 2023.
- ↑ Chobey, Ankita (22 July 2016). "8 Life Facts about Bollywood's Golden Voice Mukesh on his Bi". Mumbai Mirror. Retrieved 10 March 2019.