ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ (ਜਨਮ 24 ਨਵੰਬਰ 1934 [1] [2] ) ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਹੈ। [3]

ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਰੇਵਾਲ 1934-1951 ਤੱਕ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਹਾਰਕੋਰਟ ਬਟਲਰ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ। 1951-1954 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ 1955 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਚਲਾ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹ 1961 ਤੱਕ ਰਿਹਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 1956-60 ਤੱਕ ਬ੍ਰਿਕਸਟਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਬਿਲਡਿੰਗ, ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। [4] ਜੀਡੀ ਗੋਇਨਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਹੈਬੀਟੇਟ ਸੈਂਟਰ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ ਨੂੰ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ।

ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ ਨੇ 1962 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕਲ ਈਕੋਚਾਰਡ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1963-72 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਉਸਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਪਲੈਨਿੰਗ ਐਂਡ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਸਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਤਹਿਰਾਨ, ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜਾ ਦਫ਼ਤਰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਤੀ ਮੈਦਾਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਆਫ਼ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ (ਹਾਲ 6) ਹਨ, [5] ਅਪ੍ਰੈਲ 2017 ਵਿੱਚ ਢਾਹਿਆ ਗਿਆ, [6] ਏਸ਼ੀਆਡ ਵਿਲੇਜ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਇਮਯੂਨੋਲੋਜੀ (ਐਨਆਈਆਈ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ; ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਖੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਲਾਜੀਕਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਕੈਂਪਸ ਸ਼ਾਮਲ਼ ਹਨ। [7] [8] 1986 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਤਿਉਹਾਰ "ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ" ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਕਿਊਰੇਟਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਰੋਹਤਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਕਾਲਜ ( SIUPA ) ਵੀ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ। 2018 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀਆਂ ਡਰਾਇੰਗਾਂ ਅਤੇ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ ਸਥਾਈ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭਾਰਤੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। [2]

ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]

  • ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਵੱਲੋਂ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ 1989।
  • ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਆਰਕੀਟੈਕਟਸ ਵੱਲੋਂ ਰਾਬਰਟ ਮੈਥਿਊ ਅਵਾਰਡ 1989।
  • ਖੇਤਰੀ ਮੁੱਲਾਂ ਲਈ 1993 ਵਿੱਚ ਮੈਕਸੀਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਟਸ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ।
  • ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਲਈ ਜੇਕੇ ਟਰੱਸਟ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 1994 ਦਾ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਅਵਾਰਡ।
  • ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਭਰ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਜੇਕੇ ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ ਗ੍ਰੇਟ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਅਵਾਰਡ 1995।
  • ਇੰਸਟੀਚਿਊਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ (ਇੰਡੀਆ) ਵੱਲੋਂ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ 2001।
  • ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਇਮਾਰਤ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਲਈ ਬਿਲਟ ਇਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਇੰਡੀਅਨ ਬਿਲਡਿੰਗ ਕਾਂਗਰਸ ਵੱਲੋਂ IBC ਅਵਾਰਡ 2002।
  • A+D ਅਤੇ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਗੋਲਡਨ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਅਵਾਰਡ 2003
  • ਫ੍ਰੈਂਚ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੈਵਲੀਅਰ ਡੇਸ ਆਰਟਸ ਡੇਸ ਲੈਟਰਸ ਅਵਾਰਡ, 2005
  • ਨਾਈਟ ਆਫ਼ ਦਾ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਆਨਰ [9]
  • ਜੌਹਨ ਮਾਈਕਲ ਕੋਹਲਰ ਲਾਈਫ ਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ [10]

ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ[ਸੋਧੋ]

  • ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਬਾਇਓ ਪੋਰਟ, ਸੋਹਣਾ
  • ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੰਸਥਾਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਸਿਡਕੋ ਹਾਊਸਿੰਗ, ਨਵੀਂ ਮੁੰਬਈ
  • ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਕੋਲਕਾਤਾ
  • ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਐਨਰਜੀ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਸੈਂਟਰ, NTPC ਲਿਮਿਟੇਡ, ਗ੍ਰੇਟਰ ਨੋਇਡਾ
  • ਇੰਜੀਨੀਅਰਜ਼ ਇੰਡੀਆ ਹਾਊਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਗੈਸ ਟਰੇਨਿੰਗ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਨੋਇਡਾ
  • ਫ੍ਰੈਂਚ ਅੰਬੈਸੀ ਸਟਾਫ ਕੁਆਰਟਰ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਸਤੀਸ਼ ਗੁਜਰਾਲ ਹਾਊਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਗ੍ਰੇਪਸਿਟੀ - ਜਾਪਾਨੀ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਸੈਂਟਰ, ਨੋਇਡਾ
ਹਾਲ ਆਫ ਨੇਸ਼ਨਜ਼, ਪ੍ਰਗਤੀ ਮੈਦਾਨ
  • ਹਾਲ ਆਫ ਨੇਸ਼ਨਜ਼, ਪ੍ਰਗਤੀ ਮੈਦਾਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸ, ਬੀਜਿੰਗ (ਚੀਨ)
  • ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼
  • ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੇਂਦਰ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਜੰਗ-ਏ-ਆਜ਼ਾਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਅਤੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਕਰਤਾਰਪੁਰ, ਪੰਜਾਬ
  • ਨੈਸ਼ਨਲ ਬ੍ਰੇਨ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਲਿਸਬਨ ਇਸਮਾਈਲੀ ਸੈਂਟਰ, ਲਿਸਬਨ (ਪੁਰਤਗਾਲ)
  • ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਇਮਯੂਨੋਲੋਜੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਫਾਇਨਾਂਸ ਐਂਡ ਪਾਲਿਸੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • NTPC ਟਾਵਰ, ਨੋਇਡਾ
ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ [11]
  • ਸੰਸਦ ਭਵਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਸੰਸਦ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ
  • ਰੇਵਾਲ ਹਾਊਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਸਾਹੂ ਜੈਨ ਪਵੇਲੀਅਨ, ਪ੍ਰਗਤੀ ਮੈਦਾਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਸ਼ੇਖ ਸਰਾਏ ਹਾਊਸਿੰਗ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਸ਼ਾਮ ਲਾਲ ਹਾਊਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਪਬਲਿਕ ਇੰਟਰਪ੍ਰਾਈਜਿਜ਼ ਆਫਿਸ ਕੰਪਲੈਕਸ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਸਟੈਂਡਿੰਗ ਕਾਨਫਰੰਸ
  • ਸਟੇਟ ਟਰੇਡਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਬਿਲਡਿੰਗ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕੇਂਦਰ ( ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਭਵਨ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
  • ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਆਰਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਸ਼ਨਲ ਕੈਂਪਸ, ਰੋਹਤਕ
  • ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਖੇਤਰੀ ਮਿਸ਼ਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ [12]

ਕਿਤਾਬਾਂ[ਸੋਧੋ]

  • ਬ੍ਰੇਨ ਬ੍ਰੇਸ ਟੇਲਰ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ
  • ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ ਦਾ ਚੋਣਵਾਂ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਕੰਮ
  • ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਲਈ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ]
  • ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ: ਨਵੀਨ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾ
  • ਟਾਕਿੰਗ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ: ਰਮੀਨ ਜਹਾਂਬੇਗਲੂ ਨਾਲ ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ
  • ਰਾਜ ਰੇਵਾਲ : ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਕਲਾਈਮੇਟਿਕ

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

  • ਮੁਜ਼ਹਾਰੁਲ ਇਸਲਾਮ
  • ਬੀਵੀ ਦੋਸ਼ੀ
  • ਚਾਰਲਸ ਕੋਰਿਆ
  • ਬਸ਼ੀਰੁਲ ਹੱਕ

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Weiler, Katharina. "Essential Architectural Values: A Conversation with the Architect Raj Rewal". Authenticity in Architectural Heritage Conservation. pp. 311–320.
  2. 2.0 2.1 Kumar, Tanuj (2018-05-06). "The difficulty of being Raj Rewal". mint (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-11-02.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  3. "ArchitectureWeek - Design - Parliament Library, New Delhi - 2003.1022". Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 9 February 2014.
  4. JK, Benzu (29 October 2011). "Raj Rewal | Revolutionary Architect of India".
  5. "Raj Rewal Experience". Archived from the original on 2013-06-11.
  6. Suneet Zishan Langar. The Demolition of Delhi's Hall of Nations Reveals India's Broken Attitude to Architectural Heritage. ArchDaily, 23 June 2017
  7. "Better Known Projects". Archived from the original on 2014-04-19. Retrieved 2023-04-20.
  8. "History". NCBS. Retrieved 9 April 2018.
  9. "Raj Rewal receives Legion of honor". 22 March 2016.
  10. "Kohler honours top Indian architects; Raj Rewal feted with Lifetime Achievement Award" – via The Economic Times.
  11. "Parliament Library Building by Raj Rewal Associates - New Delhi". ebuild.in.
  12. "Projects By Raj Rewal Associates". ebuild.in. Archived from the original on 2019-01-30. Retrieved 2023-04-20.