ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ

ਇਨਲਾਈਨ

20:24, 16 ਨਵੰਬਰ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ

ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ (ਹਿੰਦੀ: भीष्म साहनी; 8 ਅਗਸਤ 1915 – 11 ਜੁਲਾਈ 2003) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ, ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਆਪਣੇ ਤਮਸ (ਨਾਵਲ) ਲਈ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟੀ.ਵੀ. ਫਿਲਮ ਵੀ ਬਣੀ। ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਸਨ।

ਜੀਵਨ

ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਅਗਸਤ 1915 ਨੂੰ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1937 ਵਿੱਚ ਗਵਰਨਮੈਂਟ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਐਮ ਏ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਹਨੀ ਨੇ 1958 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਨਰੇਰੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੰਡ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਆਕੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਪਟਾ ਨਾਲ ਰਲ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਦ ਅੰਬਾਲਾ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ। 1957 ਤੋਂ 1963 ਤੱਕ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਉ ਤਾਲਸਤਾਏ, ਆਸਤਰੋਵਸਕੀ ਆਦਿ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਰਜਨ ਰੂਸੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਕੀਤਾ। 1965 ਤੋਂ 1967 ਤੱਕ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਮਕ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ ਅਤੇ ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੇਖਕ ਸੰਘ (ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ) ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। 1993 ਤੋਂ 1997 ਤੱਕ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਮਤੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ।

ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਗੂ ਲੇਖਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[1] ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਹਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਅੱਖੋਂ ਓਝਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਆਪਾਧਾਪੀ ਅਤੇ ਉਠਾਪਟਕ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੱਖ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਲਈ ਅਤੇ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1975 ਵਿੱਚ ਤਮਸ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ, 1975 ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਲੇਖਕ ਅਵਾਰਡ (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ), 1980 ਵਿੱਚ ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਲੋਟਸ ਅਵਾਰਡ, 1983 ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਲੈਂਡ ਨਹਿਰੂ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ 1998 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਦਮਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ

ਨਾਵਲ

ਝਰੋਖੇ
ਤਮਸ
ਬਸੰਤੀ
ਮਾਇਆਦਾਸ ਕੀ ਮਾੜੀ
ਕੁੰਤੋ

ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਿਹ

ਮੇਰੀ ਪ੍ਰਿਯ ਕਹਾਨੀਆਂ
ਭਾਗਿਆਰੇਖਾ
ਵਾਂਗਚੂ
ਨਿਸ਼ਾਚਰ‌

ਨਾਟਕ

ਹਨੂਸ਼ (1977)
ਮਾਧਵੀ (1984)
ਕਬੀਰਾ ਖੜਾ ਬਜਾਰ ਮੇਂ (1985)
ਮੁਆਵਜ਼ੇ (1993)

ਹੋਰ

ਆਜ ਕੇ ਅਤੀਤ (ਆਤਮਕਥਾ)
ਬਲਰਾਜ ਮਾਈ ਬਰਦਰ (ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ)^[2]
ਬਾਲਕਥਾ - ਗੁਲੇਲ ਕਾ ਖੇਲ
ਪਹਲਾ ਪਥ
ਭਟਕਤੀ ਰਾਖ
ਪਟਰਿਯਾਂ
ਸ਼ੋਭਾਯਾਤਰਾ
ਪਾਲੀ
ਦਯਾਂ
ਕੜਿਯਾਂ
ਆਜ ਕੇ ਅਤੀਤ।

ਹਵਾਲੇ

[1] "प्रेमचंद की परंपरा के लेखक थे भीष्म साहनी". जागरण.

[2] ttp://www.loc.gov/acq/ovop/delhi/salrp/bhishamsahni.html

[1]

[2]

@@ ਲਾਈਨ 3: / ਲਾਈਨ 3: @@
 | ਤਸਵੀਰ = Bhishamsahni.jpg
 | ਤਸਵੀਰ_ਅਕਾਰ =
-| ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ  =
+| ਤਸਵੀਰ_ਸਿਰਲੇਖ =
 | ਉਪਨਾਮ =
-| ਜਨਮ_ਤਾਰੀਖ  = 8 ਅਗਸਤ 1915
+| ਜਨਮ_ਤਾਰੀਖ = 8 ਅਗਸਤ 1915
-| ਜਨਮ_ਥਾਂ =  [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]], ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]])
+| ਜਨਮ_ਥਾਂ = [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]], ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ [[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]])
 | ਮੌਤ_ਤਾਰੀਖ = 11 ਜੁਲਾਈ 2003
 | ਮੌਤ_ਥਾਂ = [[ਦਿੱਲੀ]], [[ਭਾਰਤ]]
@@ ਲਾਈਨ 14: / ਲਾਈਨ 14: @@
 | ਕਾਲ = 1955–2003
 | ਵਿਧਾ = ਨਾਟਕ, ਕਹਾਣੀ, ਨਾਵਲ
 | ਵਿਸ਼ਾ =
 | ਲਹਿਰ = ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਯਥਾਰਥਵਾਦ
 | ਮੁੱਖ_ਰਚਨਾ=
-| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ  =    <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ-->
+| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ-->
-| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ =   <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ-->
+| ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ = <!--ਇਹ ਲੇਖਕ ਕਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ-->
 | ਦਸਤਖਤ = Bhisham Sahni.jpg
 | ਜਾਲ_ਪੰਨਾ =
-| ਟੀਕਾ-ਟਿੱਪਣੀ  =
+| ਟੀਕਾ-ਟਿੱਪਣੀ =
-| ਮੁੱਖ_ਕੰਮ  =
+| ਮੁੱਖ_ਕੰਮ =
 }}
-'''ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ''' ([[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]]: भीष्म साहनी; 8 ਅਗਸਤ 1915 – 11 ਜੁਲਾਈ 2003) ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ|ਭਾਰਤੀ]] [[ਲੇਖਕ]], [[ਨਾਟਕਕਾਰ]] ਅਤੇ [[ਅਦਾਕਾਰ]] ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਆਪਣੇ  [[ਤਮਸ (ਨਾਵਲ)]] ਲਈ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਉਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਤਮਸ|ਟੀ.ਵੀ. ਫਿਲਮ]] ਵੀ ਬਣੀ। ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ [[ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ]] ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਸਨ।
+'''ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ''' ([[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]]: भीष्म साहनी; 8 ਅਗਸਤ 1915 – 11 ਜੁਲਾਈ 2003) ਇੱਕ [[ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ|ਭਾਰਤੀ]] [[ਲੇਖਕ]], [[ਨਾਟਕਕਾਰ]] ਅਤੇ [[ਅਦਾਕਾਰ]] ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਆਪਣੇ [[ਤਮਸ (ਨਾਵਲ)]] ਲਈ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਤਮਸ|ਟੀ.ਵੀ. ਫਿਲਮ]] ਵੀ ਬਣੀ। ਉਹ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ [[ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ]] ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਸਨ।
 ==ਜੀਵਨ==
-ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦਾ ਜਨਮ [[8 ਅਗਸਤ]] [[1915]] ਨੂੰ [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]] ([[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [[1937]] ਵਿੱਚ [[ਗਵਰਨਮੈਂਟ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ]] ਤੋਂ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਐਮ ਏ ਕਰਨ  ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਹਨੀ ਨੇ [[1958]] ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਨਰੇਰੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਣ  ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੰਡ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਆਕੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਇਪਟਾ]] ਨਾਲ ਰਲ ਗਏ। ਇਸਦੇ ਬਾਦ [[ਅੰਬਾਲਾ]] ਅਤੇ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹਿਣ  ਦੇ ਬਾਅਦ [[ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ। [[1957]] ਤੋਂ [[1963]] ਤੱਕ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ [[ਲਿਉ ਤਾਲਸਤਾਏ]], ਆਸਤਰੋਵਸਕੀ ਆਦਿ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਰਜਨ ਰੂਸੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਕੀਤਾ। [[1965]] ਤੋਂ [[1967]] ਤੱਕ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਮਕ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ [[ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ]] ਅਤੇ [[ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੇਖਕ ਸੰਘ]] (ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ) ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। [[1993]] ਤੋਂ [[1997]] ਤੱਕ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਮਤੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ।
+ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦਾ ਜਨਮ [[8 ਅਗਸਤ]] [[1915]] ਨੂੰ [[ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ]] ([[ਪਾਕਿਸਤਾਨ]]) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [[1937]] ਵਿੱਚ [[ਗਵਰਨਮੈਂਟ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ]] ਤੋਂ [[ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ]] ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਐਮ ਏ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਹਨੀ ਨੇ [[1958]] ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀ ਐਚ ਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਨਰੇਰੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਵੰਡ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਆਕੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ [[ਇਪਟਾ]] ਨਾਲ ਰਲ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਦ [[ਅੰਬਾਲਾ]] ਅਤੇ [[ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ]] ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਧਿਆਪਕ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਅਦ [[ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ]] ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ। [[1957]] ਤੋਂ [[1963]] ਤੱਕ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ [[ਲਿਉ ਤਾਲਸਤਾਏ]], ਆਸਤਰੋਵਸਕੀ ਆਦਿ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਰਜਨ ਰੂਸੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਕੀਤਾ। [[1965]] ਤੋਂ [[1967]] ਤੱਕ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਮਕ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ [[ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਲੇਖਕ ਸੰਘ]] ਅਤੇ [[ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੇਖਕ ਸੰਘ]] (ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ) ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। [[1993]] ਤੋਂ [[1997]] ਤੱਕ ਉਹ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸੰਮਤੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ।
-ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ  ਨੂੰ [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]] [[ਸਾਹਿਤ]] ਵਿੱਚ [[ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ]] ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਗੂ [[ਲੇਖਕ]] ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web |url= http://in.jagran.yahoo.com/news/national/general/5_1_5611338/ |title=प्रेमचंद की परंपरा के लेखक थे भीष्म साहनी |format=|publisher=जागरण|language=}}</ref> ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਹਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਅੱਖੋਂ ਓਝਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਆਪਾਧਾਪੀ ਅਤੇ ਉਠਾਪਟਕ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੱਖ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਲਈ ਅਤੇ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ [[1975]] ਵਿੱਚ ਤਮਸ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ, [[1975]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਲੇਖਕ ਅਵਾਰਡ (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ), [[1980]] ਵਿੱਚ ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ [[ਲੋਟਸ ਅਵਾਰਡ]], [[1983]] ਵਿੱਚ [[ਸੋਵੀਅਤ ਲੈਂਡ ਨਹਿਰੂ ਅਵਾਰਡ]] ਅਤੇ [[1998]] ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ]] ਸਰਕਾਰ ਦੇ [[ਪਦਮਭੂਸ਼ਣ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।
+ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਨੂੰ [[ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ|ਹਿੰਦੀ]] [[ਸਾਹਿਤ]] ਵਿੱਚ [[ਪ੍ਰੇਮਚੰਦ]] ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਆਗੂ [[ਲੇਖਕ]] ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{cite web |url= http://in.jagran.yahoo.com/news/national/general/5_1_5611338/ |title=प्रेमचंद की परंपरा के लेखक थे भीष्म साहनी |format=|publisher=जागरण|language=}}</ref> ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਹਾਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਉਹ ਮਾਨਵੀ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਅੱਖੋਂ ਓਝਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਆਪਾਧਾਪੀ ਅਤੇ ਉਠਾਪਟਕ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭੀਸ਼ਮ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੱਖ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਲਈ ਅਤੇ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ [[1975]] ਵਿੱਚ ਤਮਸ ਲਈ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ, [[1975]] ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰੋਮਣੀ ਲੇਖਕ ਅਵਾਰਡ (ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ), [[1980]] ਵਿੱਚ ਐਫਰੋ - ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਾਈਟਰਜ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ [[ਲੋਟਸ ਅਵਾਰਡ]], [[1983]] ਵਿੱਚ [[ਸੋਵੀਅਤ ਲੈਂਡ ਨਹਿਰੂ ਅਵਾਰਡ]] ਅਤੇ [[1998]] ਵਿੱਚ [[ਭਾਰਤ]] ਸਰਕਾਰ ਦੇ [[ਪਦਮਭੂਸ਼ਣ]] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
 ==ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ==
@@ ਲਾਈਨ 52: / ਲਾਈਨ 52: @@
 * ਆਜ ਕੇ ਅਤੀਤ (ਆਤਮਕਥਾ)
 * ਬਲਰਾਜ ਮਾਈ ਬਰਦਰ (ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀ)<ref>http://www.loc.gov/acq/ovop/delhi/salrp/bhishamsahni.html</ref>
-* ਬਾਲਕਥਾ -  ਗੁਲੇਲ ਕਾ ਖੇਲ
+* ਬਾਲਕਥਾ - ਗੁਲੇਲ ਕਾ ਖੇਲ
 *ਪਹਲਾ ਪਥ
 *ਭਟਕਤੀ ਰਾਖ