ਹਾੜੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ
ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ (ਜਾਂ ਰਬੀ ਫਸਲਾਂ; ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Rabi Crops) ਸਰਦੀ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਬਦ "ਬਸੰਤ" ਲਈ ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਇਹ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਜਿਸ ਨੂੰ "ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਫਸਲ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)।
ਮੌਨਸੂਨ ਬਾਰਸ਼ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਟਾਈ ਅਪਰੈਲ/ਮਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਸਲਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਵਧੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਜੰਮੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਾਂ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਦੀ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਬੀ ਫਸਲ ਕਣਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੌਂ, ਰਾਈ, ਸਰੋਂ, ਤਿਲ ਅਤੇ ਮਟਰ ਵੀ ਹਨ। ਮਟਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਤਿਆਰ ਹਨ: ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਮਾਰਚ ਤੱਕ। ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰੀ ਮਟਰ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਵਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਸਾਉਣੀ ਅਤੇ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਰੁੱਤਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਮੌਸਮੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਮੌਨਸੂਨਾਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਰਬੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ[ਸੋਧੋ]
- ਅਨਾਜ
- ਬੀਜ ਪੌਦੇ
- ਲੂਸਣ (ਲੂਸੀਨ, ਮੈਡੀਕੈਗੋ ਸਟੀਵਾ)
- ਅਲਸੀ
- ਤਿਲ
- ਜੀਰੇ (ਐਕਨੀਅਮ ਕੈਮੀਨਅਮ, ਐਲ)
- ਧਨੀਆ (ਕੋਰੀਅਨਡ੍ਰਮ ਸਤਿਵੂਮ, L)
- ਰਾਈ (ਬਰੱਸਿਕਾ ਜੈਂਸੀਆ ਐਲ.)
- ਜੁਆਰ (ਫੀਨੀਿਕੁਲਮ ਵੈਲਗੇਰ)
- ਮੇਥੀ (ਟ੍ਰਾਈਗੋਨੇਲਾ ਫੈਨਿਊਮਗਰੇਕੁਮ, ਐਲ)
- ਇਸਬਗੋਲ (ਪਲਾਨਟੇਗੋ ਓਵੋਟਾ)
- ਸਬਜ਼ੀਆਂ
- ਮਟਰ
- ਛੋਲੇ (ਗ੍ਰਾਮ, ਸਿਸਰ ਏਰੀਐਂਟਿਨਮ)
- ਪਿਆਜ਼ (ਐਲਿਅਮ ਸੇਪਾ, ਐਲ.)
- ਟਮਾਟਰ (ਸੋਲਨਮ ਲੇਕੋਪਸਰਸੀਅਮ, ਐਲ)
- ਆਲੂ (ਸੋਲੈਨਮ ਟਿਊਰੋੋਸੌਮ)