ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਦੇ 22 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ (NCR) ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਰਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ (NCR) ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਹੈ।
ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗ 44 (ਪੁਰਾਣਾ NH-1) 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਇਸ ਕੋਲ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਰਗੇ ਨੇੜਲੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਸਿਸਟਮ ਹੈ। ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਵੀ ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਰਨਾਲ ਜੰਕਸ਼ਨ ਦਿੱਲੀ-ਕਾਲਕਾ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਰੁਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਏਅਰੋਡ੍ਰੌਮ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕਰਨਾਲ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (DC) ਦੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਇੱਕ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ 4 ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਰੇਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਇੱਕ ਉਪ-ਮੰਡਲ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ (SDM): ਕਰਨਾਲ, ਇੰਦਰੀ, ਅਸੰਧ ਅਤੇ ਘਰੌਂਡਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਮਾਲ ਤਹਿਸੀਲਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਉਪਰੋਕਤ 4 ਸਬ-ਡਵੀਜ਼ਨਾਂ ਨੂੰ 5 ਮਾਲ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ, ਕਰਨਾਲ, ਇੰਦਰੀ, ਨੀਲੋਖੇੜੀ, ਘਰੌਂਡਾ ਅਤੇ ਅਸਾਂਧ ਅਤੇ 3 ਉਪ-ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਨਿਗਧੂ, ਨਿਸਿੰਗ ਅਤੇ ਬੱਲਾ।
ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ
[ਸੋਧੋ]ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ 5 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ:
- ਨੀਲੋਖੇੜੀ
- ਇੰਦਰੀ
- ਕਰਨਾਲ
- ਘਰੌਂਡਾ
- ਅਸੰਧ
ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਰਨਾਲ (ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾ) ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਜਨਸੰਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 1,505,324 ਹੈ,[1] ਲਗਭਗ ਗੈਬਨ ਰਾਸ਼ਟਰ[2] ਜਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰਾਜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।[3] ਇਹ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 333 ਵੀਂ ਰੈਂਕਿੰਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ (ਕੁੱਲ 640 ਵਿੱਚੋਂ )।[1] ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਘਣਤਾ 598 inhabitants per square kilometre (1,550/sq mi)।[1] 2001-2011 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 18.22% ਸੀ।[1] ਕਰਨਾਲ ਵਿੱਚ ਹਰ 1,000 ਮਰਦਾਂ ਪਿੱਛੇ 996 ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ ਹੈ,[1] ਅਤੇ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 74.73% ਹੈ। ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 22.56% ਹੈ।[1]
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਭਾਰਤ ਦੀ 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ 54.28% ਆਬਾਦੀ ਹਿੰਦੀ, 32.04 ਹਰਿਆਣਵੀ, 10.86% ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ 1.06% ਮੁਲਤਾਨੀ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਬੋਲਦੀ ਸੀ।[4]
ਧਰਮ
[ਸੋਧੋ]ਧਰਮ | ਆਬਾਦੀ (1941) [6] : 42 | ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (1941) | ਆਬਾਦੀ (2011) | ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ (2011) |
---|---|---|---|---|
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ</img> [lower-alpha 2] | 666,301 ਹੈ | 66.99% | 1,341,002 | 89.08% |
ਇਸਲਾਮ</img> | 304,346 ਹੈ | 30.6% | 31,650 ਹੈ | 2.1% |
ਸਿੱਖ ਧਰਮ</img> | 19,887 ਹੈ | 2% | 126,207 ਹੈ | 8.38% |
ਈਸਾਈ</img> | 1,223 ਹੈ | 0.12% | 2,049 ਹੈ | 0.14% |
ਹੋਰ [lower-alpha 3] | 2,818 ਹੈ | 0.28% | 4,416 ਹੈ | 0.29% |
ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ | 994,575 ਹੈ | 100% | 1,505,324 | 100% |
ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਲੋਕ
[ਸੋਧੋ]- ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ, ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ। 2003 ਵਿੱਚ, ਚਾਵਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੱਤ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜੋ ਸਪੇਸ ਸ਼ਟਲ ਕੋਲੰਬੀਆ ਆਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ[7]
- ਨਵਾਬਜ਼ਾਦਾ ਲਿਆਕਤ ਅਲੀ ਖਾਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ।
- ਵਿਕਰਮਜੀਤ ਵਿਰਕ, ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਕਾਰ।
- ਨਵਦੀਪ ਸੈਣੀ, ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ।
- ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਖੱਟਰ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
- ਕੁਲਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ।
- ਹਰਵਿੰਦਰ ਕਲਿਆਣ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ।
- ਕਰਨ ਦੇਵ ਕੰਬੋਜ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ।
ਪਿੰਡਾਂ
[ਸੋਧੋ]- ਚੱਕਦਾ
- ਹੇਮਦਾ
- ਕੈਮਲਾ
- ਸਲਵਾਨ
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਗਗਸੀਨਾ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.
- ↑ US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 13 June 2007. Retrieved 2011-10-01.
Gabon 1,576,665
- ↑ "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 1 January 2011. Retrieved 2011-09-30.
Hawaii 1,360,301
- ↑ 4.0 4.1 "Table C-16 Population by Mother Tongue: Haryana". Census of India. Registrar General and Census Commissioner of India..
- ↑ "Table C-01 Population by Religion: Haryana". censusindia.gov.in. Registrar General and Census Commissioner of India.
- ↑ "CENSUS OF INDIA, 1941 VOLUME VI PUNJAB PROVINCE". Retrieved 20 July 2022.
- ↑ "Only 98 cities instead of 100 announced: All questions answered about the smart cities project". 28 August 2015.
- ↑ Historic district borders may not be an exact match in the present-day due to various bifurcations to district borders — which since created new districts — throughout the historic Punjab Province region during the post-independence era that have taken into account population increases. This discrepancy can be seen in the district population history table which has taken into account the various bifurcations since 1941.
- ↑ 1941 census: Including Ad-Dharmis
- ↑ Including Jainism, Buddhism, Zoroastrianism, Judaism, or not stated