ਅਲਕੀਨ
ਕਾਰਬਨੀ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਅਲਕੀਨ, ਓਲੇਫ਼ਿਨ ਜਾਂ ਓਲੇਫ਼ੀਨ ਇੱਕ ਅਤ੍ਰਿਪਤ ਰਸਾਇਣਕ ਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ=ਘੱਟ ਇੱਕ ਕਾਰਬਨ-ਕਾਰਬਨ ਦੂਹਰਾ ਜੋੜ ਹੋਵੇ।[1] ਬਗੈਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦੂਹਰੇ ਜੋੜ ਵਾਲੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸਾਦੀਆਂ ਅਚੱਕਰੀ ਅਲਕੀਨਾਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋਨੋ-ਈਨਾਂ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਈਡਰੋਕਾਰਬਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਜਾਤੀ ਲੜੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਆਮ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ CnH2nਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ਦੀ ਅਲਕੇਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੋ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਪਰਮਾਣੂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਇੱਕੋ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਸਮੇਤ)।
ਅਲਕੀਨ ਦੀ ਸਾਰਣੀ
[ਸੋਧੋ]| ਅਲਕੀਨ | ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ | 3 ਡੀ ਫਾਰਮੂਲ | ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ [°C] | ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ [°C] | ਸੰਘਣਾਪਣ [g•cm−3] (at 20 °C) |
| ਈਥੀਨ ਜਾਂ ਈਥਾਈਲੀਨ | C2H4 | 
|
−103.7 °C | −169.2 °C | 1.178 |
| ਪ੍ਰੋਪੀਨ | C3H6 | 
|
− 47.6 | − 185.2 | 1.81 ਗੈਸ |
| ਬਿਊਟੀਨ | C4H8 | 
|
-6.3 | −185.3 | 2.37 ਗੈਸ |
| ਪੈਂਟੀਨ | C5H10 | 
|
30 | -165.2 | 0.64 |
| ਹੈਕਸੀਨ | C6H12 | 
|
62 | -140 | 0.659 (ਤਰਲ ਜਾਂ ਦ੍ਰਵ) |
| ਹੈਪਟੀਨ | C7H14 | 
|
94 | −119 | 0.697 (ਤਰਲ ਜਾਂ ਦ੍ਰਵ) |
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Wade, L.G. (Sixth Ed., 2006). Organic Chemistry. Pearson Prentice Hall. p. 279. ISBN 1-4058-5345-X.
{{cite book}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ Moss, G. P.; Smith, P. A. S.; Tavernier, D. (1995). "Glossary of Class Names of Organic Compounds and Reactive Intermediates Based on Structure (IUPAC Recommendations 1995)". Pure and Applied Chemistry. 67 (8–9): 1307–1375. doi:10.1351/pac199567081307.