ਆਈਸਲੈਂਡ
ਆਈਸਲੈਂਡ ਦਾ ਗਣਰਾਜ [aa] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| ਐਨਥਮ: Lofsöngur "ਭਜਨ" | |||||
![Location of ਆਈਸਲੈਂਡ (ਗੂੜ੍ਹਾ ਹਰਾ) in ਯੂਰਪ (ਗੂੜ੍ਹਾ ਸਲੇਟੀ) – [Legend]](/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%B0:Europe-Iceland.svg) | |||||
| ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ | ਰਿਕਯਾਵਿਕ | ||||
| ਅਧਿਕਾਰਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | ਆਈਸਲੈਂਡੀ | ||||
| ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ | ੯੩% ਆਇਸਲੈਂਡੀ, ੭.੦% ਹੋਰ (see demographics) | ||||
| ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਮ | ਆਈਸਲੈਂਡੀ | ||||
| ਸਰਕਾਰ | ਇਕਾਤਮਕ ਸੰਸਦੀ ਗਣਰਾਜ | ||||
• ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | Guðni Th. Jóhannesson | ||||
• ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | Bjarni Benediktsson | ||||
• ਆਲਪਿੰਗੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਆਸਤਾ ਰਾਞਹੇਦੂਰ ਜਾਹਨਸਦੋਤੀਰ | ||||
| ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ | ਆਲਥਿੰਗ | ||||
| ਸਥਾਪਨਾ — ਸੁਤੰਤਰਤਾ | |||||
• ਆਈਸਲੈਂਡ ਦਾ ਅਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ | ੯੩੦ | ||||
• ਨਾਰਵੇ ਨਾਲ ਏਕੀਕਰਨ | ੧੨੬੨ | ||||
• ਨਾਰਵੇ ਦਾ ਕਲਮਾਰ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ[b] | ੧੩੮੮ | ||||
• ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ[c] | ੧੪ ਜਨਵਰੀ ੧੮੧੪ | ||||
• ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਖਸ਼ਿਆ ਗਿਆ, ਸੀਮਤ ਗ੍ਰਹਿ-ਸ਼ਾਸਨ | ੫ ਜਨਵਰੀ ੧੮੭੪ | ||||
• ਗ੍ਰਹਿ-ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਵਾਧਾ | ੧ ਫਰਵਰੀ ੧੯੦੪ | ||||
| ੧ ਦਸੰਬਰ ੧੯੧੮ | |||||
• ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਦਾ ਪਤਨ | ੯ ਅਪ੍ਰੈਲ ੧੯੪੦ | ||||
• ਗਣਰਾਜ ਬਣਿਆ | ੧੭ ਜੂਨ ੧੯੪੪ | ||||
| ਖੇਤਰ | |||||
• ਕੁੱਲ | 103,001 km2 (39,769 sq mi) (੧੦੮ਵਾਂ) | ||||
• ਜਲ (%) | ੨.੭ | ||||
| ਆਬਾਦੀ | |||||
• ੧ ਜਨਵਰੀ ੨੦੧੧ ਅਨੁਮਾਨ | ੩੧੮,੪੫੨[d] (੧੭੫ਵਾਂ) | ||||
• ਘਣਤਾ | [convert: invalid number] (੨੩੨ਵਾਂ) | ||||
| ਜੀਡੀਪੀ (ਪੀਪੀਪੀ) | ੨੦੧੦ ਅਨੁਮਾਨ | ||||
• ਕੁੱਲ | $੧੧.੮੧੮ ਬਿਲੀਅਨ[4] | ||||
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ | $੩੬,੬੨੦[4] | ||||
| ਜੀਡੀਪੀ (ਨਾਮਾਤਰ) | ੨੦੧੦ ਅਨੁਮਾਨ | ||||
• ਕੁੱਲ | $੧੨.੫੯੪ ਬਿਲੀਅਨ[4] | ||||
• ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ | $੩੯,੦੨੫[4] | ||||
| ਗਿਨੀ (੨੦੧੦) | ੨੫.੦[e] Error: Invalid Gini value · ਪਹਿਲਾ | ||||
| ਐੱਚਡੀਆਈ (੨੦੧੦) |  ੦.੮੬੯[5]Error: Invalid HDI value · ੧੭ਵਾਂ | ||||
| ਮੁਦਰਾ | ਆਇਸਲੈਂਡੀ ਕ੍ਰੋਨਾ (ISK) | ||||
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | UTC+੦ (ਗ੍ਰੀਨਵਿੱਚ ਔਸਤ ਸਮਾਂ) | ||||
• ਗਰਮੀਆਂ (DST) | ਨਿਰੀਖਤ ਨਹੀਂ | ||||
| ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਸਾਈਡ | ਸੱਜੇ | ||||
| ਕਾਲਿੰਗ ਕੋਡ | +੩੫੪ | ||||
| ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਟੀਐਲਡੀ | .is | ||||
aa. ^ The official (formal) name of the country in English (as translated from Icelandic) is "Iceland". The term republic as in the "Republic of Iceland" is only a description to the form of government of the country, but not by all means being the part of official name of the country.[6] ab. ^ The native description to the form of government of the country is "Lýðveldið Ísland". {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help) Archived 25 June 2014[Date mismatch] at the Wayback Machine. | |||||
ਆਈਸਲੈਂਡ ਜਾਂ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦਾ ਗਣਰਾਜ (ਆਈਸਲੈਂਡੀ: Ísland ਜਾਂ Lýðveldið Ísland) ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਅੰਧ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਗਰੀਨਲੈਂਡ, ਫਰੋ ਟਾਪੂ-ਸਮੂਹ]] ਅਤੇ ਨਾਰਵੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਸਿਆ ਇੱਕ ਟਾਪੂਨੁਮਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਆਈਸਲੈਂਡ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਲਗਭਗ ੧,੦੩,੦੦੦ ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ.੨ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਦਾਜ਼ੀ ਅਬਾਦੀ ੩,੧੩,੦੦੦ (੨੦੦੯) ਹੈ। ਇਹ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ੧੮ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਿਕਯਾਵਿਕ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲਗਭਗ ਅੱਧੀ ਅਬਾਦੀ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਅਵਸਥਾਪਨ ਸਾਕਸ਼ਯੋਂ ਵਲੋਂ ਇਹ ਗਿਆਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੀ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਅਵਸਥਾਪਨ ੮੭੪ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇੰਗੋਲਫਰ ਆਰਨਾਰਸਨ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਹਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਰੁਕੇ ਸਨ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਵਸਥਾਪਨ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ੧੨੬੨ ਵਿੱਚ ਆਈਸਲੈਂਡ, ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਓਲਡ ਕੋਵੇਨੇਂਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਇਆ ਅਤੇ ੧੯੧੮ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਮਿਲਣ ਤੱਕ ਨਾਰਵੇ ਅਤੇ ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ। ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਅਤੇ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਇੱਕ ਸੰਧੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦਾ ਕਾਰਜ-ਭਾਅਰ ਡੈੱਨਮਾਰਕ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਤੈਅ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦੋਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਇੱਕ ਹੀ ਸੀ ਜਦ ਤੱਕ ੧੯੪੪ ਵਿੱਚ ਆਈਸਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ, ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਵੀਆਂ ਵੱਲੋਂ, ਵੱਖਰੇ ਨਾਂਵਾਂ ਨਾਲਾ ਪੁਕਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਿਛੇਤਰੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਉੱਤੇ ਪੁਰਜੋਰ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਧਾਰਭੂਤ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਉੱਨਤ ਕੰਮਾਂ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਆਈਸਲੈਂਡ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰਹਿਣਯੋਗ ਦੇਸ਼ ਹੈ।
ਆਈਸਲੈਂਡ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਨਾਟੋ, ਏਫ਼ਟਾ, ਈਈਏ ਸਮੇਤ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਲੋਕ ਜੋ ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਸਨ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਭਿੱਖੂ ਸਨ। ਉਹ ਲੋਕ ਲਗਭਗ ੮੦੦ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ।
੯ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਨਾਰਸ ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਏ। ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਨਾਰਸ ਸੀ ਫਲੋਕੀ ਵਿਲਜਰਾਰਸਨ (Flóki Vilgerðarson)। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਈਸਲੈਂਡ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਨਾਰਵੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸੇਨਾਪਤੀ ਜੋ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਰਿਕਯਾਵਿਕ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।
੯੩੦ ਵਿੱਚ ਆਈਸਲੈਂਡ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਵਹਿਆ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਲਥਿੰਗ (Alþingi), ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸੰਸਦ ਬਣਾਈ ਜੋ ਪਿੰਗਵੇਲਿਰ ਨਾਮਕ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਸੀ। ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸੰਸਦ ਸੀ ਜੋ ਅੱਜ ਤੱਕ ਵੀ ਸੰਚਾਲਨ ਵਿੱਚ ਹੈ।
੯੮੫ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਏਰਿਕ, ਦ ਰੇਡ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਲੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਪੱਛਮ ਦੇ ਵੱਲ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਗਰੀਨਲੈਂਡ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਪਾਈ। ਏਰਿਕ ਦੇ ਪੁੱਤ ਲੀਫ ਏਰਿਕਸਨ ਨੇ ੧੦੦੦ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵਿੰਲੈਂਡ ਕਿਹਾ। ਏਰਿਕ, ਲੀਫ ਅਤੇ ਅੰਨਿੋਂ ਦੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦਾ ਚਰਚਾ ਗਾਥਾਵਾਂ (sagas) ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
੧੨੬੨ ਵਿੱਚ, ਆਇਸਲੈਂਡ, ਨਾਰਵੇ ਦਾ ਭਾਗ ਬਣਇਆ ਅਤੇ ੧੬੬੨ ਵਿੱਚ ਡੇਨਮਾਰਕ ਦਾ। ਉਂਨੀਸਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਇਸਲੈਂਡਵਾਸੀ ਡੇਨਮਾਰਕ ਵਲੋਂ ਆਜਾਦ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ੧੯੧੮ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੀ ਸ਼ਕਤੀਯਾਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈਆਂ, ਲੇਕਿਨ ਡੇਨਮਾਰਕ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਹੁਣੇ ਵੀ ਆਇਸਲੈਂਡ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ੯ ਅਪ੍ਰੈਲ, ੧੯੪੦ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਡੇਨਮਾਰਕ ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਤਾਂ ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਸੰਸਦ ਅਲਥਿੰਗ ਨੇ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ ਆਇਸਲੈਂਡਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਆਪ ਕਰਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਬਰੀਟੀਸ਼ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਆਇਸਲੈਂਡ ਦਾ ਅਧਿਕਰਣ ਕਰ ਲਿਆ ਤਾਂਕਿ ਜਰਮਨ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ। ੧੯੪੪ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਇੱਕ ਆਜਾਦ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬਣਿਆਂ।
ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਇਸਲੈਂਡ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਸੰਧਿ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਯੂਰੋਪੀ ਸੰਘ ਦਾ ਨਹੀਂ। ੧੯੫੮ ਅਤੇ ੧੯੭੬ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਇਸਲੈਂਡ ਅਤੇ ਬਰੀਟੇਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੌਡ ਮਛਲੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਗੱਲ ਬਾਤ ਹੋਈ। ਇਸਨੂੰ ਕੋਡ ਯੁੱਦ ਕਿਹਾ ਗਿਆ।
੧੯੮੦ ਵਿੱਚ ਵਿਗਡਿਸ ਫਿੰਬੋਗਾਡੋਟਿਰ ( Vigdís Finnbogadóttir ) ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਨੀ ਗਈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੁੱਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਤੀਵੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਨ।
ਰਾਜਨੀਤੀ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤਿਨਿੱਧੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਸੰਸਦੀ ਗਣਤੰਤਰ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਸਦ, ਜਿਨੂੰ ਅਲਪਿੰਗੀ (Alþingi) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ੧੮੪੫ ਵਿੱਚ ਡੇਨਮਾਰਕ ਦੇ ਰਾਜੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਿਕਾਏ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ੯੩੦ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਇੱਕ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿਨੂੰ ੧੭੯੯ ਵਿੱਚ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਆਇਸਲੈਂਡ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਰਾਸ਼ਟਰਾਧਿਅਕਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਫ਼ਾਰਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਉਹ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ ਪਾਰਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਨੂੰਨ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਲਈ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਲਾਫਰ ਰਾਗਨਾਰ ਗਰਿੰਸਨ (Ólafur Ragnar Grímsson) ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਜੋਹਾਨਾ ਸਿਰਗੁਰਾਡੋਟਿਰ (Jóhanna Sigurðardóttir) ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਮੰਤਰੀਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਨਾਲ, ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਉੱਤਰਦਾਈ ਹੈ। ਮੰਤਰੀਪਰਿਸ਼ਦ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਆਮ ਚੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ, ਨਿਯੁਕਤੀ ਉੱਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਦਲਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਵਿਮਰਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਦੀ ਕਿਹੜੇ ਦਲ ਮੰਤਰੀਪਰਿਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਸਮਿੱਲਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੀਟਾਂ ਦਾ ਵੰਡ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗਾ ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਸ਼ਰਤ ਉੱਤੇ ਦੀ ਉਸ ਮੰਤਰੀਪਰਿਸ਼ਦ ਨੂੰ ਅਲਥਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਦਲਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾ ਆਪਣੇ ਤੁਸੀ ਇੱਕ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਸਿੱਟਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹੈ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ ਮੰਤਰੀਪਰਿਸ਼ਦ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਆਪ ਕਰਦਾ ਜਾਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ ੧੯੪੪ ਵਿੱਚ ਗਣਤੰਤਰ ਬਨਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਲੋਂ ਹੁਣੇ ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ੧੯੪੨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੀਜੇਂਟ ਸਵੀਨ ਜੋਰੰਸਨ (Sveinn Björnsson, ਜੋ ੧੯੪੧ ਵਿੱਚ ਅਲਥਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ) ਨੇ ਇੱਕ ਅਸੰਸਦੀਏ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰੀਜੇਂਟ, ਸਾਰੇ ਵਿਵਹਾਰਕ ਪ੍ਰਯੋਜਨਾਂ ਦੇ ਲਈ, ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਵੀਨ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ੧੯੪੪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ।
ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਭਾਗ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਖੇਤਰਾਂ, ਨਿਰਵਾਚਨ-ਖੇਤਰਾਂ, ਕਾਉਂਟੀਆਂ ਅਤੇ ਨਗਰ ਪਾਲਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅੱਠ ਖੇਤਰ ਹਨ ਜੋ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਸਾਂਖਿਾਇਕੀਏ ਪ੍ਰਯੋਜਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਿੱਚ ਲਿਆਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਦਾਲਤ ਵੀ ਇਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਸਕਰਣ ਦਾ ਵਰਤੋ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ੨੦੦੩ ਤੱਕ, ਸੰਸਦੀ ਚੁਨਾਵਾਂ ਲਈ ਨਿਰਵਾਚਨ ਖੇਤਰ ਉਹੀ ਖੇਤਰ ਸਨ, ਲੇਕਿਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਦੁਆਰਾ, ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਛੇ ਨਿਰਵਾਚਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ:
- ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਜਵਾਬ ਅਤੇ ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਦੱਖਣ ( ਨਗਰੀਏ ਖੇਤਰ ) ;
- ਦੱਖਣ ਪੱਛਮ ( ਚਾਰ ਭੂਗੋਲਿਕ ਨਜ਼ਰ ਵਲੋਂ ਵੱਖ ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਉਪਨਗਰੀਏ ਖੇਤਰ ) ;
- ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਪੂਰਬੋਤ ( ਆਇਸਲੈਂਡ ਦਾ ਉੱਤਰੀ ਅਰਧਭਾਗ, ਵੰਡਿਆ ), ਅਤੇ,
- ਦੱਖਣ ( ਆਇਸਲੈਂਡ ਦਾ ਦੱਖਣ ਅਰਧਭਾਗ, ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਅਤੇ ਉਪਨਗਰੋਂ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ )।
ਭੂਗੋਲ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਭੂਵਗਿਆਨਿਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਰਗਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾੜੀ ਦੀ ਗਰਮ ਧਾਰਾਵਾਂ ਜੋ ਇਸਦੀ ਵੱਲ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਭਾਰੀ ਵਰਖਾ ਅਤੇ ਹਿਮਪਾਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਦਿਲਚਸਪ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਮਾਮੂਲੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਆਰਕਟਿਕ ਵ੍ਰਤਾਕ ਦੇ ਇਨ੍ਹੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਟਾਪੂ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਖ ਹਨ।
ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ, ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੇ ਕਈ ਪਹਾੜ, ਜਵਾਲਾਮੁਖਿ, ਗਰਮ ਚਸ਼ਮੇ (ਹਾਟ ਸਪ੍ਰਿੰਗਸ), ਨਦੀਆਂ, ਛੋਟੀਆਂ ਝੀਲਾਂ, ਝਰਨੇ, ਹਿਮਨਦ, ਅਤੇ ਗੀਜਰ। ਸਗੋਂ ਗੀਜਰ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਗੀਸਿਰ ਨਾਮ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਜਰ ਵਲੋਂ ਵਿਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੱਖਣ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਿਮਨਦ ਇਸ ਦਵਿਪੀਏ ਦੇਸ਼ ਦੇ ੧੧% ਭੂਭਾਗ ਨੂੰ ਅੱਛਾਦਿਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤ, ਵਾਤਨਾਜੋਕੁਲ ( Vatnajökull ) ਲਗਭਗ ੧ ਕਿਮੀ ਮੋਟਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਰੋਪ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਹਿਮਨਦ ਹੈ।
ਆਇਸਲੈਂਡ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੱਕ ਯੂਰੋਪੀ ਦੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਲੇਕਿਨ ਭੋਰਾਕੁ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਜਵਾਬ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਿਚਕਾਰ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਕਟਕ (ਰਿਜ), ਜੋ ਯੂਰੇਸ਼ਿਆਈ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਵਰਤਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੀਮਾ ਦੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੈ, ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਕਟਕ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਜਨਸੰਖਿਆ ਵਾਲੇ ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਅਤੇ ਥਿੰਗਵੇਲਿਰ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਲੋਂ ਹੋਕੇ ਗੁਜਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵੱਖ ਵਿਵਰਤਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੁਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਭੂਤਾਪ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ।
ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ
[ਸੋਧੋ]ਆਰਥਕ ਸੂਚਕਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਆਇਸਲੈਂਡ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਬਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਧਨੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸਾਲ ੨੦੦੭ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸਕਲ ਕਮਾਈ ੬੩,੮੩੦ ਡਾਲਰ ਸੀ। ( ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਕੋਸ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ )
ਅਰਥਵਿਅਸਥਾ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਿਰਿਆਤ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ੬੦% ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਦੇਸ਼ ਦੇ ੮% ਕਾਰਿਆਬਲ ਨੂੰ ਰੋਜਗਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਹੈ। ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੇ ਕੋਲ ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਬੇਹੱਦ ਜਲਵਿਦਿਉਤ ਅਤੇ ਭੂਤਾਪੀਏ ਊਰਜਾ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਸੰਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਲਈ ਇੱਥੇ ਦੀ ਅਰਥਵਿਅਸਥਾ ਉੱਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮਣ ਮੁੱਲਾਂ ਉੱਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਦਲਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸੀਮੰਟ ਹੀ ਇੱਕਮਾਤਰ ਅਜਿਹਾ ਉਤਪਾਦ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਪ੍ਰਮਣ ਦਾ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਇੱਥੇ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਾਰਾ ਭਵਨ ਇਸ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਕੜੀ (ਮਹਿੰਗੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਘੱਟ ਹੀ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਲਿਆਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੱਛੀ ਉਦਯੋਗ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜੋ ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੇ ਯੂਰੋਪੀ ਸੰਘ ਵਿੱਚ ਸਮਿੱਲਤ ਹੋਣ ਵਲੋਂ ਰੋਕੇ ਹੋਏ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਹੈ ਦੀਆਂ ਯੂਸਂ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਨੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤੇ ਕਈ ਨਿਆਮਕ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀ ਦੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੇ ਪਰਬੰਧਨ ਉੱਤੇ ਵਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਬੂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਰਥਵਿਅਸਥਾ ਮੱਛੀ ਉਦਯੋਗ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਹੁਣ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਰ ਉਦਯੋਗ (ਮੁੱਖਤ: ਪਾਰਿਸਥਿਤੀਕੀ ਸੈਰ) ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕੀ ਉਦਯੋਗ (ਮੁੱਖਤ: ਸਾਫਟਵੇਇਰ ਅਤੇ ਜੈਵ ਤਕਨੀਕੀ) ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਾਂ। ੨੦੦੩ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ੪.੩% ਸੀ ਅਤੇ ੨੦੦੪ ਵਿੱਚ ੫.੨%। ੨੦੦੪ ਦੀ ਚੌਥੀ ਤੀਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦਰ ੨.੫% ਸੀ ਜੋ ਲਿਕਟੇਨਸਟਾਇਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਯੂਰੋਪੀ ਆਰਥਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ।
੨੦੦੮ ਦਾ ਆਰਥਕ ਸੰਕਟ
[ਸੋਧੋ]ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਨੂੰ ਘੋਰ ਆਰਥਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਣਾ ਪਿਆ ਹੈ, ਜੋ ੨੦੦੮ ਦੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੰਕਟ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਲੋਂ ਅਤੇ ਗਹਿਰਾ ਗਿਆ। ਵੱਧਦੀ ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ, ਅਸਥਿਰ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਮੁਦਰਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਰਿਣਪਾਤਰਤਾ ਨਿਰਧਾਰਣਤਾ (ਕਰੇਡਿਟ ਰੇਟਿੰਗ) ੜਹ ਗਈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਗਿਆ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹਨ ਦੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਚਰਮਰਾਨਾ ਤਦ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦੀ ਆਰਥਕ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਬਦਲਾਵ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ।
ਸੈਰ
[ਸੋਧੋ]ਦੇਸ਼ ਦਾ ਲਘੂ ਸੈਰ ਕਾਲ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ੩੧ ਮਈ ਵਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਕੇ ੧ ਸਿਤੰਬਰ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੂਨ ਦੇ ਆਰੰਭਕ ਮਹੀਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਰਸਤਾ ਬਰਫ ਵਲੋਂ ਅੱਛਾਦਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗਰੀਸ਼ਮਕਾਲੀਨ ਦਿਨ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੱਕ ਉਜਿਆਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੂਨ ਦੀ ਅੰਤ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਮਹੀਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾਤਰ ਪਰਯਟਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੇਪਿਨ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ ਅਗਸਤ ਦੇ ਅੰਤ ਹੋਣ ਤੱਕ ਵਿੱਖਣ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ੨੦ ਅਗਸਤ ਸੈਰ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਅੰਤਮ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਵਲੋਂ ਦਿਨ ਛੋਟੇ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਰਫਬਾਰੀ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੈਰ ਦੇ ਦੋ - ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੀਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ੧੦ ਲੱਖ ਪਰਯਟਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇੱਥੇ ਦੀ ਜੰਗਲੀ ਕੁਦਰਤ ਜਿਵੇਂ: ਹਿਮਨਦ, ਝਰਨੇ, ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ, ਅਤੇ ਜੀਜਰ ਦੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਸੈਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜੀ ਆਈ ਹੈ।
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
[ਸੋਧੋ]ਸਾਹਿਤ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸਾਹਿਤ ਈਡਾ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ੯੦੦ ਵਲੋਂ ੧੦੫੦ ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਇਕਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖਰਾ ਦੇਵਤਰਪਣ ਦਾ ਟੀਕਾ ਹੈ, ਮੁੱਖਤ: ਗਾਥਾਵਾਂ ਦੇ ਰਾਜਾਵਾਂ ਦਾ ਜੋ ਮਧਿਅਕਾਲ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਸੋਨੋਰਾ ਸਟਾਰਲੋਸਨ ਸਹਿਤਿਅ ਨੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਈਸਾਈਇਤ ਦੇ ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਲੋਂ ਗਿਰਜਾ ਘਰ ਵਲੋਂ ਸਬੰਧਤ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਇੱਥੇ ਲਿਖੇ ਗਏ।
੧੯ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡਿਕ ਸਾਹਿਤ-ਲਿਖਾਈ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤੇਜੀ ਆਈ। ਉਸ ਕਾਲ ਦੇ ਕੁੱਝ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਲੇਖਕ ਹਨ ਵਾਈ ਗਿੰਸਨ, ਗਰੋਂਡਲ ਏਮ ਆਇਕੋੰਸਨ ਇਤਆਦਿ। ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੇ ੨੦ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਲੇਖਕ ਹਨ : ਇਪਸਟੀਨ, ਈ ਵੇਂਡਿਕਟਸਨ, ਜਾਨ ਗੋਨਾਰਸਨ ਹਾਲਡੋਰ ਲੈਕਜਿਸ
ਜਨਸੰਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਨੋਟ: ਇਹ ਆਂਕੜੇ ਸਾਲ ੨੦੦੫ ਲਈਆਂ ਹਨ।
ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਕੁਲ ਜਨਸੰਖਿਆ ੨,੯੬,੭੩੭ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਦੀ ਨਸਲੀਏ ਬਣਾਵਟ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ:
੯੪% ਆਇਸਲੈਂਡੀ, ਅਤੇ ੬% ਡੈਨਿਸ਼, ਸਵੀਡਿਸ਼, ਨਾਰਵੇਜਿਆਈ, ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਹੋਰ।
ਆਇਸਲੈਂਡ ਬਹੁਤ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਇੱਕ ਸਜਾਤੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਉੱਤੇ ਡੀਏਨਏ ਜਾਂਚ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜੀਵਨ ਆਸਰਾ: ਪੁਰਖ ੭੮.੨੩ ਸਾਲ, ਤੀਵੀਂਆਂ ੮੨.੪੮ ਸਾਲ।
ਜਨਸੰਖਿਆ ਵੰਡ : ਦੇਸ਼ ਦੀ ੯੩% ਜਨਸੰਖਿਆ ਨਗਰੀਏ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਵਲੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਕੇਵਲ ਰਾਜਧਅਨੀ ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਹੈ ੦.੯%।
ਧਰਮ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਈਸਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਂਸ਼ਤ: ਲੂਥਰਨ ਹਨ।
ਧਾਰਮਿਕ ਬਣਾਵਟ : ੯੬% ਇਵੈਂਗਲਿਕਲ ਲੂਥਰਨ, ੨% ਹੋਰ ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਤਾਵਲੰਬੀ, ਅਤੇ ੨% ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਬੰਧਤਾ ਨਹੀਂ।
ਭਾਸ਼ਾ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਥੇ ਦੀ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਆਇਸਲੈਂਡੀ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਪਿਛਲੇ ੧,੦੦੦ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਬਦਲੀ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਆਇਸਲੈਂਡਵਾਸੀ ਹੁਣੇ ਵੀ ਵਾਇਕਿੰਗ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਾਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ।
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸਿਖਿਅਕ ਅਧਿਆਪਨ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ, ਮਹਾਂਵਿਦਿਆਲਾ, ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਨ ਹਨ। ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਸਾਕਸ਼ਰਤਾ ਦਰ ੧੦੦% ਹੈ।
ਤਕਨੀਕੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਇੱਕ ਅਤਿਅੰਤ ਉਂਨਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ੧੯੯੯ ਤੱਕ, ੮੨.੩% ਆਇਸਲੈਂਡਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸੀ।[7] ੨੦੦੬ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ੧,੦੦੦ ਆਦਮੀਆਂ ਉੱਤੇ ੧,੦੦੭ ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਸਨ, ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ੧੬ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਉੱਚਤਮ ਆਂਕੜਾ ਸੀ।[8]
ਯੂਰੋਪੀ ਮੰਗਲ ਏਨਾਲਾਗ ਜਾਂਚ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁੱਖਆਲਾ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਆਵਾਜਾਈ
[ਸੋਧੋ]ਆਇਸਲੈਂਡ ਦੀ ਸਮਾਜਕ ਸੰਰਚਨਾ ਨਿਜੀ ਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਾਰ ਸਵਾਮਿਤਵ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਚਤਮ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ : ੨੦੦੮ ਵਿੱਚ ੬੫੬.੭ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਨਿਵਾਸੀ (www.statice.is) ੧੭ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉੱਤੇ।[9] ਸਾਰਾ ਆਇਸਲੈਂਡਵਾਸੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਣ, ਕੰਮ ਉੱਤੇ ਜਾਣ, ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਕਾਰਾਂ ਦਾ ਹੀ ਵਰਤੋ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਸੜਕ ਹੈ। ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ੧੩,੦੩੪ ਕਿਮੀ ਲੰਮੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਿਤ ਸੜਕਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ੪,੬੧੭ ਕਿਮੀ ਪੱਕੀ ਅਤੇ ੮,੩੩੮ ਕੱਚੀ ਸੜਕਾਂ ਹਨ। ਰਿੰਗ ਰੋਡ ੧੯੭੪ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲ ਪੂਰਵ ਹੀ ਸਾਰੇ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਨੂੰ ਸੜਕ ਵਲੋਂ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ - ੨ ਭਾਗ ਹੀ ਪੱਕੇ ਸਨ। ਅੱਜ, ਦੇਸ਼ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰੇਕਜਾਵਿਕ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਮਹਾਮਾਰਗੋਂ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣੇ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੜਕਾਂ ਕੱਚੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾਤਰ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਲਿਆਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਹਨ। ਕਸਬੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ਰਫ਼ਤਾਰ ਸੀਮਾ ੫੦ ਕਿਮੀ/ਘੰਟਿਆ, ਪਥਰੀਲੀ ਸੜਕਾਂ ਉੱਤੇ ੮੦ ਕਿਮੀ/ਘੰਟਿਆ, ਅਤੇ ਪੱਕੀ ਸੜਕੋ ਉੱਤੇ ੯੦ ਕਿਮੀ/ਘੰਟਿਆ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰੇਲਮਾਰਗ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਤਸਵੀਰਾਂ
[ਸੋਧੋ]-
ਹਰਪਾ ਕੰਸਰਟ ਹਾਲ ਡੀ ਰਿਕਿਜਾਵਿਕ ਵਿਖੇ ਖੇਡ ਰਹੇ ਦੋ ਵਾਇਲਨਿਸਟ। -
ਆਈਸਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਬੋਨਫਾਈਰਜ਼ ਇਕ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ
ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]- ↑ The country's official name is Iceland. Although many sources—including the CIA World Factbook,[1] Encyclopedia Britannica,[2] and the United Nations[3]—give "Republic of Iceland" (or "Lýðveldið Ísland" in Icelandic) as the official name, this conventional long name is actually not the official name of the country. The word "republic" is used only descriptively of the country's form of government and is not part of the country's actual name. This has been explained in a letter from the Office of the Prime Minister of Iceland to Ari Páll Kristinsson, Associate Professor at the Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies. Please refer to this reference website in Icelandic: Hvert er formlegt heiti landsins okkar?; or to its translation to English by Google Translate: What is the formal name of our country?
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀ
[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Iceland". The World Factbook. CIA. 20 January 2010. Archived from the original on 19 ਸਤੰਬਰ 2015. Retrieved 17 February 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) Archived 18 May 2020[Date mismatch] at the Wayback Machine. - ↑ "Iceland". Encyclopedia Britannica. Britannica.com. Retrieved 17 February 2010.
- ↑ "UNGEGN List of Country Names" (PDF). United Nations Group of Experts on Geographical Names. 2009. p. 48. Archived from the original (PDF) on 24 ਦਸੰਬਰ 2010. Retrieved 17 February 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help); Unknown parameter|month=ignored (help) - ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 "Iceland". International Monetary Fund. Retrieved 2011-04-21.
- ↑ "Human Development Report 2010" (PDF). United Nations. 2010. Archived from the original (PDF) on 21 ਨਵੰਬਰ 2010. Retrieved 5 November 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "What is the formal name of our country?" (in English and translated from Icelandic by Google Translate). Vísindavefurinn. Retrieved 22 May 2011.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ ਆਇਸਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਹੈ ? (ਆਇਸਲੈਂਡੀ)
- ↑ "ਸੀਆਈਏ ਵਰਲਡ ਫੈਕਟਬੁਕ". Archived from the original on 2018-12-26. Retrieved 2011-08-26.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) Archived 2018-11-24 at the Wayback Machine. "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2018-11-24. Retrieved 2022-09-14.{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) Archived 2018-11-24 at the Wayback Machine. - ↑ ਪਾਂਧੀ ਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ੧,੦੦੦ ਵਿਅਕਤੀ
