ਅਕਾਲਬੋਧਨ
ਅਕਾਲ ਬੋਧਨ[1] (ਬੰਗਾਲੀ: অকালবোধন) ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਦਾ ਇੱਕ ਅਵਤਾਰ-ਅਸ਼ਵਿਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਸਮਾਂ ਹੈ।[2]
ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਅਕਾਲ ਅਤੇਬੋਧਨ ਦੋਵੇਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਕਾਲ ਬੋਧਨ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਇੰਡੋ-ਆਰੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਕਾਲ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਅਚਨਚੇਤ,[3] ਅਤੇ ਬੋਧਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜਾਗਣਾ।[4] ਅਕਾਲ ਬੋਧਨ ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਅਚਨਚੇਤ ਜਾਗਰਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦੰਤਕਥਾ[ਸੋਧੋ]
ਕਾਲਿਕਾ ਪੁਰਾਣ (ਅਧਿਆਇ 60) ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਬੋਧਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। "ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੁਆਰਾ ਜਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਵੀ ਰਾਤ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਰਾਮ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਂਦ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਅਸ਼ਵਿਨਾ ਲੰਕਾ ਸ਼ਹਿਰ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਮ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਠਹਿਰੇ ਸਨ। ਮਹਾਨ ਦੇਵੀ ਅੰਬਿਕਾ ਨੇ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਰਾਮ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਉਹ ਆਪ ਲੁਕੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਦੈਂਤਾਂ ਅਤੇ ਬਾਂਦਰਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਂਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਲਹੂ ਪੀਂਦੀ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ ਰਾਮ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸੱਤ ਦਿਨ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਸੱਤਵੀਂ ਰਾਤ ਲੰਘ ਗਈ, ਦੇਵੀ ਮਹਾਮਾਇਆ, ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਮੂਰਤ, ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਨੌਵੇਂ ਦਿਨ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਦੇਵੀ ਦੋਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੜਾਈ ਦੀ ਖੇਡ ਨੂੰ ਆਪ ਦੇਖਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਸਵਰੋਤਸਵ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਦਸਵੇਂ ਦਿਨ ਬਰਖਾਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।" - ਕਾਲਿਕਾ ਪੁਰਾਣ[5] 60.25-32.
ਮਹਾਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਬੋਧਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਵੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਰਾਣ ਦੇ ਬੰਗਾਲੀ ਸੰਸਕਰਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਰਾਵਣ ਨੇ ਕੁੰਭ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਲੰਕਾ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਲੜਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ, ਤਾਂ ਰਾਮ ਡਰ ਗਏ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਰਾਮ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਇਆ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਰਾਮ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ( ਅਕਾਲ ) ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ (ਢਿੱਲਦਾ ਚੰਦ) ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਨੀਂਦ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਰਾਮ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਦੇਵੀ ਦੇ ਜਾਗਰਣ ( ਬੋਧਨ ) ਲਈ ਪੂਜਾ ਕਰੇਗਾ। ਰਾਮ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੂੰ ਰਸਮ ਦਾ ਪੁਰੋਹਿਤਾ (ਪੁਜਾਰੀ) ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਵਮੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਾਵਣ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ, ਸ਼ੁਕਲਾ ਨਵਮੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਮ ਨੇ ਕਾਤਯਾਨਯ ਭਜਨ ਸੁਣਾ ਕੇ ਦੇਵੀ ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਕੀਤੀ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੇਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੇਵੀ ਸੁਕਤ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ, ਦੇਵੀ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ ਅਤੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸ਼ੁਕਲ ਸਪਤਮੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਕਲ ਨਵਮੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਾਮ ਅਤੇ ਰਾਵਣ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਯੁੱਧ ਹੋਵੇਗਾ।
ਰਾਮਾਇਣ ਦੀ ਕਥਾ ਦੀ ਬੰਗਾਲੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਰਾਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਗਵਾ ਕੀਤੀ ਪਤਨੀ ਸੀਤਾ ਨੂੰ ਰਾਵਣ, ਰਾਕਸ਼ਸ ਰਾਜੇ ਤੋਂ ਛੁਡਾਉਣ ਲਈ ਲੰਕਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਰਾਵਣ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਭਗਤ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਲੰਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਹਾਨ ਦੇਵੀ ਦੇ ਇੱਕ ਰੂਪ, ਸੀਤਾ ਦੇ ਅਗਵਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਦੁਰਗਾ ਨੇ ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਰਾਮ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਡਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਬ੍ਰਹਮਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਅਸੀਸ ਦੇਵੇਗੀ। ਰਾਮ ਨੇ ਇੱਕਬਿਲਵਾ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਲਈ ਦੇਵੀ ਸੁਕਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਾਂਤਰਿਕ ਭਜਨਾਂ ਦਾ ਜਾਪ ਕੀਤਾ।[6]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Sivapriyananda, Swami (1995). Mysore Royal Dasara (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Abhinav Publications. p. 41.
- ↑ Rodrigues, Hillary (2012-02-01). Ritual Worship of the Great Goddess: The Liturgy of the Durgā Pūjā with Interpretations (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). State University of New York Press. p. 84. ISBN 978-0-7914-8844-7.
- ↑ Calgary), Calgary Conference on Karma and Rebirth, Post-Classical Developments (1982 : University of (1986-01-01). Karma and Rebirth: Post Classical Developments (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). SUNY Press. p. 86. ISBN 978-0-87395-990-2.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Simmons, Caleb; Sen, Moumita; Rodrigues, Hillary (2018-07-11). Nine Nights of the Goddess: The Navarātri Festival in South Asia (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). State University of New York Press. p. 200. ISBN 978-1-4384-7071-9.
- ↑ "The Kalika Puran Translated in English by B N Shastri, Edited by Surendra Pratap Nag Publishers, Delhi".
- ↑ McDaniel, June (2004-08-05). Offering Flowers, Feeding Skulls: Popular Goddess Worship in West Bengal (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford University Press. pp. 221–222. ISBN 978-0-19-534713-5.