ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਤਰਾਲਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(Ministry of Jal Shakti ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)

ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਤਰਾਲਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ ਜੋ ਮਈ 2019 ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਮੋਦੀ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਦੋ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ; ਜਲ ਸਰੋਤ, ਨਦੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਗੰਗਾ ਪੁਨਰਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸੈਨੀਟੇਸ਼ਨ ਮੰਤਰਾਲਾ ।[1]

ਇਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਗਠਨ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[2] WAPCOS ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮਲਕੀਅਤ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬਹੁ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਾ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਫਰਮ ਹੈ।[3] WAPCOS ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਆਰ ਕੇ ਗੁਪਤਾ ਹਨ।[4][5][6]

ਕੰਮ

[ਸੋਧੋ]

ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਅੰਤਰ-ਰਾਜੀ ਜਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ ਦੂਜੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[7] ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਗੰਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ "ਨਮਾਮੀ ਗੰਗੇ" ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[8] ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਮਾਜਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵੀ ਚਲਾਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋ ਸਕਣ।

ਮੰਤਰੀ

[ਸੋਧੋ]
ਨਾਮ Portrait ਕਾਰਜਕਾਲ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
Ministry of Water Resources
1 ਬੀ. ਸ਼ੰਕਰਾਨੰਦ 25 ਸਤੰਬਰ 1985 22 ਅਗਸਤ 1987 1 ਸਾਲ, 331 ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ
2 ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ 22 ਅਗਸਤ 1987 10 ਨਵੰਬਰ 1987 80 ਦਿਨ
3 ਰਾਮ ਨਿਵਾਸ ਮਿਰਧਾ

(Independent Charge)
10 ਨਵੰਬਰ 1987 14 ਫਰਵਰੀ 1988 96 ਦਿਨ
4 ਦਿਨੇਸ਼ ਸਿੰਘ 14 ਫਰਵਰੀ 1988 25 June 1988 132 ਦਿਨ
(1) ਬੀ.ਸ਼ੰਕਰਾਨੰਦ 25 ਜੂਨ1988 4 ਜੁਲਾਈ 1989 1 ਸਾਲ, 9 ਦਿਨ
5 ਐੱਮ.ਐੱਮ. ਜੈਕਬ

(Independent Charge)
4 ਜੁਲਾਈ 1989 2 December 1989 151 ਦਿਨ
6 ਮਨੁਭਾਈ ਕੋਟਾਡੀਆ

(Independent Charge)
6 December 1989 5 ਨਵੰਬਰ 1990 334 ਦਿਨ ਜਨਤਾ ਦਲ ਵੀ. ਪੀ. ਸਿੰਘ
21 ਨਵੰਬਰ 1990 26 April 1991 156 ਦਿਨ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਰਾਸ਼ਟਰੀ) ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਸਿੰਘ
7 ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ 26 April 1991 21 ਜੂਨ 1991 56 ਦਿਨ
8 ਵਿਦਿਆਚਰਨ ਸ਼ੁਕਲਾ 21 ਜੂਨ 1991 17 January 1996 4 ਸਾਲ, 210 ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪੀ ਵੀ ਨਰਸਿਮਾ ਰਾੳ
9 ਏ.ਆਰ.ਅੰਤੁਲੇ 17 January 1996 16 May 1996 120 ਦਿਨ
10 ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ 16 May 1996 1 ਜੂਨ 1996 16 ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ
11 I. K. Gujral 1 ਜੂਨ 1996 29 ਜੂਨ 1996 28 ਦਿਨ Janata Dal ਐਚ.ਡੀ. ਦੇਵ ਗੌੜ
12 ਜਨੇਸ਼ਵਰ ਮਿਸ਼ਰਾ 29 ਜੂਨ 1996 9 ਜੂਨ 1997 345 ਦਿਨ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਐਚ.ਡੀ. ਦੇਵ ਗੌੜ

ਇੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਗੁਜਰਾਲl
13 ਸਿਸ ਰਾਮ ੳਲਾ

(Independent Charge)
9 ਜੂਨ 1997 19 ਮਾਰਚ 1998 283 ਦਿਨ (Tiwari) ਇੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਗੁਜਰਾਲ
(10) ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ 19 ਮਾਰਚ 1998 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 1 ਸਾਲ, 208 ਦਿਨ Bharatiya Janata Party ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਬਾਜਪਾਈ
14 ਪਰਮੋਦ ਮਹਾਜਨ 13 ਅਕਤੂਬਰ 1999 22 ਨਵੰਬਰ 1999 40 ਦਿਨ
15 ਸੀ.ਪੀ. ਠਾਕੁਰ 22 ਨਵੰਬਰ1999 27 May 2000 187 ਦਿਨ
16 ਅਰਜੁਨ ਚਰਨ ਸੇਠੀ 27 May 2000 22 May 2004 3 ਸਾਲ, 361 ਦਿਨ ਬੀਜੂ ਜਨਤਾ ਦਲ
17 ਪ੍ਰਿਯਾ ਰੰਜਨ ਦਾਸਮੁਨਸੀ

(Independent Charge)
23 May 2004 18 ਨਵੰਬਰ 2005 1 ਸਾਲ, 179 ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ

(United Progressive Alliance)
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ
18 ਸੰਤੋਸ਼ ਮੋਹਨ ਦੇਵ

(Independent Charge)
18 ਨਵੰਬਰ 2005 29 January 2006 72 ਦਿਨ
19 ਸੈਫੋਦੀਨ ਸੋਜ਼ 29 January 2006 22 ਮਈ 2009 3 ਸਾਲ, 113 ਦਿਨ
20 ਮੀਰਾ ਕੁਮਾਰ 28 ਮਈ 2009 31 ਮਈ 2009 3 ਦਿਨ
21 ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ 31 ਮਈ 2009 14 ਜੂਨ 2009 14 ਦਿਨ
22 ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਬਾਂਸਲ 14 ਜੂਨ 2009 19 ਜਨਵਰੀ 2011 1 ਸਾਲ, 219 ਦਿਨ
23 ਸਲਮਾਨ ਖੁਰਸ਼ਿਦ 19 ਜਨਵਰੀ 2011 12 ਜੂਲਾਈ 2011 174 ਦਿਨ
(22) ਪਵਨ ਕੁਮਾਰ ਬਾਂਸਲ 12 ਜੁਲਾਈ 2011 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 1 ਸਾਲ, 108 ਦਿਨ
24 ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ 28 ਅਕਤੂਬਰ 2012 1 ਫਰਵਰੀ 2014 1 ਸਾਲ, 96 ਦਿਨ
25 ਗੁਲਾਮ ਨਬੀ ਆਜ਼ਾਦ 1 ਫਰਬਰੀ 2014 26 ਮਈ 2014 114 ਦਿਨ
Ministry of Water Resources, River Development and Ganga Rejuvention
26 ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ 26 ਮਈ 2014 3 ਸਤੰਬਰ 2017 3 ਸਾਲ, 100 ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ
27 ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ 3 ਸਤੰਬਰ 2017 30 ਮਈ 2019 1 ਸਾਲ, 269 ਦਿਨ
Ministry of Jal Shakti
28 ਗਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਖਾਵਤ 30 ਮਈ 2019 Incumbent 5 ਸਾਲ, 150 ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "Govt forms 'Jal Shakti' Ministry by merging Water Resources and Drinking Water Ministries". Business Standard. 31 May 2019. Retrieved 10 July 2019.
  2. "Water Challenges: India Forms a New Ministry". Report Syndication. September 25, 2019.
  3. "WAPCOS | International Consultants | Water Resources | Power & Infrastructure Development". www.wapcos.gov.in. Archived from the original on 2021-12-29. Retrieved 2021-12-19.
  4. "Nitin Gadkari dubs India as 'goldmine' for ropeways; asks Doppelmayr to tap opportunities". Zee Business. 2018-11-05. Retrieved 2021-12-19.
  5. "WAPCOS CMD R K Gupta to remain on turf till 2020". IndianMandarins (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-12-19.
  6. "Shri R.K. Gupta CMD NPCC visits WAPCOS Limited ". www.psuconnect.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-12-19.
  7. "Government forms 'Jal Shakti' Ministry by merging Water Resources and Drinking water Ministry". thehindubusinessline.com. PTI, New Delhi.
  8. "Department of Water Resources RD & GR, Government of India". Department of Water Resources, Government of India.