ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਟਾਟਾਨਗਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਝਾਰਖੰਡ ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। [1] ਇਹ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਪੂਰਬੀ ਸਿੰਘਭੂਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਪਾਰਸੀ ਵਪਾਰੀ ਜਮਸ਼ੇਦਜੀ ਨੌਸ਼ਰਵਨਜੀ ਟਾਟਾ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1907 ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਆਇਰਨ ਐਂਡ ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀ (ਟਿਸਕੋ) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਾਖੀ ਨਾਂ ਦਾ ਕਬਾਇਲੀ ਪਿੰਡ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਕਾਲੀਮਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾਨਗਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਾਰਨ ਤੱਕ ਖਣਿਜ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਉਪਲੱਬਧਤਾ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲੱਬਧ ਪਾਣੀ ਦਾ Kharkai ਅਤੇ Subarnarekha ਦਰਿਆ, ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੱਕ ਨੇੜਤਾ, ਅੱਜ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੀਜ ਇੱਥੇ ਬੀਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਟਿਸਕੋ, ਟਾਟਾ ਮੋਟਰਜ਼, ਟਿਸਕੋਨ, ਟਿਨਪਲੇਟ, ਟਿਮਕੈਨ, ਟਿਊਬ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਉਤਪਾਦਨ ਇਕਾਈਆਂ ਇੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। [2] [3]

ਉਦਯੋਗ

[ਸੋਧੋ]

ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਹਨ:

ਅਧੁਨਿਕ ਸਟੀਲ ਐਂਡ ਪਾਵਰ ਲਿਮਿਟੇਡ, ਕੋਹਿਨੂਰ ਸਟੀਲ ਐਂਡ ਪਾਵਰ ਲਿਮਿਟੇਡ, ਜੈਮੀਪੋਲ, ਐਨ.ਐਮ.ਐਲ. ਸਾਕੀ ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।

ਆਵਾਜਾਈ

[ਸੋਧੋ]

ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਸੜਕ ਅਤੇ ਰੇਲ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਵੜਾ- ਮੁੰਬਈ ਰੇਲ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ , ਟਾਟਾਨਗਰ ਨੂੰ ਦੱਖਣ ਪੂਰਬੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ 33 ਇੱਥੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੋਨਾਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਹੈ ਜੋ ਵਾਯੂਦੂਤ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਟਾਟਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹਨ।

ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੈ

[ਸੋਧੋ]
  • ਅੰਦਰ ਵੱਲ ਆਵਾਜਾਈ : ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿੰਨੀ ਬੱਸਾਂ, ਤਿੰਨ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਅਤੇ ਰਿਕਸ਼ਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਰੂਜ਼ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।

ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾ

[ਸੋਧੋ]

ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ:

  • ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਵਾਂ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਟਾਲੁਰਜੀਕਲ ਲੈਬਾਰਟਰੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਐਕਸਐਲਆਰਆਈ, ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਕੋ-ਆਪਰੇਟਿਵ ਕਾਲਜ, ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਮਹਿਲਾ ਕਾਲਜ [4], ਕਰੀਮ ਸਿਟੀ ਕਾਲਜ, ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕਾਲਜ ਫਾਰ ਵੂਮੈਨ, ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਵਰਕਰਜ਼ ਕਾਲਜ, ਅਬਦੁਲ ਬਾਰੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਕਾਲਜ, ਜਨਤਾ ਪਾਰਿਖ ਕਾਲਜ, ਲਾਲ ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਕਾਲਜ, ਸ਼ਿਆਮਾਪ੍ਰਸਾਦ ਮੁਖਰਜੀ ਕਾਲਜ, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਕੇ.ਐਮ.ਪੀ.ਐਮ ਇੰਟਰ ਕਾਲਜ,

  • ਵਿਦਿਆਲਾ

Loyla ਸਕੂਲ ( Sonari ), ਸੇਕਰਡ ਹਾਰਟ ਸਕੂਲ, ਉੱਤਰੀ ਟਾਊਨ, DBMS ( Sakchi ), Hilltop ਸਕੂਲ (Telco ਕਲੋਨੀ), ਗੁਲਮੋਹਰ (Telco ਕਲੋਨੀ), ਰਾਜਿੰਦਰ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ( Sakchi ), ਵਿਵੇਕ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ( ਛੋਟਾ Govindpur ), ਲੇਡੀ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਕੂਲ ( ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ ਕੰਪਨੀ - ਇੰਦਰਨਗਰ), ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਦਿਆਮੰਦਿਰ ( ਸਾਕਚੀ ),

ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ

[ਸੋਧੋ]

ਲੋਹਾਨਗਰੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ ਝਾਰਖੰਡ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਟਾਟਾਨਗਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟਾਟਾਨਗਰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ 'ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਲੀਨ ਸਿਟੀ' ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲੋਹ ਨਗਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਟਿਸਕੋ, ਟੈਲਕੋ ਵਰਗੀਆਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਿਮਨਾ ਝੀਲ, ਜੁਬਲੀ ਪਾਰਕ, ਦਲਮਾ ਪਹਾੜ, ਹੁਡਕੋ ਝੀਲ, ਮੋਦੀ ਪਾਰਕ, ਕੀਨਨ ਸਟੇਡੀਅਮ ਆਦਿ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਸੈਲਾਨੀ ਘੁੰਮ ਸਕਦੇ ਹਨ। [5]

ਹਵਾਲਾ

[ਸੋਧੋ]
  1. "101 वर्ष का हुआ झारखंड का ये शहर, 1919 में मिला था जमशेदपुर का नाम". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2021-10-26.
  2. "वर्ष 1907 से 1924 के बीच क्या-क्या हुआ जमशेदपुर में". Dainik Jagran (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2021-10-26.
  3. "List of Tourist Attractions | Tourist Places To Visit in Jamshedpur". hindi.nativeplanet.com (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2021-10-26.
  4. "Jamshedpur Women's College".
  5. "बेहद ही खूबसूरत है भारत का यह शहर, स्टील सिटी के नाम से है मशहूर". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2021-10-26.