ਹਿਡਿੰਬਾ

ਹਿਡਿੰਬੀ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਭੈਣ-ਭਰਾ	ਹਿਡਿੰਬਾ
Consort	ਭੀਮ
ਬੱਚੇ	ਘਟੋਤਕਚ

ਹਿਡਿੰਬੀ ( ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ : हिडिम्बी, ਆਈਐਸਟੀ : Hiḍimbī), ਪਾਂਡਵ ਭੀਮ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਯੋਧਾ ਵੀਰ ਘਾਟਕੋਚ ਦੀ ਮਾਂ ਹੈ। ਉਹ ਆਦਿ-ਪਰਵ ਦੇ 9 ਉਪ-ਪਰਵ (ਹਿਡਿੰਵਾ-ਵਧ ਪਰਵ) ਵਿਚ ਭੀਮ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸੀ।

ਉਸ ਨੂੰ ਭੂਟਨਦੇਵੀ (ਭੱਟਨਦੇਵੀ) ਜਾਂ ਪੱਲਵੀ (ਪल्लवी) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਿਡਿੰਬਾ - ਭੀਮ ਦਾ ਮੇਲ

ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਭੀਮ ਅਤੇ ਹਿਡਿੰਬਾ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ

ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੇ ਲਕਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਥੱਕੇ ਹੋਏ, ਸਿਵਾਏ ਭੀਮ ਦੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਂ ਗਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਰਾਤ ਭਰ ਰਾਖੀ ਕਰਨੀ ਸੀ।

ਉਸੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਹਿਡਿੰਬਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਹਿਡਿੰਬ, ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਖਸ਼, ਵੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਾਡਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਸੁੰਘਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਹਿਡਿੰਬਾ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਾਂਗ ਭੀਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾ ਸਕੇ। ਹਿਡਿੰਬਾ ਭੀਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਔਰਤ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਿਆ ਅਤੇ ਭੀਮ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੀ, ਆਪਣੀ ਅਸਲੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ। ਭੀਮ ਨੇ ਹਿਡਿੰਬ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਪਰੰਤੂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਹਿਡਿੰਬਾ ਦੀਆਂ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਹੀ, ਦੂਰੋਂ ਭੀਮ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਹਿਡਿੰਬ ਨੂੰ ਹਰਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਕੁੰਤੀ ਹੋਰ ਪਾਂਡਵ ਸਭ ਇਹ ਸਭ ਦੂਰੋਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ।

ਭੀਮ-ਹਿਡਿੰਬੀ ਦਾ ਵਿਆਹ

ਤਸਵੀਰ:Yudhistira telling to Hidimbi about rules of Marriage.jpg

ਯੁਧਿਸ਼ਟਰ ਹਿਡਿੰਬੀ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਦੇ ਨਿਯਮ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।

ਹਿਡਿੰਬਾਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਕੁੰਤੀ ਨੇ ਭੀਮ ਨੂੰ ਹਿਡਿੰਬਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਭੀਮਾ ਇਸ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਿਡਿੰਬਾ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਹੀ ਹਿਡਿੰਬਾ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਘਟੋਤਕਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਸਿਰ ਇੱਕ ਘੜੇ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਘਟੋਤਕਚ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹਾਨ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਣ ਗਿਆ।

ਪੁਨਰਮਿਲਣ

ਮਧਿਆਮਾਵਿਆਯੋਗ ਜਾਂ ਮਧਿਆਮਾ ਵਿਆਯੋਗ( Sanskrit , मध्यमव्यायोग ( ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ : ਦ ਮਿਡਲ ਵਨ) ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਨਾਟਕ ਹੈ ਜੋ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਭੀਮ ਅਤੇ ਘਟੋਤਕਚ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਮੇਲ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇੱਛਾ ਲਈ ਹਿਡਿੰਬਾ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਕਥਾ ਦੇ ਪਾਤਰ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਹਨ, ਇਹ ਖ਼ਾਸ ਘਟਨਾ ਕੇਵਲ ਭਾਸਾ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਤਿਉਹਾਰ

ਵਿਸ਼ਵਾਸਕਰਤਾ ਕੁੱਲੂ ਦੇ ਨਗਰ ਤੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਹਿਡਿੰਬਾ ਦਾ ਰੱਥ ਸਾਰੀ ਕੁੱਲੂ ਵਾਦੀ ਉੱਤੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੈਲੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੱਤ ਰੋਜ਼ਾ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, "ਲੰਕਾ ਦਹਨ" ਦੇ ਦਿਨ, ਹਿਡਿੰਬਾ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਘਟੋਤਗਚ ਵੀ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡ ਬੰਜਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਦੇਵਤਾ ਹੈ।

ਸਥਾਨਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ

• ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਦੀਮਾਪੁਰ ਨੂੰ ਹਿਡਿੰਬਾ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੀਮਾਪੁਰ ਕਚਾਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ।
• ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿਡਿੰਬਾ ਅਤੇ ਭੀਮ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਾਬਰਕੰਠਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਵਿਜੇਨਗਰ ਦੇ ਜੰਗਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।
• ਇੱਥੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਹਿਡਿੰਬਾ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਘਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਿਡਿੰਬਾ ਵੈਨ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਹਿਡਿੰਬਾ ਦੇਵੀ ਮੰਦਰ
• ਹਿਡਿੰਬਾ
• ਕਾਲੇਸ਼ਵਰੀ ਸਮੂਹ ਸਮਾਰਕ