ਆਜ ਰੰਗ ਹੈ
| "ਆਜ ਰੰਗ ਹੈ" | |
|---|---|
| ਗੀਤ | |
| ਸ਼ੈਲੀ | ਕੱਵਾਲੀ |
| ਗੀਤ ਲੇਖਕ | ਅਮੀਰ ਖ਼ੁਸਰੋ |
ਆਜ ਰੰਗ ਹੈ (Urdu: آج رنگ ہے; Hindi: आज रंग है) ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੰਗ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੂਫੀ ਕਵੀ, ਅਮੀਰ ਖ਼ੁਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਹਿੰਦਵੀ [1] ਅਤੇ ਬ੍ਰਜ ਭਾਸ਼ਾ [2] ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਇੱਕ ਕੱਵਾਲੀ ਹੈ। ਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਖੁਸਰੋ ਸੂਫੀ ਸੰਤ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਔਲੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮੁਰਸ਼ਿਦ (ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ) ਨੂੰ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੀਤ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਚਿਸ਼ਤੀ ਧਾਰਮਿਕ ਥਾਂਵਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੱਵਾਲੀ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੱਵਾਲੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਾਪਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗੀਤ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਫੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ "ਰੰਗ" ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਨੁਵਾਦ "ਰੰਗ" ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੰਗਾਂ 'ਚ ਭਿਜਿਆ ਹੋਇਆ, ਰੰਗਾਂ 'ਚ ਰੰਗਿਆ ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ 'ਚ ਤਰ-ਬਤਰ ਦਾ ਥੀਮ ਸੂਫੀ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਰੂਪਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਣਿਆ-ਪਛਾਣਿਆ ਨਮੂਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਾਧਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ (ਪਿਆਰੇ ਵਜੋਂ) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਿਲਾਪ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [3] ਗੀਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, "ਰੰਗ" ਉਸ ਖੁਸ਼ੀ, ਸ਼ਾਨ ਜਾਂ ਚਮਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖੁਸਰੋ ਆਪਣੇ ਪੀਰ (ਰੂਹਾਨੀ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਕ) ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਰਥ ਵਿੱਚ, "ਰੰਗ" ਖੁਸਰੋ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਅਨੰਦਮਈ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਖੁਸਰੋ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਚਮਕ ਨਾਲ ਜਗਾਉਣ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੂਫੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸਾਰ, ਗੀਤ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਸਾਧਕ, ਪਿਆਰੇ, ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ, ਅਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿਚਕਾਰ ਰੇਖਾਵਾਂ ਨੂੰ ਫਿੱਕਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
1978 ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਜੂਨਨ ਅੱਜ ਰੰਗ ਹੈ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਦੀ ਕਹਾਨੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਵਿਦ੍ਰੋਹ ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈ।ਪਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਵਿਤਾ,ਗੀਤ ਜਾਂ ਕ਼ਵ੍ਵਾਲੀ ਵਿਦਰੋਹ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀ ਗਈ ਹੈ। [4] 2015 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤਕ ਤਿਕੜੀ ਨਿਜ਼ਾਮੀ ਬੰਧੂ ਨੇ ਫਿਲਮ ਬਜਰੰਗੀ ਭਾਈਜਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਰੰਗ ਹੈ ਗਾਇਆ। ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਗਾਇਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੱਵਾਲੀ ਗਾਇਕ ਨੁਸਰਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਸੂਫੀ ਗਾਇਕਾ ਆਬਿਦਾ ਪਰਵੀਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੱਵਾਲੀ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਵਿਸ਼ਾਲ ਭਾਰਦਵਾਜ ਦੀ 2004 ਦੀ ਫਿਲਮ ਮਕਬੂਲ ਦੇ ਸਾਉਂਡਟ੍ਰੈਕ ਦੇ ਝੀਂ ਮਿਨ ਝੀਨੀ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 2012 ਵਿੱਚ, ਮਸ਼ਹੂਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕਾ ਹਦੀਕਾ ਕੀਨੀ ਨੇ ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ 5 ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ। 2015 ਵਿੱਚ, ਇਸ ਗੀਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ ਸ਼ਫਕਤ ਅਮਾਨਤ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਉਸਦੀ ਤੀਜੀ ਸੋਲੋ ਐਲਬਮ ਮੁਹ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [5] ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕੱਵਾਲੀ ਗਾਇਕ ਅਮਜਦ ਸਾਬਰੀ ਨੇ ਵੀ ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਸੀਜ਼ਨ 9 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖਾਨ ਨਾਲ ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ 2017 ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੀ -ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫਿਲਮ <i id="mwSA">ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮੈਂ ਕਹਿਤੇ ਹੈਂ</i> ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਸਨੂੰ ਜਤਿੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਸਮੀਰ ਨਾਜ਼ਾ, ਮਹੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਰਾਓ, ਅਤੇ ਮੁਸਤਫਾ ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਵਾਧੂ ਬੋਲ ਅਤੇ ਓਨੀ-ਆਦਿਲ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗੀਤ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Kumar, Sukrita Paul (2015-09-03). "The language of many tongues". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-12-22.
- ↑ "Amjad Sabri's assassination: How the sufi qawwali rattles the jihadists' grey worldview". Times of India Blog (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2016-06-28. Retrieved 2021-12-22.
- ↑ "Sufism - Symbolism in Sufism | Britannica". www.britannica.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-12-22.
- ↑ "How Amir Khusrau's 'rung' inspired the film and music culture of South Asia". Firstpost. Retrieved 2020-03-28.
- ↑ Muh Dikhai by Shafqat Amanat Ali (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)), 2015-03-23, retrieved 2021-12-14
- ↑ "Angrezi Mein Kehte Hain (Original Motion Picture Soundtrack)". iTunes.