ਉਸਮਾਨ ਪ੍ਰਥਮ
ਇਹ ਲੇਖ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। |
ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਗ਼ਾਜ਼ੀ عثمان خان غازى | |||||
---|---|---|---|---|---|
ਗ਼ਾਜ਼ੀ ਬੇ | |||||
ਪ੍ਰਥਮ ਉਸਮਾਨੀ ਸੁਲਤਾਨ (ਬੇ) | |||||
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | ਅੰ. 1299 ‒ 1326 | ||||
ਵਾਰਸ | ਉਰਹਾਨ | ||||
ਜਨਮ | عثمان بن ارطغرل ਅੱਗਿਆਤ[1] ਰੂਮ ਸਲਤਨਤ | ||||
ਮੌਤ | 1323/4[2] ਬੁਰਸਾ, ਉਸਮਾਨੀ ਸਲਤਨਤ | ||||
ਦਫ਼ਨ | ਉਸਮਾਨ ਪ੍ਰਥਮ ਦਾ ਮਕ਼ਬਰਾ, ਬੁਰਸਾ | ||||
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ | ਮਲਹੂਨ ਖ਼ਾਤੂਨ ਰਬਿਆ ਬਾਲਾ ਖ਼ਾਤੂਨ | ||||
| |||||
ਉਸਮਾਨੀ ਤੁਰਕੀ | عثمان خان غازى | ||||
ਤੁਰਕੀ ਭਾਸ਼ਾ | Osmân Hân Gâzî | ||||
ਰਾਜਵੰਸ਼ | ਉਸਮਾਨ ਦਾ ਸ਼ਾਹੀ ਘਰ | ||||
ਪਿਤਾ | ਅਰਤੁਗ਼ਰੂਲ | ||||
ਮਾਤਾ | Unknown[4] | ||||
ਧਰਮ | ਇਸਲਾਮ |
ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਗ਼ਾਜ਼ੀ (ਉਸਮਾਨੀ ਤੁਰਕੀ: عثمان خان غازى, ਜਨਮ ਦਾ ਨਾਮ: ਉਸਮਾਨ ਬਿਨ ਅਰਤੁਗ਼ਰੂਲ, ਉਸਮਾਨੀ ਤੁਰਕੀ: عثمان بن ارطغرل ਜਾਂ ਉਸਮਾਨ ਪ੍ਰਥਮ) (ਜਨਮ: 1258 — ਮ੍ਰਿਤੂ: 9 ਅਗਸਤ 1326) ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ।
ਖ਼ੱਦਮੁਖਤਿਆਰੀ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਮਾਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਰਤੁਗ਼ਰੂਲ ਦੇ ਮੰਗੋਲ ਕ਼ਬਜ਼ਾ ਬਾਅਦ ਕੋਨਿਆ, ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ, ਅਤੇ ਦਾ ਅੰਤ ਸਲਜੂਕ਼ ਸਲਤਨਤ, ਉਸਮਾਨ ਦੇ ਅਸਟੇਟ ਆਜ਼ਾਦ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੇ ਬਣ ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ .
ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਗ਼ਾਜ਼ੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਕੌਨਸਟੈਨਟੀਨੋਪਲ ਦੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਉਹੀ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਸੀ ਜੋ ਅਰਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਲਪ ਅਰਸਲਨ ਅਤੇ ਮਲਿਕ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਲਜੂਕ਼ਾਂ ਨੇ ਕ਼ਰਜ਼ ਲਾਏ। ਹੁਣ ਇਹ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਮੁਕ਼ਾਬਲਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੀ। ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਕ਼ਿਲ੍ਹੇ ਉਸਮਾਨ ਦੇ ਮੰਦਿਰ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਗ਼ਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਿਜ਼ੰਤੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਮਾਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਦਿਖਾਈ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਬੁਰਸਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਖੇੱਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉੁਸਮਾਨ ਦੀ ਬਾਰੂਸਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਭੂਮਿਕਾ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਮਾਨ ਬਹੁਤ ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਸੂਝਵਾਨ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਜਾ ਨਾਲ਼ ਨਿਆਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਧਾਰਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਦੌਲਤ ਇਕੱਠੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਅਨਾਥ ਅਤੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਕੱਢ ਕੇ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁੱਟ ਵੰਡਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਖ਼ੁੱਲ੍ਹ-ਦਿਲੀ, ਹਮਦਰਦ ਅਤੇ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਵਾਲ਼ਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਸਦਕਾ ਤੁਰਕ ਅਜੇ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਰਿਵਾਜ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਰਾਜਾ ਤ਼ਖਤ ਤੇ ਬੈਠਾ, ਉਸਮਾਨ ਦੀ ਤਲਵਾਰ ਉਸਦੀ ਕਮਰ ਦੁਆਲੇ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਤਮ ਵਰਗੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਕਰੇ।
ਉਥਮਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਸ਼ਕ਼ੀ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ, ਪਰ ਬੁਰਸਾ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਸੁਪਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਮਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੁਪਨਾ ਸੀ:
"ਇਸ ਦੇ ਪਾਸਿਓਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਜੋ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਦ ਤੱਕ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਜੜ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ 4 ਮਹਾਨ ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ 4 ਵੱਡੇ ਪਹਾੜ ਇਸ ਦੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਗਦੇ ਹਨ. ਤਦ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਹਵਾ ਵਗੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਪੱਤੇ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵੱਲ ਮੁੜ ਗਏ, ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ ਜਿਥੇ ਦੋ ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹਾਂਦੀਪ ਮਿਲੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅੰਗੂਠੀ ਵਾਂਗ ਵਿਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸਮਾਨ ਦੀ ਅੱਖ ਖ਼ੁੱਲ੍ਹਣ 'ਤੇ ਉਹ ਰਿੰਗ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।"
ਉਸਮਾਨ ਦਾ ਇਹ ਸੁਪਨਾ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ 4 ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਜਲਾ ਦਰਿਆ, ਫ਼ਰਾਤ, ਨੀਲ ਨਦੀ ਅਤੇ ਦਨੂਬ ਦਰਿਆ ਸਨ ਅਤੇ 4 ਪਹਾੜ ਸਨ ਤੂਰ ਪਰਬਤ, ਬਾਲਕਨ ਪਹਾੜ, ਕ਼ਾਫ਼ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਅਤਲਸ ਪਹਾੜ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਮਾਨ ਦੇ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਮਰਾਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਲਿਆ, ਇਹ ਸੁਪਨਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਅਕਾਰ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸੀ। ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੌਨਸਟੈਨਟੀਨੋਪਲ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਮਾਨ ਨੇ ਜਿੱਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਉਸਮਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਦੀ ਲਾਦ ਮਹਾਨ ਰਾਜੇ ਬਣੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ, ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਅਲ ਉਸਮਾਨ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਰਿਹਾ, ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਚੱਲਿਆ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਪਰਿਵਾਰ ਅਲ ਉਸਮਾਨ ਜਿੰਨੇ ਕ਼ਾਬਲ ਸ਼ਾਸਕ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਮੁਕੰਮਲ ਸੂਚੀ ਲਈ ਉਸਮਾਨੀ ਸੁਲਤਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵੇਖੋ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਓਟੋਮੈਨ ਸਾਮਰਾਜ - ਸੁਲਤਾਨ ਉਸਮਾਨ ਗਾਜ਼ੀ Archived 2014-08-11 at the Wayback Machine.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedbirth
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs nameddeath
- ↑ Akgunduz, Ahmed; Ozturk, Said (2011). Ottoman History - Misperceptions and Truths (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). IUR Press. p. 35. ISBN 978-90-90-26108-9. Retrieved 28 December 2019.
- ↑ Heath W. Lowry (2003). The Nature of the Early Ottoman State. Albany: SUNY Press. p. 153. ISBN 978-0-7914-8726-6.