ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ | |
|---|---|
 | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 4 ਜਨਵਰੀ 1957[1][2] ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ, ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ[2] |
| ਵੰਨਗੀ(ਆਂ) | ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਭੰਗੜਾ |
| ਕਿੱਤਾ |
|
| ਸਾਲ ਸਰਗਰਮ | 1979–ਵਰਤਮਾਨ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ(s) | ਮਨਜੀਤ ਮਾਨ |
| ਵੈਂਬਸਾਈਟ | www |
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ (ਜਨਮ 4 ਜਨਵਰੀ 1957) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕ, ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਗਾਇਕ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਰਮ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਤ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਕੋਈ ਗੀਤ ਨਹੀਂ ਗਾਇਆ।ਉਸਨੇ 1980 ਵਿੱਚ "ਦਿਲ ਦਾ ਮਮਲਾ ਹੈ" ਗੀਤ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਉਸਨੇ 34 ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਲਬਮਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ 305 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉੱਚਾ ਦਰ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ ਫਿਲਮ ਬਣਾ ਕੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣਾ ਲਈ ਹੈ। 2015 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਐਮਟੀਵੀ ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਦਿਲਜੀਤ ਦੋਸਾਂਝ ਦੇ ਨਾਲ "ਕੀ ਬਨੂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ" ਗੀਤ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜੋ ਐਮਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ 'ਤੇ ਸੀਜ਼ਨ 4 ਐਪੀਸੋਡ 5 (16 ਅਗਸਤ 2015) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਗਾਇਕ ਹਨ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਜਨਵਰੀ, 1957 ਨੂੰ, ਪਿਤਾ ਸ. ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਤੇਜ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ, ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ (ਹੁਣ ਮੁਕਤਸਰ ਜ਼ਿਲਾ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।[4] ਉਹ ਮਲੋਟ ਦੇ ਡੀ.ਏ.ਵੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਟਿਆਲਾ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜੂਡੋ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਬੈਲਟ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀ।[4] ਕਾਲਜਾਂ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਗਾਇਕੀ ਅਤੇ ਅਭਿਨੈ ਲਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ।
ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਮਾਨ ਨੇ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਐਂਡ ਸਟਾਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ ਦਾ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਸਮਰਥਕ ਹੈ।
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬਿਜਲੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਇਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਸੰਗੀਤ ਐਲਬਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]| ਸਾਲ | ਐਲਬਮ |
|---|---|
| 1984 | ਚੱਕਰ |
| 1988 | ਰਾਤ ਸੁਹਾਨੀ |
| 1989 | ਨੱਚੋ ਬਾਬਿਓ |
| 1992 | ਇਬਾਦਤ (ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ) |
| 1992 | ਘਰ ਭੁੱਲ ਗਈ ਮੋੜ ਤੇ ਆ ਕੇ |
| 1993 | ਤੇਰੀ ਖੈਰ ਹੋਵੇ |
| 1994 | ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ |
| 1994 | ਵੇਖੀਂ ਕਿਤੇ ਯਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ |
| 1995 | ਲੜ ਗਿਆ ਪੇਚਾ |
| 1995 | ਵਾਹ ਨੀ ਜਵਾਨੀਏ |
| 1995 | ਚੁਗਲੀਆਂ |
| 1996 | ਯਾਰ ਮੇਰਾ ਪਿਆਰ |
| 1997 | ਪੀੜ ਪ੍ਰਾਹੁਣੀ |
| 1998 | ਭਾਵੇਂ ਕੱਖ ਨਾ ਰਹੇ |
| 1999 | ਜਾਦੂਗਰੀਆਂ |
| 1999 | ਫਾਈਵ ਰਿਵਰਸ |
| 2000 | ਦਿਲ ਤੋੜਨਾ ਮਨਾ ਹੈ |
| 2000 | ਪਿਆਰ ਕਰ ਲੇ |
| 2001 | ਆਜਾ ਸੱਜਣਾ |
| 2003 | ਹਈ ਸ਼ਾਵਾ ਬਈ ਹਈ ਸ਼ਾਵਾ (ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਜਲੰਧਰ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼) |
| 2003 | ਪੰਜੀਰੀ |
| 2003 | ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਗਿੱਧਾ |
| 2004 | ਹੀਰ |
| 2004 | ਦਿਲ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ |
| 2005 | ਵਲੈਤਣ |
| 2005 | ਇਸ਼ਕ ਨਾ ਦੇਖੇ ਜਾਤ |
| 2007 | ਬੂਟ ਪਾਲੀਸ਼ਾਂ |
| 2010 | ਦੁਨੀਆ ਮੇਲਾ ਦੋ ਦਿਨ ਦਾ |
| 2011 | ਜੋਗੀਆ |
| 2013 | ਰੋਟੀ |
| 2017 | ਪੰਜਾਬ |
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਲੋਕ ਗਾਥਾ ਛੱਲਾ ਨੂੰ ਅਮਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਕੋਲੈਬਰਸ਼ਨਸ ਅਤੇ ਸਿੰਗਲਜ਼
[ਸੋਧੋ]| Year | Song | Record label | Music | Album |
|---|---|---|---|---|
| 2006 | ਕੋਲੈਬਰਸ਼ਨ | ਮੂਵੀਬੋਕਸ/ਪਲਾਨੇਟ ਰਿਕਾਰਡਜ਼/ਸਪੀਡ ਰਿਕਾਰਡਸ | ਸੁਖਸ਼ਿੰਦਰ ਸ਼ਿੰਦਾ | ਕੋਲੈਬਰਸ਼ਨਸ |
| 2009 | ਜਾਗ ਦੇ ਰਹਿਣਾ | VIP ਰਿਕਾਰਡਸ/ਸਾਰੇਗਾਮਾ | ਟਰੂ ਸਕੂਲ & ਕੇਉਸ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨਸ | ਇਨ ਦਾ ਹਾਊਸ |
| 2015 | ਆਪਣਾ ਪੰਜਾਬ ਹੋਵੇ | VIP ਰਿਕਾਰਡਸ/ਸਾਰੇਗਾਮਾ | ਟਰੂ ਸਕੂਲ & ਕੇਉਸ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨਸ | ਇਨ ਦਾ ਹਾਊਸ 2 |
| 2015 | "ਕੀ ਬਣੂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ" | ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਇੰਡੀਆ | ਫੀਚਰ: ਦਿਲਜੀਤ ਦੁਸਾਂਝ | |
| 2016 | "ਜਾਗ ਦੇ ਰਹਿਣਾ" | ਮੂਵੀਬੋਕਸ | ਫੀਚਰ: ਟਰੂ ਸਕੂਲ | |
| 2017 | ਆਜਾ ਨੀ ਆਜਾ | ਸਪੀਡ ਰਿਕਾਰਡਸ | ਜਤਿੰਦਰ ਸ਼ਾਹ | ਚੰਨੋ ਕਮਲੀ ਯਾਰ ਦੀ |
| 2017 | ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਹੋ ਗਈ ਵੇ ਰਾਂਝਣਾ | |||
| 2017 | "ਪੰਜਾਬ" | ਸਾਗਾ ਮਿਊਜ਼ਿਕ | ਜਤਿੰਦਰ ਸ਼ਾਹ | ਪੰਜਾਬ |
| 2017 | "ਮੱਖਣਾ" | ਸਾਗਾ ਮਿਊਜ਼ਿਕ | ਜਤਿੰਦਰ ਸ਼ਾਹ, ਆਰ. ਸਵਾਮੀ | ਪੰਜਾਬ |
ਫਿਲਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਗਾਉਣ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਹਿੰਦੀ, ਬੰਗਾਲੀ, ਤਮਿਲ, ਹਰਿਆਨੀ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਅਭਿਨੇਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬੀ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਪਣੀ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਹੀਰ ਰਾਂਝਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਟੀ ਜ਼ਿੰਟਾ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀਰ-ਜ਼ਾਰਾ ਫਿਲਮ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿੱਖ ਦਿੱਤੀ।
| ਸਾਲ | ਫ਼ਿਲਮ | ਲੇਬਲ | ਕਿਰਦਾਰ |
|---|---|---|---|
| 1984 | ਮਾਮਲਾ ਗੜਬੜ ਹੈ | ਅਮਰਜੀਤ | |
| 1985 | ਪੱਥਰ ਦਿਲ | ||
| 1985 | ਉੱਚਾ ਦਰ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ | ਗੁਰਦਿੱਤ | |
| 1986 | ਲੌਂਗ ਦਾ ਲਿਸ਼ਕਾਰਾ | ||
| 1986 | ਗੱਭਰੂ ਪਂਜਾਬ ਦਾ | ਸ਼ੇਰਾ | |
| 1986 | ਕੀ ਬਣੂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ | ||
| 1987 | ਛੋਰਾ ਹਰਿਆਣੇ ਕਾ | ||
| 1990 | ਦੁਸ਼ਮਨੀ ਦੀ ਅੱਗ | ||
| 1990 | ਕੁਰਬਾਨੀ ਜੱਟ ਦੀ | ਕਰਮਾ | |
| 1990 | ਪਰਤਿੱਗਆ | ਬਿੱਲਾ | |
| 1991 | ਰੁਹਾਨੀ ਤਾਕਤ | ||
| 1992 | ਸਾਲੀ ਆਧੀ ਘਰ ਵਾਲੀ | ||
| 1994 | ਵਾਨਟਿਡ: ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਡੈੱਡ ਓਰ ਅਲਾਈਵ | ||
| 1994 | ਕਚਹਰੀ | ਗੁਰਦਾਸ/ਅਜੀਤ | |
| 1995 | ਸੂਬੇਦਾਰ | ||
| 1995 | ਬਗਾਵਤ | ਗੁਰਜੀਤ | |
| 1999 | ਸਿਰਫ਼ ਤੁਮ | (ਹਿੰਦੀ) | (ਲੋਕ ਗਾਇਕ-special appearance) |
| 1999 | ਸ਼ਹੀਦ-ਏ-ਮੁਹੱਬਤ ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ | ਬੂਟਾ ਸਿੰਘ | |
| 2000 | ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ | (ਮੂਵੀ ਬਾਕਸ) | ਭਗਤ ਸਿੰਘ |
| 2002 | ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਹੈ | ||
| 2004 | ਵੀਰ ਜ਼ਾਰਾ | (ਯਸ਼ ਰਾਜ ਫ਼ਿਲਮਜ਼) | (ਲੋਕ ਗਾਇਕ - special appearance) |
| 2004 | ਦੇਸ ਹੋਇਆ ਪਰਦੇਸ | (ਯੂਨੀਵਰਸਲ) | |
| 2006 | ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ - ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਵਾਰਿਸ | ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ | |
| 2007 | ਮੰਮੀ ਜੀ | (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿੱਖ) | |
| 2008 | ਯਾਰੀਆਂ | (ਯੂਨੀਵਰਸਲ) | |
| 2009 | ਮਿੰਨੀ ਪੰਜਾਬ | (ਸਪੀਡ ਓ ਐਕਸ ਐਲ ਫਿਲਮਸ) | |
| 2010 | ਸੁਖਮਨੀ: ਹੋਪ ਫਾਰ ਲਾਈਫ | . | |
| 2010 | ਚੱਕ ਜਵਾਨਾ | ||
| 2014 | ਦਿਲ ਵਿਲ ਪਿਆਰ ਵਿਆਰ | ||
| 2017 | ਨਨਕਾਣਾ |
ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ 54 ਵੀਂ ਕੌਮੀ ਫਿਲਮ ਐਵਾਰਡਜ਼ ਵਿਚ ਸਰਬੋਤਮ ਮਰਦ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਇਕੋ ਇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਵਿਚ ਹੀਰ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਗਾਣੇ ਰਾਹੀਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ: ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ: ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਵਾਰਿਸ।
ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਿੱਟ ਗੀਤ "ਦਿਲ ਦਾ ਮਾਂਲਾ ਹੈ" ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ "ਮਮਲਾ ਗੜਬੜ ਹੈ" ਅਤੇ "ਛੱਲਾ" ਆਇਆ, ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਲੌਂਗ ਦਾ ਲਿਸ਼ਨਰਾ' (1986) ਦਾ ਹਿੱਟ ਫਿਲਮ ਗਾਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਨ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ।
ਦੂਸਰੇ ਮੋਰਚਿਆਂ ਤੇ, ਮਾਨ ਨੇ ਬਲਾਕਬੱਸਟਰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਅਭਿਨੈ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ 2005 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੂਰੀ ਅਵਾਰਡ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਟਰੈਕ 'ਕੀ ਬਣੂ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ' ਤੇ 'ਕੋਕ ਸਟੂਡੀਓ ਐਮਟੀਵੀ ਸੈਸ਼ਨ 4' ਵੀ ਗਾਇਆ। ਇਹ ਗੀਤ 15 ਅਗਸਤ 2015 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੇ 1 ਹਫਤੇ ਵਿਚ ਯੂਟਿਊਬ ਉੱਤੇ 3 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਯੂਜ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੇ।
2009 ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ 'ਬੂਟ ਪਾਲਿਸ਼ਾਂ' ਗੀਤ ਲਈ ਯੂਕੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਐਵਾਰਡਜ਼ ਵਿਚ "ਬੈਸਟ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਐਲਬਮ" ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ।