ਨਾਸ਼ਤਾ
ਨਾਸ਼ਤਾ ਜਾਂ ਬ੍ਰੇਕਫਾਸਟ (ਇੰਗ: Breakfast) ਦਿਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਭੋਜਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਦਿਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਜੋ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਜਰੀ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਰਾਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਦੇ ਵਰਤ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ "ਆਮ", ਜਾਂ "ਪਰੰਪਰਿਕ", ਨਾਸ਼ਤੇ ਦੇ ਮੇਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੁਝਾਨ ਹੈ, ਪਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੁਤਾਬਿਕ ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਸਥਾਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਤੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵਿਆਪਕ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਰੇਂਜ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਹੁਣ ਨਾਸ਼ਤੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ (ਡਿਨਰ) ਲਈ ਪੁਰਾਣੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ, ਡਿਸਨਰ ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਵਰਤ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ, ਅਤੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਭੋਜਨ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸਦਾ ਅਰਥ 13 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਇਹ 15 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਵੇਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਖਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ "ਨਾਸ਼ਤਾ" ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ: ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਦੀ ਵਰਤ ਦੀ ਮਿਆਦ ਤੋੜਨੀ; ਪੁਰਾਣੀ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਮੋਰਗਨਮੇਟ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਸਵੇਰ ਦਾ ਭੋਜਨ"।[2]
ਸਿਹਤ ਤੇ ਅਸਰ
[ਸੋਧੋ]ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਾਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਦਿਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੋਜਨ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[3][4], ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ, ਕੁਝ ਐਪੀਡੈਮੀਲੋਜੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਪਲੱਬਧ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਵਿੱਚ ਨਾਸ਼ਤਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪਾਚਕ ਸੰਕ੍ਰੋਗਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5] ਵਰਤਮਾਨ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਰਾਏ ਬਹੁਤਾ ਕਰਕੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਖਾਣ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਇਸਦੇ "ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ" ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[6] ਸਰੀਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਨਾਸ਼ਤੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਸਪਸ਼ਟ ਹੈ।[7]
ਭਾਰਤ
[ਸੋਧੋ]ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ 25 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਸ਼ਤੇ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਵਿਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੂਡ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[8] ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹਰ ਰਾਜ ਵਿਚ ਨਾਸ਼ਤਾ ਲਈ ਵੱਖਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਿੰਗਲ ਸਟੈਂਡਰਡ ਭਾਰਤੀ ਨਾਸ਼ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਨਾਸ਼ਤੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 2 ਕਿਸਮ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ; ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੂਰਵੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਜਾਂ ਰਾਜ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਨਾਸ਼ਤਾ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਨਾਸ਼ਤਾ ਵਿੱਚ ਇਡਲੀ, ਵਡਾ ਜਾਂ ਡੋਸਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ਜੋ ਚਟਨੀ ਅਤੇ ਸਾਂਬਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦੇ ਕਈ ਰੂਪ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਵ ਇਡਲੀ, ਥਾਈਰ ਵਾਰੈ (ਦਹੀਂ ਵਡਾ), ਸਾਂਬਰ ਵੜਾ ਅਤੇ ਮਸਾਲਾ ਡੋਸਾ। ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਦੱਖਣ ਭਾਰਤੀ ਨਾਸ਼ਤਾ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪੋਂਗਲ, ਬਿਸਬੀਲੇਬਥ (ਸਾਂਬਰ ਚਾਵਲ), ਉਪਮਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਰਲਾ ਰਾਜ ਵਿਚ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਸ਼ਤਾ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਪਾਮ, ਪਰਾਉਂਠਾ, ਪਟੂ, ਆਈਡੀਅਪਾਮ ਅਤੇ ਪੱਪੱਪਮ ਹਨ।[9]
ਇਕ ਆਮ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਨਾਸ਼ਤੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਰੌਂਠਾ ਜਾਂ ਰੋਟੀ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ, ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਅਚਾਰ ਵਾਲੀ ਰੋਟੀ ਹੋਵੇ। ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਰਾਉਂਠੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਲੂ ਪਰੌਂਠਾ, ਪਨੀਰ (ਕਾਟੇਜ ਪਨੀਰ) ਪਰੌਂਠਾ, ਮੂਲੀ ਪਰੌਂਠਾ (ਮੂਲ ਪਰਾਥਾ) ਆਦਿ। ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਸ਼ਤਾ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪੂਰੀ ਭਾਜੀ, ਪੋਹਾ ਅਤੇ ਭਿੰਡੀ ਭੁੱਜੀਆ।[10]
ਬੈਂਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਕਰੀ ਆਮ ਨਾਸ਼ਤਾ ਵਿਚ ਆਮ ਰੂਪ ਹਨ। ਮੀਨੂੰ ਵਿਚ "ਭਾਰਤੀ ਫ੍ਰੈਸਟ ਟੋਸਟ" ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ "ਬੰਬੇ ਟੋਸਟ" ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਚੈਰਿਜ਼ ਭਾਜ਼ (ਸੁਆਦ ਅਨੁਸਾਰ ਤੇਲ ਅਤੇ ਲੂਣ ਵਿੱਚ ਤਲੇ ਹੋਏ ਚਾਵਲ ਨੂੰ ਚਰਾਉਂਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਉਬਾਲੇ ਹੋਏ ਆਂਡੇ।[11]
ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਗੁਜਰਾਤੀ ਘਰਾਣੇ ਢੋਕਲਾ, ਖ਼ਕਰਾ ਜਾਂ ਨਾਸ਼ਤਾ ਲਈ ਥਪਲਸ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਮੇਥੀ ਥਾਪਲਾ।[12] ਮੰਗਲੌਰ ਵਿਚ ਨਾਸ਼ਤੇ ਦਾ ਸੁਆਦਲਾ ਖਾਣਾ ਨਿਰੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਨਾਸ਼ਤਾ (ਨਾਸਟਾ) ਵਿੱਚ 'ਕੰਡੇ ਪੁਇ', 'ਉਪਮਾ,' ਉਕਾਕਦ, ਥਲੀਪੀਠ, 'ਮਿਕਸ ਪਾਈ' ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।[13] ਕਈ ਵਾਰ 'ਚਪਾਤੀ ਭਾਜੀ' ਜਾਂ 'ਚਾਹ ਨਾਲ ਚਪਾਤੀ ਰੋਲ' ਨਾਸ਼ਤਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਡੋਸੇ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ Chutney ਅਤੇ sambar. -
ਇੱਕ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਬ੍ਰੇਕਫਾਸਟ ਨਾਲ idlis ਅਤੇ ਇੱਕ vada, ਦੇ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ chutney ਅਤੇ sambar. -
Aloo Paratha -
Dhoklas ਵੇਚੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਚ -
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000011-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Breakfast". Etymonline.com. Retrieved February 2, 2013.
- ↑ "Breakfast: a good habit, not a repetitive custom". J Int Med Res. 36 (4): 613–24. 2008. doi:10.1177/147323000803600401. PMID 18652755. Archived from the original on 2016-05-26. Retrieved 2018-05-10.
{{cite journal}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Breakfast is 'most important meal'". BBC. 7 March 2003. Retrieved 3 June 2009.
- ↑ "The Effects of Breakfast Consumption and Composition on Metabolic Wellness with a Focus on Carbohydrate Metabolism". Adv Nutr. 7 (3): 613S–21S. 2016. doi:10.3945/an.115.010314. PMC 4863265. PMID 27184288.
- ↑ Carroll AE (23 May 2016). "Sorry, There's Nothing Magical About Breakfast". The New York Times. Retrieved 23 May 2016.
- ↑ "Evaluating the Intervention-Based Evidence Surrounding the Causal Role of Breakfast on Markers of Weight Management, with Specific Focus on Breakfast Composition and Size". Adv Nutr. 7 (3): 563S–75S. 2016. doi:10.3945/an.115.010223. PMC 4863262. PMID 27184285.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000019-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001A-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Types of Parathas". Archived from the original on 3 ਫ਼ਰਵਰੀ 2013. Retrieved 6 February 2013.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Chire Bhaja or Fried Flaked Rice (East Indian-vegetarian) Archived 6 April 2014 at the Wayback Machine.
- ↑ "Methi Thepla of Gujarat". Retrieved 6 February 2013.
- ↑ "Thalipeeth". Archived from the original on 15 December 2014. Retrieved 15 December 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.