ਸਰਦਾਰ ਹੁਕਮਾ ਸਿੰਘ
ਸਰਦਾਰ ਹੁਕਮਾ ਸਿੰਘ 1818 ਤੋਂ 1820 ਤੱਕ ਸਿੱਖ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅਟਕ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਸੀ। ਉਹ ਕਸ਼ਯਪ ਗੋਤਰ ਦੀ ਗਾਂਡੀ ਉਪ-ਜਾਤੀ ਦਾ ਖੱਤਰੀ ਸੀ।[1]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਹੁਕਮਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ ਮਿਸਲ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਪਾਹੀ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੁੱਲਾ ਕਰਿਆਲਾ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਫੌਜੀ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਹੁਕਮਾ ਸਿੰਘ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ 'ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਫੌਜ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 1807 ਵਿਚ ਕਸੂਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਮੁਖੀ (ਸਰਦਾਰ) ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਮਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਚਾਰਜ ਅਤੇ ਦਾਰਾਪ ਜਗੀਰਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਟੁਕੜੀਆਂ ਦੀ ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਸਿਆਲਕੋਟ ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਮੁਖੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[2]
ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਲਈ ਹੁਕਮਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਦੀਆਂ ਜਾਗੀਰਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ। ਸਯਾਦਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ 40,000, ਅਤੇ ਸਿਆਲਕੋਟ ਜਾਗੀਰ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ, ਜੋ ਉਸਨੇ 7 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖਿਆ। 1814 ਵਿਚ, ਯਾਰ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਖੈਰਾਬਾਦ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਟਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਕਮਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਘ ਭੰਡਾਰੀ ਅਤੇ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨਾਲ ਉਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਜੋ ਲੁੱਟ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸਿੰਧ ਪਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਖੈਰਾਬਾਦ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
1818 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਅਟਕ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਭਾਈ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਡਿਪਟੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Griffin, Sir Lepel H (1890). The Panjab Chiefs Vol-ii. pp. 190–193.
- ↑ Griffin, Sir Lepel H (1890). The Panjab Chiefs Vol-ii. pp. 190–193.
- ↑ Griffin, Sir Lepel H (1890). The Panjab Chiefs Vol-ii. pp. 190–193.