ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਐਟਮੀ ਸੰਖਿਆ ਤੋਂ ਰੀਡਿਰੈਕਟ)

ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੌਤਕੀ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਪਰਮਾਣੂ ਕ੍ਰਮਾਂਕ (atomic number) ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਤੱਤ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਤੱਤ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਤੱਤ ਦਾ ਪਰਮਾਣੁ ਕ੍ਰਮਾਂਕ ਉਸ ਦੇ ਤੱਤ ਦੇ ਨਾਭਿਕ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਪ੍ਰੋਟਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ Z ਪ੍ਰਤੀਕ ਨਾਲ ਦਿਖਾਇਆ ਹੋਇਆ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਆਵੇਸ਼ਰਹਿਤ ਪਰਮਾਣੂ ਤੇ ਇਲੈਕਟਰਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਪਰਮਾਣੁ ਕ੍ਰਮਾਂਕ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਸਾਇਨਿਕ ਤਤਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਪਰਮਾਣੂ ਕ੍ਰਮਾਂਕ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੀਤੀ ਤੋਂ ਸਜਾਣ ਤੋਂ ਆਵਰਤ ਸਾਰਣੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਇਆ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਅਨੇਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੇ ਭੌਤਿਕ ਗੁਣ ਸਵੈਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਕੁੱਝ ਤਤਾਂ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਕ੍ਰਮਾਂਕ[ਸੋਧੋ]

  • ਹਾਇਡਰੋਜਨ - 1
  • ਹੀਲਿਅਮ - 2
  • ਆਕਸੀਜਨ - 8

ਸਮਸਥਾਨਿਕ[ਸੋਧੋ]

ਕੁੱਝ ਰਾਸਾਇਨਿਕ ਤੱਤ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਭਿਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ (ਅਰਥਾਤ ਪਰਮਾਣੂ ਕ੍ਰਮਾਂਕ) ਤਾਂ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਭਿਕ ਵਿੱਚ ਨਿਉਟਰਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪਰਮਾਣੁ ਸਮਸਥਾਨਿਕ (isotope) ਕਹਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਸਾਇਨਿਕ ਗੁਣ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੁੱਝ ਭੌਤਿਕ ਗੁਣ ਭਿੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪਰਮਾਣੂ ਭਾਰ[ਸੋਧੋ]

ਕਿਸੇ ਤੱਤ ਦਾ ਪਰਮਾਣੂ ਪੁੰਜ ਉਹ ਗਿਣਤੀ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਦਰਸ਼ਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਤੱਤ ਦਾ ਇੱਕ ਪਰਮਾਣੂ ਕਾਰਬਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਮਾਣੂ ਦੇ 1/12 ਭਾਗ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾ ਗੁਣਾ ਭਾਰੀ ਹੈ।