ਐਮ. ਪੀ. ਗਣੇਸ਼
ਮੁਲੇਰਾ ਪੂਵਯਾ ਗਣੇਸ਼ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Mullera Poovayya Ganesh; ਜਨਮ 8 ਜੁਲਾਈ 1946) ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਫੀਲਡ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਕੋਚ ਵੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1973 ਵਿੱਚ ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਗਣੇਸ਼ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਜੁਲਾਈ 1946 ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੋਡਾਗੂ, ਕਰਨਾਟਕ (ਪਿਛਲੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਕੂਰ੍ਗ ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਫੁੱਟਬਾਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1960 ਤੋਂ 1964 ਤੱਕ ਕੁਰਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਲਈ ਖੇਡਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 1966 - 1973 ਵਿੱਚ ਹਾਕੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਹਾਕੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਗਣੇਸ਼ ਨੇ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ., ਸਪੋਰਟਸ ਕੋਚਿੰਗ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਪੋਰਟਸ, ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਡਿਪਲੋਮਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਗਣੇਸ਼ ਦੇ 5 ਭੈਣ-ਭਰਾ (ਇਕ ਭੈਣ ਅਤੇ ਚਾਰ ਭਰਾ) ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 2 ਭਰਾ, ਐਮ ਪੀ ਸੁਬੱਈਆ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਕਾਵੇਰੱਪਾ ਨੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਫੁਟਬਾਲ ਅਤੇ ਹਾਕੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।[1]
ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]
ਗਣੇਸ਼ ਨੇ 1965 ਤੋਂ 1973 ਤੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਕੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1974 ਦੀ ਕੌਮੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਬੰਬੇ ਲਈ ਖੇਡਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ 1970 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਗਣੇਸ਼ 1972 ਵਿੱਚ ਮੂਨਿਚ ਵਿੱਚ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਖੇਡਿਆ ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕੋਚਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1980 ਵਿੱਚ ਮਾਸਕੋ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।[2]
ਉਸਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ, ਪਹਿਲਾਂ 1970 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਾਕ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ 1974 ਵਿੱਚ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ। ਦੋਵੇਂ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਸਿਲਵਰ ਮੈਡਲ ਲੈ ਕੇ ਘਰ ਪਰਤਿਆ। ਉਹ ਉਸ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1971 ਵਿੱਚ ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ ਵਿਖੇ ਹੋਏ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਐਮਸਟਰਡਮ ਵਿੱਚ ਅਗਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ 1972 ਵਿੱਚ ਮਯੂਨਿਕ ਵਿੱਚ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਖੇਡਿਆ, ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਕਾਂਸੀ ਲਈ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ 1972 ਵਿੱਚ ਵਰਲਡ ਇਲੈਵਨ ਅਤੇ 1970 ਤੋਂ 1974 ਤੱਕ ਏਸ਼ੀਅਨ ਇਲੈਵਨ ਲਈ ਵੀ ਖੇਡਿਆ ਸੀ। ਗਣੇਸ਼ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 1974 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਖੇਡਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਕੈਰੀਅਰ ਗੋਡੇ ਦੀ ਸੱਟ ਨਾਲ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[3]
ਗਣੇਸ਼, ਉਸ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਕੋਚ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1988 ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ ਸੋਲ ਵਿੱਚ 1989 ਟਰਾਫੀ ਬਰ੍ਲਿਨ, 1990 ਇੰਦਰਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਾਕੀ ਲਖਨਊ ਅਤੇ 1990 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਾਹੌਰ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਹ ਕੁਆਲਾਲੰਪੁਰ ਵਿਖੇ 1998 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਕ ਵਿਖੇ 1998 ਦੀਆਂ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਲਈ ਕੋਚਿੰਗ ਕਮੇਟੀ, ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਸੀ। ਫਿਰ, ਗਣੇਸ਼ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਡ ਸੰਗਠਨਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਵਾਰਡ
[ਸੋਧੋ]- ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ - 1973
- ਕਰਨਾਟਕ ਦਾ ਸਿਲਵਰ ਜੁਬਲੀ ਸਪੋਰਟਸ ਅਵਾਰਡ - 1981
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "M. P. Ganesh biodata" (PDF). coorgblossom. Archived from the original (PDF) on 2016-03-03. Retrieved 2013-01-20.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "M. P. Ganesh". Karnataka.com. Retrieved 2013-01-20.
- ↑ "M.P. Ganesh: a man of many hats". The Hindu. 2010-11-25. Retrieved 2013-01-20.