ਦਾਨ

	This box: view; talk; edit;
	॥ सनातन धर्म ॥ ; ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ; 'ਤੇ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
	ਇਤਿਹਾਸ · ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤੇ
	ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ · ਆਗਮ
ਯਕੀਨ ਅਤੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ
	ਦੁਬਾਰਾ ਜਨਮ · ਮੁਕਤੀ
	ਕਰਮ · ਪੂਜਾ · ਮਾਇਆ
	ਦਰਸ਼ਨ · ਧਰਮ
	ਵੇਦਾਂਤ ·ਯੋਗ
	ਸ਼ਾਕਾਹਾਰ · ਆਯੁਰਵੇਦ
	ਯੱਗ · ਸੰਸਕਾਰ
	ਭਗਤੀ {{ਹਿੰਦੂ ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ}}
ਗ੍ਰੰਥ
	ਵੇਦ ਸੰਹਿਤਾ · ਵੇਦਾਂਗ
	ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਗ੍ਰੰਥ · ਜੰਗਲੀ
	ਉਪਨਿਸ਼ਦ · ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ
	ਰਾਮਾਇਣ · ਮਹਾਂਭਾਰਤ
	ਨਿਯਮ · ਪੁਰਾਣ
	ਸ਼ਿਕਸ਼ਾਪਤਰੀ · ਵਚਨਾਮ੍ਰਤ
ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਸ਼ੇ
	ਦੈਵੀ ਧਰਮ ·
	ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ
	ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੰਤ · ਮੰਦਿਰ ਦੇਵਸਥਾਨ
	ਯੱਗ · ਮੰਤਰ
	ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ · ਤਿਓਹਾਰ
	ਵਿਗ੍ਰਹ
	ਫਾਟਕ:ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ;
	ਹਿੰਦੂ ਤੱਕੜੀ ਢਾਂਚਾ;

ਦਾਨ (ਦੇਵਨਾਗਰੀ:दान ਅੰਗਰੇਜੀ :Dāna (donation )^[1] ਇੱਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਪਾਲੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਦਾਰਤਾ, ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਕੁਝ ਦੇਣ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।^[2]^[3]

ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ, ਬੁੱਧ ਧਰਮ, ਜੈਨ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਦਾਨ ਉਦਾਰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕਟ ਜਾਂ ਲੋੜ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਜਨਤਕ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।^[4]

ਦਾਨ ਭਾਰਤੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਭਿਆਸ ਹੈ, ਜੋ ਵੈਦਿਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[5]^[6]

ਦਾਨ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: दान) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕੁਝ ਦੇਣਾ ਦਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ(ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ) ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।^[7] ਹੋਰ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ, ਇਹ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਦੇਣ ਦੇ ਕਾਰਜ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।^[8] ਦਾਨ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰੋਪਾਕਾਰਾ (ਤ੍ਰਿਕਾਰਾ) ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਕੰਮ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ; ਦੱਖਣਾ (ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ) ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਰਾਸ਼ੀ ਜਾਂ ਫੀਸ ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਭਿਕਸ਼ਾ () ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਭੀਖ।) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਦਾਨ ਦੇਣਾ। ਹੋਰ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ, ਇਹ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਦੇਣ ਦੇ ਕਾਰਜ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਦਾਨ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰੋਪਾਕਾਰ (परोपकार) ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਕੰਮ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ;^[9] ਦੱਖਣਾ (दक्षिणा) ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਰਾਸ਼ੀ (ਫੀਸ, शुल्क) ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਸਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਭਿਕਸ਼ਾ (भिक्षा) ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਭੀਖ।^[10]

ਬੁੱਧ ਧਰਮ[ਸੋਧੋ]

ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਜ ਵਜੋਂ ਦਾਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਮੱਠ ਜਾਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਧੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਿਚ, ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਦਲਣ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।^[11]

ਜੈਨ ਧਰਮ[ਸੋਧੋ]

ਦਾਨ, ਮਿਤਕਸਾਰ ਅਤੇ ਵਾਹਨੀ ਪੁਰਾਣ ਵਰਗੇ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੁਣ ਅਤੇ ਕਰਤੱਵ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦਇਆ ਦਾ ਕੰਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,^[12] ਅਤੇ ਇਹ ਭੌਤਿਕ ਲਾਭ ਦੀ ਇੱਛਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਦਾਨਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ: ਅਹਾਰ-ਦਾਨ (ਭੋਜਨ ਦਾ ਦਾਨ), ਔਸਧ-ਦਾਨ (ਦਵਾਈ ਦਾ ਦਾਨ), ਗਿਆਨ-ਦਾਨ (ਗਿਆਨ ਦਾ ਦਾਨ) ਅਤੇ ਅਭਿਆ-ਦਾਨ (ਡਰ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇਣਾ, ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣਾ)ਆਦਿ।^[13]

ਸਿੱਖ ਧਰਮ[ਸੋਧੋ]

ਦਾਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੰਡ ਛਕੋ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਫਰਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰਤੱਵ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ, ਦਾਨ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਲੰਗਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।^[14]

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

↑ "Danam, Dānam: 1 definition". Wisdom Library (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-08-11. Retrieved 2022-10-23.
↑ Cole, William Owen (1991). Moral Issues in Six Religions. Heinemann. pp. 104–105. ISBN 978-0435302993.
↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ckc
↑ "Anusasana Parva". Mahabharata. Translated by Ganguli, Kisari Mohan. Calcutta: Bharata Press. 1893. LVIII.
↑ Shah, Shashank; Ramamoorthy, V.E. (2013). Soulful Corporations: A Values-Based Perspective on Corporate Social Responsibility. Springer. p. 125. ISBN 978-81-322-1274-4. The concept of Daana (charity) dates back to the Vedic period. The Rig Veda enjoins charity as a duty and responsibility of every citizen.
↑ Bīrūnī, Muḥammad ibn Aḥmad (1910). "LXVII: On Alms, and how a man must spend what he earns". Alberuni's India. Vol. 2. London: Kegan Paul, Trübner & Co. pp. 149–150.
↑ "Spoken Sanskrit Dictionary: दान". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2014-12-14.
↑ "Spoken Sanskrit Dictionary: दान". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2014-12-14.
↑
"Spoken Sanskrit Dictionary: दक्षिणा". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2015-04-27.
- Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism. Vol. A–M. Rosen Publishing Group. p. 169. ISBN 978-0-8239-3179-8.
↑
"Spoken Sanskrit Dictionary: bhikSA". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2015-04-27.
- Gomez, Alberto Garcia; Garcia, Alberto; Miranda, Gonzalo (2014). Religious Perspectives on Human Vulnerability in Bioethics. Springer. pp. 170–171. ISBN 978-94-017-8735-2.
↑ McFarlane, Stewart (2001). "The structure of Buddhist ethical teaching". In Harvey, Peter (ed.). Buddhism. New York: Continuum. p. 186. ISBN 0826453503.
↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Heim2004
↑ Watts, Thomas D. (2006). "Charity". In Odekon, Mehmet (ed.). Encyclopedia of World Poverty. SAGE. p. 143. ISBN 978-1-4129-1807-7.
↑ Fleming, Marianne (2003). Thinking about God and Morality. Heinemann. p. 45. ISBN 978-0-435-30700-4.

ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ[ਸੋਧੋ]

Cantegreil, Mathieu; Chanana, Dweep; Kattumuri, Ruth, eds. (2013). Revealing Indian Philanthropy (PDF). Alliance Publishing Trust. ISBN 9781907376191. Archived from the original (PDF) on 2023-07-05. Retrieved 2023-08-07.
Nath, Vijay (1987). Dāna, Gift System in Ancient India, c. 600 B.C.–c. A.D. 300: a socio-economic perspective. New Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers. ISBN 978-81-215-0054-8.
Singh, K.A.N. (September 2002). "Current Status of Philanthropy in India" (PDF).

[1] "Danam, Dānam: 1 definition". Wisdom Library (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2019-08-11. Retrieved 2022-10-23.

[2] Cole, William Owen (1991). Moral Issues in Six Religions. Heinemann. pp. 104–105. ISBN 978-0435302993.

[ckc-3] ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ckc

[ganguli2-4] "Anusasana Parva". Mahabharata. Translated by Ganguli, Kisari Mohan. Calcutta: Bharata Press. 1893. LVIII.

[shahsoulful2-5] Shah, Shashank; Ramamoorthy, V.E. (2013). Soulful Corporations: A Values-Based Perspective on Corporate Social Responsibility. Springer. p. 125. ISBN 978-81-322-1274-4. The concept of Daana (charity) dates back to the Vedic period. The Rig Veda enjoins charity as a duty and responsibility of every citizen.

[birunihind2-6] Bīrūnī, Muḥammad ibn Aḥmad (1910). "LXVII: On Alms, and how a man must spend what he earns". Alberuni's India. Vol. 2. London: Kegan Paul, Trübner & Co. pp. 149–150.

[sedict2-7] "Spoken Sanskrit Dictionary: दान". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2014-12-14.

[sedict3-8] "Spoken Sanskrit Dictionary: दान". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2014-12-14.

[9] "Spoken Sanskrit Dictionary: दक्षिणा". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2015-04-27.
Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism. Vol. A–M. Rosen Publishing Group. p. 169. ISBN 978-0-8239-3179-8.

[10] Lochtefeld, James G. (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism. Vol. A–M. Rosen Publishing Group. p. 169. ISBN 978-0-8239-3179-8.

[10] "Spoken Sanskrit Dictionary: bhikSA". University of Koeln, Germany. Archived from the original on 2015-04-27.
Gomez, Alberto Garcia; Garcia, Alberto; Miranda, Gonzalo (2014). Religious Perspectives on Human Vulnerability in Bioethics. Springer. pp. 170–171. ISBN 978-94-017-8735-2.

[12] Gomez, Alberto Garcia; Garcia, Alberto; Miranda, Gonzalo (2014). Religious Perspectives on Human Vulnerability in Bioethics. Springer. pp. 170–171. ISBN 978-94-017-8735-2.

[11] McFarlane, Stewart (2001). "The structure of Buddhist ethical teaching". In Harvey, Peter (ed.). Buddhism. New York: Continuum. p. 186. ISBN 0826453503.

[Heim2004-12] ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Heim2004

[thomaswatts2-13] Watts, Thomas D. (2006). "Charity". In Odekon, Mehmet (ed.). Encyclopedia of World Poverty. SAGE. p. 143. ISBN 978-1-4129-1807-7.

[14] Fleming, Marianne (2003). Thinking about God and Morality. Heinemann. p. 45. ISBN 978-0-435-30700-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]