ਪਲੈਟੀਨਮ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
{{#if:| }}
ਪਲੈਟੀਨਮ
78Pt
Pd

Pt

Ds
ਇਰੀਡੀਅਮਪਲੈਟੀਨਮਸੋਨਾ
ਦਿੱਖ
ਸਲੇਟੀ ਚਿੱਟਾ
ਆਮ ਲੱਛਣ
ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ ਪਲੈਟੀਨਮ, Pt, 78
ਉਚਾਰਨ /ˈplæt[invalid input: 'ɨ']nəm/
ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਧਾਤ
ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ 106, d
ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ 195.084
ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ [Xe] 4f14 5d9 6s1
2, 8, 18, 32, 17, 1
History
ਖੋਜ Antonio de Ulloa (1735)
First isolation Antonio de Ulloa (1735)
ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ
ਅਵਸਥਾ solid
ਘਣਤਾ (near r.t.) 21.45 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ 19.77 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
[[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ {{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ 2041.4 K, 1768.3 °C, 3214.9 °F
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ 4098 K, 3825 °C, 6917 °F
ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ 22.17 kJ·mol−1
Heat of 469 kJ·mol−1
Molar heat capacity 25.86 J·mol−1·K−1
pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2330 (2550) 2815 3143 3556 4094
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ
ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ 6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −2, −3
(mildly basic oxide)
ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ 2.28 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ)
energies 1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1
2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1
ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ 139 pm
ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ 136±5 pm
ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ 175 pm
ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ
ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ face-centered cubic
Magnetic ordering paramagnetic
ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ (੨੦ °C) 105 nΩ·m
ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ 71.6 W·m−੧·K−੧
ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ (25 °C) 8.8 µm·m−1·K−1
ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਪਤਲਾ ਡੰਡਾ) (r.t.) 2800 m·s−੧
ਖਿਚਾਅ ਬਲ 125-240 MPa
ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ 168 GPa
ਕਟਾਅ ਗੁਣਾਂਕ 61 GPa
ਖੇਪ ਗੁਣਾਂਕ 230 GPa
ਪੋਆਸੋਂ ਅਨੁਪਾਤ 0.38
ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ 4–4.5
ਵਿਕਰਸ ਕਠੋਰਤਾ 549 MPa
ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ 392 MPa
CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ 7440-06-4
ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ
Main article: ਪਲੈਟੀਨਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ
iso NA ਅਰਥ ਆਯੂ ਸਾਲ DM DE (MeV) DP
190Pt 0.014% 6.5×1011 y α 3.18 186Os
192Pt 0.782% 192Pt is stable with 114 neutrons
193Pt syn 50 y ε - 193Ir
194Pt 32.967% 194Pt is stable with 116 neutrons
195Pt 33.832% 195Pt is stable with 117 neutrons
196Pt 25.242% 196Pt is stable with 118 neutrons
198Pt 7.163% >3.2×1014 y α 0.0870 194Os
ββ 1.0472 198Hg
· r

ਪਲੈਟੀਨਮ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ Pt ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ 78 ਹੈ।ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸਪੇਨੀ ਸ਼ਬਦ ਪਲਾਤੀਨਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਭਾਵ "ਛੋਟੀ ਚਾਂਦੀ" ਹੈ।[1][2][3]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "platinum (Pt)." Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Web. 24 April 2012
  2. Harper, Douglas. "platinum". Online Etymology Dictionary.
  3. Woods, Ian (2004). The Elements: Platinum. The Elements. Benchmark Books. ISBN 978-0-7614-1550-3.