ਪੰਡਿਤ ਮੋਤੀਰਾਮ ਪੰਡਿਤ ਮਨੀਰਾਮ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ
| Pandit Motiram Pandit Maniram Sangeet Samaroh | |
|---|---|
 A 2023 stamp of India dedicated to the festival and featuring Maniram (top) and Jasraj (center) | |
| ਤਾਰੀਖ/ਤਾਰੀਖਾਂ | 27 to 30 November 2009 |
| ਟਿਕਾਣਾ | Chowmahalla Palace, Hyderabad, India |
| ਸਰਗਰਮੀ ਦੇ ਸਾਲ | 1972 – present |
| ਬਾਨੀ | Jasraj |
ਪੰਡਿਤ ਮੋਤੀਰਾਮ ਪੰਡਿਤ ਮਨੀਰਾਮ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਗਮ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੌਮਹੱਲਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਹੈ। ਮੇਲੇ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਗਾਇਕ ਪੰ. ਜਸਰਾਜ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ (ਦੋਵੇਂ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ) ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਜਸਰਾਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ 30 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਬਰਸੀ ਅਤੇ ਜਸਰਾਜ ਦੇ ਗੁਰੂ, ਉਸਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ, ਮਨੀਰਾਮ, ਜਿਸਦੀ 1986 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਂਦੇ ਸਨ। ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]
ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜਸਰਾਜ ਦੁਆਰਾ 1972 ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ,ਕਾਰਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਇੱਥੇ ਬਿਤਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਮੋਤੀਰਾਮ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਇੱਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਿਸ਼ਨ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਹਾਦਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਹਿਲ ਚੌਮਹੱਲਾ ਪੈਲੇਸ 'ਚ ਲੈ ਗਿਆ ਸੀ । [1] [2] ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ 1934 ਵਿੱਚ ਚੌਮਹੱਲਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਉਸਮਾਨ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਮੋਤੀਰਾਮ ਅਤੇ ਮਨੀਰਾਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਾਇਕ ਸਨ ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵੀ ਸਨ। ਅਮਜਦ ਅਲੀ ਖਾਨ ਅਤੇ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1972 ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆ ਭਵਨ, CIEFL, ਨਿਜ਼ਾਮ ਕਾਲਜ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 2009 ਤੋਂ ਇਹ ਚੌਮਹੱਲਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਮੁਫ਼ਤ ਹੈ। ਦੁਰਗਾ ਜਸਰਾਜ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੰਗੀਤ ਉਤਸਵ ਦਾ ਆਯੋਜਨ 29 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 1 ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਇਸੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ `ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ 'ਆਈਡੀਆ ਜਲਸਾ' ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਇਸ ਵਾਰ ਮੇਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। [3]
2017 ਤਿਉਹਾਰ
[ਸੋਧੋ]
ਸਵਰ ਸ਼ਰਮਾ - ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਤਕਾਹਿਰੋ ਅਰਾਈ - ਸੰਤੂਰ ਜਸਰਾਜ - ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ
2013 ਤਿਉਹਾਰ
[ਸੋਧੋ]2013 ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਆਪਣੇ 41ਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਹੋਇਆ , 29 ਨਵੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਚੌਮਹਲਾ ਪਲੇਸ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿਖੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।
ਦਿਨ 1
[ਸੋਧੋ]- ਰਤਨ ਮੋਹਨ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਸਵਰ ਸ਼ਰਮਾ (ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ)
- ਪੁਸ਼ਪਿਤਾ ਮਿਸ਼ਰਾ ( ਓਡੀਸੀ ਡਾਂਸ)
- ਐਲ. ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ (ਵਾਇਲਿਨ); ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਵੋਕਲ)
ਦਿਨ 2
[ਸੋਧੋ]- ਰਿੰਪਾ ਸਿਵਾ ਅਤੇ ਯਸ਼ਵੰਤ ( ਤਬਲਾ ਜੋੜੀ)
- ਸੰਗੀਤ ਮਾਰਤੰਡ ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ (ਵੋਕਲ)
ਦਿਨ 3
[ਸੋਧੋ]ਓਮਕਾਰ ਦਾਦਰਕਰ (ਵੋਕਲ) ਅਤੇ ਵਡਾਲੀ ਬ੍ਰਦਰਜ਼
2012 ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ
[ਸੋਧੋ]- ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਜੋਸ਼ੀ (ਪੰ. ਭੀਮਸੇਨ ਜੋਸ਼ੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਚੇਲੇ) ਦੁਆਰਾ ਗਾਇਨ ਅਤੇ ਉਸਤਾਦ ਅਮਜਦ ਅਲੀ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਰੋਦ ਵਾਦਨ
- ਅੰਕਿਤਾ ਜੋਸ਼ੀ (ਪੰ. ਜਸਰਾਜ ਦੀ ਚੇਲੀ) ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਬੋਂਗਨੇ (ਉਸਤਾਦ ਰਸ਼ੀਦ ਖਾਨ ਦੇ ਚੇਲੇ) ਦੁਆਰਾ ਜਸਰੰਗੀ ਜੁਗਲਬੰਦੀ
- Pt ਦੁਆਰਾ ਵੋਕਲ ਗਾਇਨ. ਜਸਰਾਜ
- ਰਣਜੀਤ ਰਜਵਾੜਾ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ, ਅਨੂਪ ਜਲੋਟਾ ਦੁਆਰਾ ਭਜਨ ਗਾਇਨ
2011 ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ
[ਸੋਧੋ]- ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ); ਜੁਗਲਬੰਦੀ ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ (ਬਾਂਸਰੀ) ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਹਨ ਭੱਟ (ਮੋਹਨ ਵੀਣਾ)
- ਰਤਨ ਮੋਹਨ ਸ਼ਰਮਾ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ); ਰਾਮਕੁਮਾਰ ਮਿਸ਼ਰਾ (ਤਬਲਾ ਸੋਲੋ); ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ)
- ਭਾਸਕਰਨਾਥ (ਸ਼ਹਿਨਾਈ); ਗਾਰਗੀ ਦੱਤਾ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮੁਖਰਜੀ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ ਜੁਗਲਬੰਦੀ); ਡਾ.ਜਸਪਿੰਦਰ ਨਰੂਲਾ (ਸੂਫੀ ਕੱਵਾਲੀ)
2010 ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਚੌਮਹੱਲਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿਖੇ 29 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 1 ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ 38ਵਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਮੇਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ
- ਸਿਰੀਸ਼ਾ ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ ਦੁਆਰਾ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ, ਮੰਜੂ ਮਹਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਸਿਤਾਰ ਵਾਦਨ ਅਤੇ ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ ਦਾ ਗਾਇਨ
- ਐਸ. ਆਕਾਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਬੰਸਰੀ, ਪੰਡਿਤ ਅਨਿੰਦੋ ਚੈਟਰਜੀ ਦੁਆਰਾ ਤਬਲਾ ਤੇ ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਦਾ ਵੋਕਲ ਕੰਸਰਟ
- ਅੰਕਿਤਾ ਜੋਸ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਵੋਕਲ, ਮਧੂਪ ਮੁਦਗਲ ਦੁਆਰਾ ਵੋਕਲ ਅਤੇ ਕਾਦਰੀ ਗੋਪਾਲਨਾਥ (ਸੈਕਸੋਫੋਨ)
ਪਿਛਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ 27 ਅਤੇ 30 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਤਮ ਭੱਟਾਚਾਰਜੀ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ), ਪੰਡਿਤ. ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ (ਸੰਤੂਰ), ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਮੁਖਰਜੀ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ), ਪੀ. ਉਲਹਾਸ ਕਸ਼ਾਲਕਰ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ), ਕਲਾਰੀ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਪਰਫਾਰਮਿੰਗ ਆਰਟਸ ( ਕਲਾਰੀਪਯੱਟੂ ), ਸੁਮਨ ਘੋਸ਼ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਵੋਕਲ), ਮੁੰਨਵਰ ਮਾਸੂਮ (ਕਵਵਾਲੀ), ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ (ਬਾਂਸਰੀ), ਯੋਗੇਸ਼ ਸਮਸੀ (ਤਬਲਾ ਸੋਲੋ), ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਵੋਕਲ
2008
[ਸੋਧੋ]ਇਹ 29 ਅਤੇ 30 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ. ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਬਿਰ ਖਾਨ (ਸਾਰੰਗੀ) ਅਤੇ ਸੁਧਾ ਰਗੁਨਾਥਨ (ਕਰਨਾਟਿਕ ਵੋਕਲ), ਨੀਲਾਦਰੀ ਕੁਮਾਰ (ਸਿਤਾਰ), ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ (ਵੋਕਲ), ਰਤਨ ਮੋਹਨ ਸ਼ਰਮਾ (ਵੋਕਲ) ਅਤੇ ਕੁਮਾਰ ਬੋਸ (ਤਬਲਾ ਸੋਲੋ), ਹੇਮਾਂਗ ਮਹਿਤਾ (ਵੋਕਲ) ਅਤੇ ਐਨ. ਰਾਜਮ ਸ਼ਾਮਲ (ਵਾਇਲਿਨ), ਵਿਸ਼ਵ ਮੋਹਨ ਭੱਟ (ਮੋਹਨ ਵੀਨਾ)। [4] ਮੇਲੇ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਪੰਡਿਤ ਜਸਰਾਜ ਨੇ ਅਪਣੀ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਦਿੱਤੀ [5]
2007
[ਸੋਧੋ]ਜਸਰਾਜ, ਸ਼ਾਹਿਦ ਪਰਵੇਜ਼, ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ, ਗਾਇਕ ਪ੍ਰੀਤਮ ਭੱਟਾਚਾਰਜੀ, ਵਿਜੇ ਘਾਟ, ਅਜੇ ਪੋਹਣਕਰ, ਮੰਜਰੀ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ( ਸੂਫੀ ਕੱਥਕ ) ਅਤੇ ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ । ਮੇਲੇ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਦੁਰਗਾ ਜਸਰਾਜ ਨੇ ਕੀਤੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]</link>[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2021)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ</span> ]
2006
[ਸੋਧੋ]ਜਸਰਾਜ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ 30 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਦਿੱਤੀ ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]</link>[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2021)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ</span> ]
2005
[ਸੋਧੋ]ਨੀਲਾਦਰੀ ਕੁਮਾਰ (ਸਿਤਾਰ), ਤੌਫੀਕ ਕੁਰੈਸ਼ੀ (ਪਰਕਸ਼ਨ), ਦਿਨੇਸ਼ (ਕਾਂਗੋ), ਆਨੰਦ ਸ਼ਰਮਾ (ਕੀ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਵੋਕਲ, ਐਗਨੇਲੋ ਫਰਨਾਂਡਿਸ (ਕੀ ਬੋਰਡ) ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਘਾਟੇ (ਤਬਲਾ), ਭਜਨ ਗਾਇਕ ਅਨੂਪ ਜਲੋਟਾ ਨੇ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]</link>[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2021)">ਹਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ</span> ]
2004
[ਸੋਧੋ]ਹਰੀਪ੍ਰਸਾਦ ਚੌਰਸੀਆ, ਵਿੱਕੂ ਵਿਨਾਇਕਰਾਮ ਅਤੇ ਸੇਲਵਾ ਗਣੇਸ਼, ਯੂ. ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਅਤੇ ਜਸਰਾਜ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। [6]
2003
[ਸੋਧੋ]ਅਮਜਦ ਅਲੀ ਖਾਨ (ਸਰੋਦ), ਰਾਜਾ ਕਾਲੇ (ਵੋਕਲ), ਪਦਮਾ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ (ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ) ਅਤੇ ਐਲ. ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ।
- ↑ "Hyderabad is my teerth sthaan". The Hindu. 2008-11-27. Archived from the original on 10 December 2008. Retrieved 26 March 2014.
- ↑ "Music fest by Pandit Jasraj". The Hindu. 2006-11-28. Archived from the original on 28 February 2008. Retrieved 26 March 2014.
- ↑ "Wadali brothers perform on December 1 at Chwomhala palace". Indtoday. Retrieved 26 March 2014.
- ↑ "Hyderabad is my teerth sthaan". The Hindu. 27 November 2008 – via www.thehindu.com.
- ↑ "The Maestro enthralls". indiatimes.com/. The Times of India. 2 Dec 2008. Retrieved 26 March 2014.
- ↑ "Metro Plus Hyderabad / Culture : A custom of culture". The Hindu. 2004-12-01. Archived from the original on 2005-01-15.