ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਮੱਕੀ

ਜੋੜ ਸੋਧੋ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਮੱਕੀ 
ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਫੁੱਲ
Scientific classification
Kingdom:
ਬੂਟਾ
(unranked):
ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟਾ
(unranked):
ਮੋਨੋਕੋਟ
Family:
ਪੋਏਸ਼ਿਆ
Genus:
ਜ਼ੀ (ਪੌਦਾ)
Species:
ਜ਼ੀ. ਮੇਜ਼

ਮੱਕੀ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Maize) ਘਾਹ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਤਾੱਲੁਕ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਅਨਾਜ ਫਸਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਮੋਟੇ ਅਨਾਜ (ਮੱਕੀ ਦੇ ਦਾਣਿਆਂ) ਦੀ ਫਸਲ ਹਾਸਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੇਂਦਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਲਾਗੇ-ਚਾਗੇ ਅਮਰੀਕੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਪੂਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਯੂਰਪ, ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਸਲ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਤਕਰੀਬਨ 332 ਮਿਲੀਅਨ ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਤਕਰੀਬਨ 7 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਚੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਿਆਰੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀ ਔਸਤ ਉੱਚਾਈ 2.5 ਮੀਟਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਉਤਪਾਦਨ ਕਣਕ ਜਾਂ ਚੌਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਮੱਕੀ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਮੱਕੀ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਮੱਕੀ ਐਥੇਨ, ਜਾਨਵਰ ਫੀਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੱਕੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦੇ ਸਟਾਰਚ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਲੜੀ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਦੇ ਛੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ: ਡੈਂਟ ਮੱਕੀ, ਚੁੰਘਾਵਾਂ, ਪੌਡ ਮੱਕੀ, ਪੋਪਕਾਰਨ, ਆਟਾ ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀ ਮੱਕੀ (ਸਵੀਟ ਕੌਰਨ) ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।

ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਫ਼ਸਲ, ਜਿਸ ਦੇ ਟਾਂਡੇ ਦੀ ਢਾਕ ਤੇ ਦਾਣੇਦਾਰ ਛੱਲੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਮੱਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਤੋਂ ਕੋਈ 50 ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਰੋਟੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੱਕੀ ਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਆਟੇ ਦੀ ਮਿਸ ਵਾਲੀ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸਿਆਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਮੱਕੀ ਦੇ ਆਟੇ ਦੀ ਰੋਟੀ ਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਸਾਗ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਛੱਲੀਆਂ ਭੁੰਨ ਕੇ ਚੱਬੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਸੁੱਕੀ ਮੱਕੀ ਦੇ ਦਾਣੇ ਭੁੰਨਾ ਕੇ ਚੱਬੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਖਿਲਾਂ ਤੇ ਭੂਤ ਪਿੰਨੇ ਵੀ ਬਣਾ ਕੇ ਖਾਧੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਮੱਕੀ ਦੇ ਜਿਸ ਟਾਂਡੇ ਨੂੰ ਛੱਲੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖੱਸੀ ਟਾਂਡਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੱਕੀ ਦੇ ਟਾਂਡੇ ਦੇ ਨਿਸਰੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਬਾਂਬੂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਅਨਾਜ ਨਾਲੋਂ ਮੱਕੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[1] 2021 ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲ ਵਿਸ਼ਵ ਉਤਪਾਦਨ 1.2 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਸੀ। ਮੱਕੀ ਪੂਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਅਨਾਜ ਦੀ ਫਸਲ ਹੈ, 2021 ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 384 ਮਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਉਗਾਈ ਗਈ।[2] ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਮੱਕੀ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲ ਨਹੀਂ ਰਹੀ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਖਾਸਕਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲ ਝੋਨਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ, ਜਲੰਧਰ, ਰੋਪੜ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਮੱਕੀ ਬੀਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3]

ਇਤਿਹਾਸ

[ਸੋਧੋ]
Guilá Naquitz Cave in Oaxaca, ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿਚ ਕਈ ਖਾਣਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਟੀਜ਼ਿਨਟ (ਮੱਕੀ ਦਾ ਪੂਰਵਜ) ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ.[4]
16 ਵੀਂ ਸੀ ਦੇ ਇਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਫਲੋਰੇਂਟਾਈਨ ਕੋਡੈਕਸ

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦਾ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਤਿਹੂਆਨ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਪਾਲਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲੀਆ ਖੋਜ ਨੇ ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਕੀਤਾ; ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਦੱਖਣ-ਕੇਂਦਰੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਬਲਾਂਸ ਨਦੀ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।

ਓਲੇਮੇਕ ਅਤੇ ਮਯਾਂਸ ਨੇ ਮੇਸੋਮੇਰੀਕਾ, ਪਕਾਏ ਹੋਏ, ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂ ਨਾਈਸਟੀਮਲਾਇਜੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕੀਤਾ. ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਪਗ 2500 ਈ. ਬੀ. ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ, ਫੈਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਅਮੈਰਿਕਾ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲ ਗਈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੇ ਵਾਧੂ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫਸਲ ਦੇ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵਪਾਰਕ ਨੈਟਵਰਕ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਵੀ, ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦਾ ਵਧਣਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। 

ਪਿਪਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ:

"ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ [ਮੱਕੀ] ਮੱਧ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਛਿੜਕ ਕੇ 7600 ਬੀਪੀ [5600 ਈ. ਬੀ.] ਵਿਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 7000 ਤੋਂ 6000 ਬੀਪੀ [5000-4000 ਬੀ.ਸੀ] ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਅੰਤਰ-ਅੰਡੀਅਨ ਵਾਦੀਆਂ ਵਿਚ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ।"

ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਐਮਬ੍ਰਾਪਾ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਟੱਡੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਮੈਕਸਿਕੋ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਦੋ ਮਹਾਨ ਤਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ: ਪਹਿਲਾ, 5000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਐਂਡੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ; ਦੂਜਾ, ਲਗਭਗ 2000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ।

ਮਾਤਸੂਕਾ ਐਟ ਅਲ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ 2002 ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ, ਬਹੁਤੀਆਂ ਸੁਤੰਤਰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਡਲ ਦੀ ਬਜਾਇ ਦੱਖਣੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 9,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕੋ ਪਾਲਣ-ਪੋਸਣ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਮੱਕੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਮੱਕੀ ਦੇ ਕਿਸਮ ਮੈਕਸਿਕੋ ਦੇ ਉੱਚ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਹਨ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ। ਇਹ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਰਿਕਾਰਡ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੱਕੀ ਨੇ ਨੀਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਹਾਈਲੈਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ।

ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਸਿਰਫ 25 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (1 ਇੰਚ) ਲੰਬੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਇਕ ਪ੍ਰਤੀ ਪੌਦਾ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਨ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਈ ਸੈਂਕੜੇ ਨਕਲੀ ਚੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਕਈ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕਈ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ / ਇੰਚ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਮੱਕੀ ਸਾਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਅਨਾਜ ਫਸਲ ਹੈ, 2014 ਵਿਚ 361 ਮਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟਸ ਵਿਚ ਵਧਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ (ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਟੇਬਲ)। ਕਰੀਬ 40% ਫਸਲ - 130 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ - ਮੱਕੀ ਐਥੇਨਲ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ 2009 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਮੱਕੀ ਦੇ 85% ਬਣਦੇ ਹੋਏ ਜੋਨੈਟਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸੋਧਿਆ ਮੱਕੀ ਬਣਿਆ।

ਮਿਕਸ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਲੰਬਸ ਦੀਆਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੀ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਟਲੀ, ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ ਮਿੱਠੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿੱਠੇ ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਆਮ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖੀ ਖਪਤ ਵਜੋਂ ਕਰਨਲਾਂ ਵਜੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਖੇਤ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਫੀਡ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਈ ਮੱਕੀ ਅਧਾਰਤ ਮਨੁੱਖੀ ਭੋਜਨ ਵਰਤੋਂ (ਮੱਕੀ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਦੱਬਣ, ਮੱਕੀ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਦੱਬਣ ਅਤੇ ਫਾਲਤੂਣ ਅਤੇ ਡਿਸਟਿਲਨੇਸ ਸਮੇਤ ਬੋਰੋਨ ਵ੍ਹਿਸਕੀ ਵਰਗੇ ਅਲਕੋਹਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ), ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਫੀਡਸਟੈਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ।

ਮੱਕੀ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ

[ਸੋਧੋ]

ਮੱਕੀ ਦੇ ਬੂਟੇ ਦੀ ਅਕਸਰ 3 ਮੀਟਰ (10 ਫੁੱਟ) ਉਚਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਕੁ ਕੁਦਰਤੀ ਨਸਲਾਂ 12 ਮੀਟਰ (39 ਫੁੱਟ) ਵਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਟੈਮ (ਤਣਾ) ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 18 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (7.1 ਇੰਚ) ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੇ 20 ਇੰਟਰਨਡੋਲਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੱਤਾ, ਜੋ ਹਰੇਕ ਨੋਡ ਤੋਂ ਵੱਧਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 9 ਸੈ (4 ਇੰਚ) ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ 120 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (4 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੱਦ ਬੂਟੇ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਵਿੱਚ ਪੱਤੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪੱਧਰਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਗਦਾ ਹੈ, ਸਟੈਮ ਅਤੇ ਪੱਤਾ ਸ਼ੀਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ~ 3 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਦੇ ਨਾਲ, 18 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (7 ਇੰਚ) ਦੀ ਲੰਬਾਈ, 60 ਸੈਟੀਮੀਟਰ (24 ਇੰਚ) ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਪਸਹੀਣਾਂ ਵਿਚ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਮਾਦਾ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਕਈ ਵਧੀਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਲਈ ਨਸ੍ਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ "ਬੇਬੀ ਮੱਕੀ" ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ ਜੋ ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਸੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਟੈਮ ਦਾ ਸਿਖਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ, ਪੁਰਸ਼ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਫੁੱਲ। ਜਦੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਲਾਤ ਢੁਕਵੀਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਲਕੜੀ ਦੇ ਅਣਗਿਣਤ ਅਤੇ ਪਰਾਗ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਮੱਕੀ ਪਰਾਗ ਐਨੀਮੋਫਿਲਸ ਹੈ (ਹਵਾ ਦੁਆਰਾ ਖਿਲ੍ਲਰ), ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵੱਡੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਹਾਅ ਕਾਰਨ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਰਾਗ ਕੁੱਝ ਮੀਟਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ।

  • ਮਾਦਾ ਫੁੱਲ, ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਨਾਲ
    ਮਾਦਾ ਫੁੱਲ, ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਨਾਲ
  • ਪਰਪੱਕ ਰੇਸ਼ਮ
    ਪਰਪੱਕ ਰੇਸ਼ਮ
  • ਡੰਡੇ, ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਅਤੇ ਰੇਸ਼ਮ
    ਡੰਡੇ, ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਅਤੇ ਰੇਸ਼ਮ
  • ਨਰ ਫੁੱਲ
    ਨਰ ਫੁੱਲ
  • ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧੇ ਹੋਏ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ
    ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧੇ ਹੋਏ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ
  • ਪੱਕਣ ਵਾਲੀ ਮੱਕੀ ਦੇ ਡੰਡੇ 'ਤੇ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ)
    ਪੱਕਣ ਵਾਲੀ ਮੱਕੀ ਦੇ ਡੰਡੇ 'ਤੇ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ)

ਮੱਕੀ ਲਾਉਣਾ ਘਣਤਾ ਦੇ ਕਈ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਵਿਕਸਤ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿਚ ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਘਣੇ ਪੌਦੇ' ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਇਕ ਡਬਲ ਡਬਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਿੰਜਿਆ ਮੱਕੀ ਦੇ ਖੰਡ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸੰਘਣੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਘੱਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਕੰਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੱਕੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਚ ਇਕ ਵਧੀਆਂ ਡਿਗਰੀ ਦਿਨਾਂ> 10 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ (50 ਡਿਗਰੀ ਫਾਰਨਹਾਈਟ) ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਖਿਆਤਮਕ ਸ਼ਾਰਟ-ਡੇ ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਢਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਮਜਬੂਤਤਾ ਜੋ ਮਨੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਲੰਘ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ, ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ਤੇ ਫਾਈਟੋਚਰੋਮ ਸਿਸਟਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਹੈ। ਫੋਟਪੌਪਰੌਡਸੀਸੀਟੀ ਖਤਰਨਾਕ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਰਤੀਬਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਚ ਵਿਖਾਈ ਦੇ ਲੰਬੇ ਦਿਨ ਲੱਛਣ ਪੌਦੇ ਇੰਨੇ ਲੰਬੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਠੰਡ ਨਾਲ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ. ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ, ਬਾਇਓਫਿਊਲਾਂ ਲਈ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਉਪਯੋਗੀ ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੱਚੀ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਮਤਲਾਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, 2,4-ਡਾਈਹਾਡਰੌਕਸਾਈ -7-ਮੇਥੀਕਾਈ-1,4-ਬੈਂਂਜ਼ੌਸਾਜ਼ੀਨ-3-ਇੱਕ (ਡੀਮਬੋਆ). ਡੀਮਬੋਆ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਮਿਕ ਐਸਿਡ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ (ਇਸ ਨੂੰ ਬੈਂਜੋਕਸੋਜੋਨਾਈਡਜ਼ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਜੋ ਕਿ ਕੀੜਿਆਂ, ਜਰਾਸੀਮਕ ਫੰਜਾਈ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੁਦਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡੀਮਬੋਆ ਸਬੰਧਤ ਘਾਹਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਣਕ ਡੀਮਬੋਆ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲੇ ਮੱਕੀ ਮੈਟੇਂਟ (ਬੀਐਕਸ) ਐਫੀਡਜ਼ ਅਤੇ ਫੰਜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ. ਡੀਮਬੋਆ, ਅਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਮੱਕੀ ਦੇ ਸਿੱਟਰੀ ਟਾਕਰੇ ਲਈ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਮਨੀ ਬੋਰਰ (ਫੈਮਿਲੀ ਸੀਮਾਬੀਡਾ) ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ. ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ, ਡਾਈਬੋਬਾ ਦਾ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਬੋਰੇਰ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਵਿਰੋਧ।

ਇਸ ਦੀ ਛਪੜੀ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਕਾਰਨ, ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਸੋਕੇ, ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ-ਰਹਿਤ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲ, ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹਵਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਗਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

  • ਮੱਕੀ ਦੇ ਦਾਣੇ
    ਮੱਕੀ ਦੇ ਦਾਣੇ
  • ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਾ ਚਿੱਤਰ
    ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਾ ਚਿੱਤਰ
  • ਕਰਨਲ ਦੀਆਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਕਤਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੱਕੀ ਦੀ ਛੱਲੀ
    ਕਰਨਲ ਦੀਆਂ ਅਨਿਯਮਿਤ ਕਤਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੱਕੀ ਦੀ ਛੱਲੀ
Zea mays (ਜ਼ੀ ਮੇਜ਼) ਦੇ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ)
Zea mays "ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ"—MHNT
Zea mays "Oaxacan ਹਰੇ" MHNT
Variegated ਮੱਕੀ ਕੰਨ
ਬਰੰਗੇ ਮੱਕੀ ਕਰਨਲ (CSIRO)

ਪੀਲੇ ਮੱਕੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਮੱਕੀ ਵਿਚ ਲਿਊਟੇਨ ਅਤੇ ਜ਼ੈੱਕਸਿੰਟਨ ਤੋਂ ਰੰਗ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਰਨਲ ਦਾ ਰੰਗ ਐਂਥੋਕਯਿਨਿਨ ਅਤੇ ਫਲੋਬੈਫੀਨਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਫਾਈਵੋਨੋਇਡਸ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਫਲੇਵਨ -4-ਓਲਜ਼ ਦੇ ਪੋਲੀਮਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੱਕੀ ਪੇਰੀਕਾਰਪ ਕਲਰ 1 (ਪੀ 1) ਜੀਨ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਡੀਹਾਈਡਰੋਫੇਲਾਓਨੌਲ 4-ਰਿਡਕਟੇਜ਼ ਲਈ ਏ 1 ਜੀਨ ਏਨਕਕੋਡਿੰਗ ਦਾ ਇੱਕ R2R3 ਮਾਇਬ ਜਿਹੇ ਟਰਾਂਸਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨਲ ਐਕਟੀਵੇਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਡਾਈਹਾਡਰਫਲਾਵੋਨੋਲ ਨੂੰ ਫਲਾਵਨ -4-ਓਲਜ਼ ਵਿਚ ਘਟਾਉਣਾ) ਜਦਕਿ ਇਕ ਹੋਰ ਜੀਨ (ਪਾਈਕੈਰਪ ਪਾਈਗਮੈਂਟਸ਼ਨ 1 ਜਾਂ ਐੱਸ ਪੀ ਪੀ 1 ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਦੈਂਤ) ਇਕ ਦਮਨਕਾਰੀ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੀ 1 ਜੀਨ ਲਾਲ ਫਲੋਬਫੇਨ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਬਾਇਓਸਿੰਥੈਸੇਸ ਲਈ ਜੈਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮਾਈਬੋ-ਸਮਲੋਲਾਜ਼ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲੇਟਲ ਐਕਟਰੈਕਟਰ ਨੂੰ ਐਨਕੋਡ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਪੀ 1-ਡਬਲ ਐਲੇਲ ਰੰਗਹੀਣ ਕਾਰਲ ਪੈਰੀਕਾਰਡ ਅਤੇ ਲਾਲ cobs ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੰਤਰਾ 1 (ਯੂਫੋ 1) ਲਈ ਅਸਥਿਰ ਕਾਰਕ ਨੂੰ ਪਾਈਗਮੈਂਟਸ਼ਨ ਦੇਣ ਲਈ ਪੀ 1-ਰੋ ਐੱਕਸੈਕਸ਼ਨ ਕਰਨਲ ਪੈਰੀਕਾਰਪ ਵਿੱਚ, ਨਾਲ ਹੀ ਬਨਸਪਤੀ ਟਿਸ਼ੂ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਫਲੋਬਨਫੀਨ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਕੱਤਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੱਕੀ ਪੀ ਜੀਨ ਇੱਕ ਮਾਈਬ ਸਮੋਲੋਗ ਨੂੰ ਐਨਕੋਡ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕ੍ਰਮ ਸੀਸੀਟੀ / ਏਏਸੀਏਸੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸੀ ਟੀਏਏਸੀਏਜੀਏ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਾਈਸੈਬਰਟ ਮਾਇਬ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਅਸਧਾਰਨ ਫੁੱਲ

[ਸੋਧੋ]

ਮੱਕੀ ਦੇ ਫੁੱਲ ਕਈ ਵਾਰੀ ਮਿਊਟੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਾਦਾ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਟੀ ਐੱਸ 4 ਅਤੇ ਟੀਸੀ 6, ਪਿਸਟਿਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਪਿਸਟਲ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕਾਸ਼ਤ

[ਸੋਧੋ]

ਬੀਜਣਾ

[ਸੋਧੋ]
Seedlings ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਹਫਤੇ
ਮੱਕੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪੌਦੇ

ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਠੰਡ-ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਹੈ, ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਵਿੱਚ ਕੋਸੇਸਤਾਨਾਂ ਵਾਲੇ ਮੱਕੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਰੂਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੋਖਲਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪੌਦਾ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਮੀ' ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ. ਇੱਕ ਸੀ 4 ਪਲਾਂਟ (ਇੱਕ ਪਲਾਂਟ ਜੋ C4 ਕਾਰਬਨ ਫਿਕਸਿੰਗ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਮੱਕੀ C3 ਪੌਦਿਆਂ (C3 ਕਾਰਬਨ ਫਿਕਸਿੰਗ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਲਾਂਟਾਂ) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਛੋਟੇ ਅਨਾਜ, ਐਲਫਾਲਫਾ ਅਤੇ ਸੋਏਬੀਨ ਵਰਗੀਆਂ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ-ਯੋਗ ਫਸਲ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਮੱਕੀ ਸੋਕੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਫੁੱਲ ਪਰਾਗਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਵਾਢੀ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੇਕਰ ਮੱਕੀ "ਚੌਥੇ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ" ਗੋਡੇ-ਉੱਚ ਸਨ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਸਿੰਜਿਆ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੱਕੀ ਕਟਾਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੌਦੇ ਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਲ ਪਜੰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੋਲਿਸ਼ਿੰਗ ਦੇ ਬਾਅਦ, "ਦੁੱਧ ਦੀ ਅਵਸਥਾ" ਵਿੱਚ ਮਿੱਠੀ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਅਤੇ ਮੱਧ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਟਾਰਚ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਖੇਤ ਮੱਕੀ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਦੇਰ ਪਤਝੜ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਸੁੱਕਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਕਦੇ-ਕਦੇ ਸਰਦੀ ਜਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਤੱਕ ਦਾ ਕਟਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਮਿੱਟੀ ਨਮੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਸੋਕੇ ਨੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅਨਾਜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਗਿੱਲੇ, ਗਰਮ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਉੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਠੰਡੇ, ਗਰਮ, ਸੁੱਕੇ ਜਾਂ ਗਿੱਲੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਹੁਪੱਖੀ ਫਸਲ ਹੈ।

ਵਧੇ ਹੋਏ ਪੌਦੇ ਦੇ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ)

ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਮੂਲ ਅਮਰੀਕਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਤਿੰਨ ਤੀਵੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਨੇ ਬੀਨ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬੀਨਜ਼ ਨੇ ਨਾਈਟਰੋਜਨ-ਫਿਕਸਿੰਗ ਰਾਇਜ਼ੋਬੀਆ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਤੋਂ ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜੋ ਕਿ ਬੀਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫਲ਼ੀਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ; ਅਤੇ ਸਕਵੈਸ਼ਾਂ ਨੇ ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਛੱਤਰੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਛਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਕੇ ਬਾਲਣ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਦੀ ਥਾਂ ਸਿੰਗਲ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਪਹਾੜੀ ਪੌਦੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਹਰੇਕ ਪਹਾੜੀ 60-120 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (24-47 ਇੰਚ) ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਬੀਜਾਂ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਗਾਰਡਨਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕ "ਮੱਕੀ ਦੀ ਚੈਕ" ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਪਹਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ 40 ਇੰਚ (1.0 ਮੀਟਰ) ਦੇ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਭੱਜਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਵਧੇਰੇ ਅਤਿ ਜਮੀਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ 10-12 cm (3.9-4.7 ਇੰਚ) ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ. ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਪੌਦੇ, ਜੋ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਪੌਦਾ ਜਵਾਨ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਾੜੀ ਤਕਨੀਕ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਮੂਲ ਅਮਰੀਕੀ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਜਦੋਂ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚਲੀ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਬੀਜਣ ਲਈ ਵੀ ਮਨਜੂਰੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਜਮੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਵਧੇਰੇ ਕੁਸ਼ਲ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।

ਅੱਜ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ, ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਵਧਿਆ ਮੱਕੀ ਹਾਲੇ ਵੀ ਅਕਸਰ ਘੁਰਨੇ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਖੁਦ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬੀਜਣ ਵਾਲਾ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ, ਅਕਸਰ ਨਾਈਟਰੋਜਨ-ਫਿਕਸਿੰਗ ਫਸਲ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਫਸਲ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਬੀਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਲੰਮੀ ਗਰਮੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕੂਲਰ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨ ਵਿਚ ਅਲਫ਼ਾਫਾ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਇੱਕ ਤੀਜੀ ਫਸਲ, ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਣਕ, ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚ ਉਗਾਏ ਕਈ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਗਲਾਈਫੋਸੈਟ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜੋਨੈਟਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਲਾਈਫੋਸੈਟ ਇੱਕ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦਾ ਰੋਗ ਹੈ ਜੋ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਵਾਲੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੀ ਕੁਦਰਤ ਵਿਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਮੱਧ-ਪੱਛਮੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਘੱਟ ਜਾਂ ਅੱਜ ਤਕ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਘੱਟ ਉਦੋਂ ਤੱਕ, ਖੇਤ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਵਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਦੋ ਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਫਸਲ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਪਿਛਲੇ ਵਾਢੀ ਪਿੱਛੋਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੀਲਡਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜਿਆ ਅਤੇ ਉਪਜਾਊ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਨੂੰ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦੁਆਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਧ ਰਹੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਨਮੀ ਉਪਰੋਕਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਸਲ ਲਈ ਹੋਰ ਨਮੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਪੈਰੇ ਵਿੱਚ ਵਰਣਿਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ ਨੋ-ਫਾਰਾਈ ਫਾਰਮਿੰਗ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਲਈ ਫਸਲ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਘਟੀਆ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਦੀ ਮੱਕੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਤਾਪਮਾਨ 21°C ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਤਾਪਮਾਨ 32°C ਹੈ।

ਵਾਢੀ

[ਸੋਧੋ]
ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ)
ਵਾਢੀ ਮੱਕੀ, ਜੋਨਸ County, ਆਇਓਵਾ

20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਾਰੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਮਾਨਸਿਕ ਕਿਰਤ ਦੁਆਰਾ, ਚਰਾਉਣ ਦੁਆਰਾ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੀ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਹੱਥੀਂ ਲਏ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸਟੋਵਰ ਦੀ ਗਰਾਉਂਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਾਂ ਸਾਰਾ ਪਲਾਂਟ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ, ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਲੋਕ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੇ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1890 ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ, ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਬਹੁਤ ਵਧਾਈ ਗਈ। ਅੱਜ, ਵੱਡੀਆਂ ਖੇਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨੀ ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ' ਛੋਟੀਆਂ ਫਾਰਮਾਂ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਸਥਾਈ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂਨਿਟਾਂ ਉੱਤੇ ਅਗਾਊਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।

ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੱਕੀ ਹੱਥ ਨਾਲ ਖਰੀਦੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵਰਕਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮਾਜਿਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ (ਹੁਸਕ ਜਾਂ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਮਧੂਮੱਖੀਆਂ) 1890 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ, ਕੁਝ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ ਤੇ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਇਕਾਈ ਅਤੇ ਦੋ-ਪੁੰਡ ਮਕੈਨੀਕਲ ਸਿੱਕਾਰੀਆਂ (ਕੰਨ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਾ, ਸਟੋਵ ਛੱਡਣਾ) ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਬਿੰਡਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੱਥ ਜਾਂ ਮਕੈਨੀਕਲ ਪਿੱਕਰ ਦੁਆਰਾ, ਪੂਰੇ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਕੱਟੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਫਿਰ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਕੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮੱਕੀ ਦੇ ਸ਼ੈਲਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਣਾਂ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਮੱਕੀ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਕੁਝ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਸਾਰੇ ਕਣਾਂ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਝਰਨੇ ਘੱਟ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤਾ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਨਾਜ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਇੱਕ ਮੱਕੀ ਦੇ ਸਿਰ (ਰੇਂਜ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੁਆਇੰਟ ਅਤੇ ਸਨਿੱਪ ਰੋਲਸ ਦੇ ਨਾਲ) ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਸਟਾਲ ਕੱਟਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ; ਇਹ ਬਸ ਡੰਡੇ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਡੰਕ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਘੇਰੀ ਹੋਈ ਢੇਰ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਆਮ ਤੌਰ' ਤੇ ਭੂਮੀ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਪਲੇਟ ਵਿਚ ਸਲਾਟ ਵਿਚ ਲੰਘਣ ਲਈ ਮੱਕੀ ਦਾ ਕੰਨ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਣੇ ਦੀ ਰੋਲ ਖਿੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਅਤੇ ਮਾਸ ਕੱਸਦੇ ਹਨ। ਗਠਜੋੜ ਕੇਵਲ ਕੋਲਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਕੇ, ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਅਤੇ ਕੈਬ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਬਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਲਈ, ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਅਨਾਜ ਦੀ ਨਮੀ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਟਾਈ ਦੇ ਅਨਾਜ ਦੀ ਨਮੀ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਨਾਜ ਦੀ ਸੁਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦਾਣੇ ਅਨਾਜ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਗਰਮ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਨਮੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਲੂਮਰ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਜਲਣਸ਼ੀਲ ਗੈਸ (ਪ੍ਰੋਪੇਨ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ) ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਉਤਪਾਦਨ

[ਸੋਧੋ]

ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਅਨਾਜ ਨਾਲੋਂ ਮੱਕੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[5] 2020 ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲ ਵਿਸ਼ਵ ਉਤਪਾਦਨ 1.16 ਬਿਲੀਅਨ ਟਨ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਕੁੱਲ (ਸਾਰਣੀ) ਦੇ 31.0% ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਕੁੱਲ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ 22.4% ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ।[6]

ਮੱਕੀ ਉਤਪਾਦਨ - 2020
ਦੇਸ਼ ਉਤਪਾਦਨ (ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ)
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ 360.3
ਚੀਨ 260.7
ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 104.0
ਅਰਜਨਟੀਨਾ 58.4
ਯੂਕਰੇਨ 30.3
ਭਾਰਤ 30.2
ਮੈਕਸੀਕੋ 27.4
ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ 22.5
ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ 15.3
ਰੂਸ 13.9
ਵਿਸ਼ਵ ਕੁੱਲ 1162.4
ਸਰੋਤ: FAOSTAT

ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ

[ਸੋਧੋ]

2016 ਵਿੱਚ, ਮੱਕੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 380 ਮਿਲੀਅਨ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ (15 ਬਿਲੀਅਨ ਬੁਸ਼ਲ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2014 ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲੋਂ 11% ਵੱਧ ਹੈ। ਅਗਸਤ 2016 ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਲਈ ਸੰਭਾਵਿਤ ਉਪਜ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਵੇਗੀ।[7] ਵਾਢੀ ਕੀਤੀ ਮੱਕੀ ਦਾ ਰਕਬਾ 35 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈਕਟੇਅਰ (87 ਮਿਲੀਅਨ ਏਕੜ) ਹੋਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2015 ਨਾਲੋਂ 7% ਵੱਧ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਧ-ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਡੀਆਨਾ, ਆਇਓਵਾ, ਅਤੇ ਇਲੀਨੋਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ; ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਇਸਨੂੰ 2017 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅਨਾਜ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[8][9]

ਫਸਲੀ ਸਾਲ 1 ਸਤੰਬਰ, 2020 ਤੋਂ 31 ਅਗਸਤ, 2021 ਤੱਕ ਮੱਕੀ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਤ ਵਰਤੋਂ, ਫੀਡ ਲਈ 38.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਈਥਾਨੌਲ ਲਈ 34 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ 17.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ, ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਲਈ 9.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।[10]

ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ 

[ਸੋਧੋ]

ਕੀੜੇ

[ਸੋਧੋ]
  • ਅਫ੍ਰੀਕਨ ਆਰਮੀਵਾਰਮ - African armyworm (Spodoptera exempta)
  • ਕਾਮਨ ਆਰਮੀਵਾਰਮ - Common armyworm (Pseudaletia unipuncta)
  • ਕਾਮਨ ਈਅਰਵਿਗ - Common earwig (Forficula auricularia)
  • ਮੱਕੀ ਡੇਲਫਾਏਸਿਡ - Corn delphacid (Peregrinus maidis)
  • ਮੱਕੀ ਲੀਫ ਐਫਿਡ - Corn leaf aphid (Rhopalosiphum maidis)
  • ਮੱਕੀ ਰੂਟਵਾਰਮਸ - Corn rootworms (Diabrotica spp) including Western corn rootworm (Diabrotica virgifera virgifera LeConte), Northern corn rootworm (D. barberi) and Southern corn rootworm (D. undecimpunctata howardi)
  • ਮੱਕੀ ਸਿਲਕਫਲਾਈ - Corn silkfly (Euxesta stigmatias)
  • ਏਸ਼ੀਅਨ ਮੱਕੀ ਬੋਰਰ - Asian corn borer (Ostrinia furnacalis)
  • ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਮੱਕੀ ਬੋਰਰ - European corn borer (Ostrinia nubilalis) (ECB)
  • ਫਾਲ ਆਰਮੀਵਾਰਮ - Fall armyworm (Spodoptera frugiperda)
  • ਮੱਕੀ ਈਅਰਵਾਰਮ - Corn earworm/Cotton bollworm (Helicoverpa zea)
  • ਲੈਸਰ ਮੱਕੀ ਤਣਾ ਬੋਰਰ - Lesser cornstalk borer (Elasmopalpus lignosellus)
  • ਮੇਜ਼ ਵੀਵਲ - Maize weevil (Sitophilus zeamais)
  • ਉੱਤਰੀ ਆਰਮੀਵਾਰਮ, ਛੱਲੀ ਖਾਣਾ ਕੈਟਰਪਿੱਲਰ - Northern armyworm, Oriental armyworm or Rice ear-cutting caterpillar (Mythimna separata)
  • ਦੱਖਣ-ਪਛਮੀ ਮੱਕੀ ਬੋਰਰ - Southwestern corn borer (Diatraea grandiosella)
  • ਤਣਾ ਬੋਰਰ - Stalk borer (Papaipema nebris)

ਮੱਕੀ ਦੀ ਯੂਰਪੀ ਮਿਕਦਾਦ ਬੋਰਰ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਰੂਟਵਰਜ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ, ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵੱਡੇ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਹਰੇਕ ਕੀੜੇ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਨੇ ਬੈਕਟੀਸ ਥਊਰੀਨੀਜਿਸ ਟੌਸੀਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਟਰਾਂਸਜਨਿਕ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। "ਬੀਟੀ ਮੱਕੀ" ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਰੋਗ

[ਸੋਧੋ]
  • ਰਸਟ (ਜੰਗਾਲ) - Rust
  • ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਕਾਂਗਿਆਰੀ - Corn smut or common smut (Ustilago maydis): a fungal disease, known in Mexico as huitlacoche, which is prized by some as a gourmet delicacy in itself
  • ਉੱਤਰੀ ਮੱਕੀ ਦਾ ਪੱਤਾ ਝੁਲਸ ਰੋਗ - Northern corn leaf blight (Purdue Extension site) (Pioneer site) Archived 2017-06-24 at the Wayback Machine.
  • ਦੱਖਣੀ ਮੱਕੀ ਦਾ ਪੱਤਾ ਝੁਲਸ ਰੋਗ - Southern corn leaf blight
  • ਭੂਰੀ ਜਾਲੇਦਾਰ ਉੱਲੀ - Maize downy mildew (Peronosclerospora spp.)
  • ਮੱਕੀ ਦਾ ਮਧਰਾ ਚਿਤਕਬਰਾ ਵਾਇਰਸ - Maize dwarf mosaic virus
  • ਮੱਕੀ ਦਾ ਧਾਰੀਆਂ ਵਾਲਾ ਵਾਇਰਸ - Maize streak virus
  • ਵਿਲਟ (ਕ੍ਮਲਾਉਣਾ) - Stewart's wilt (Pantoea stewartii)
  • ਵਿਲਟ - Goss's wilt (Clavibacter michiganensis)
  • ਸੁਰਮਈ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਧੱਬੇ - Grey leaf spot
  • MRCV ਵਾਇਰਸ - Mal de Río Cuarto virus (MRCV)
  • ਟਾਂਡੇ ਗਲਣਾ - Stalk rot
  • ਕੰਨ (ਛੱਲੀਆਂ) ਦਾ ਗਲਣਾ - Ear rot

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ

[ਸੋਧੋ]

ਬਹਾਰ ਰੁੱਤ ਦੀ ਸੇਂਜੂ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ:

  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 14 (PMH 14) - 2023
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 13 (PMH 13) - 2021
  • ਏ. ਡੀ. ਵੀ. 9293 (ADV. 9293) - 2021
  • ਜੇ. ਸੀ. 12 (JC 12) - 2020
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 11 (PMH 11) - 2019
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 10 (PMH 10)
  • ਡੀ ਕੇ ਸੀ 9108 (DKC 9108)
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 8 (PMH 8)
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 7 (PMH 7)
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 1 (PMH 1) - 2005

ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ:

[ਸੋਧੋ]
  • ਪੀ ਐਮ ਐਚ 2 (PMH 2) - 2005

ਉਪਯੋਗ

[ਸੋਧੋ]

ਮਨੁੱਖੀ ਭੋਜਨ

[ਸੋਧੋ]

ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਮੱਕੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਨੁੱਖੀ ਭੋਜਨ ਹੈ।

ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ

[ਸੋਧੋ]
ਸਵੀਟ ਕਾਰਨ, ਪੀਲਾ, ਕੱਚਾ
(ਕੇਵਲ ਬੀਜ)
ਹਰੇਕ 100 g (3.5 oz) ਵਿਚਲੇ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਗੁਣ
ਊਰਜਾ360 kJ (86 kcal)
18.7 g
ਸਟਾਰਚ5.7 g
ਸ਼ੱਕਰਾਂ6.26 g
Dietary fiber2 g
1.35 g
3.27 g
Tryptophan0.023 g
Threonine0.129 g
Isoleucine0.129 g
Leucine0.348 g
Lysine0.137 g
Methionine0.067 g
Cystine0.026 g
Phenylalanine0.150 g
Tyrosine0.123 g
Valine0.185 g
Arginine0.131 g
Histidine0.089 g
Alanine0.295 g
Aspartic acid0.244 g
Glutamic acid0.636 g
Glycine0.127 g
Proline0.292 g
Serine0.153 g
ਵਿਟਾਮਿਨ
ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ
(1%)
9 μg
644 μg
[[ਥਿਆਮਾਈਨ(B1)]]
(13%)
0.155 mg
[[ਰਿਬੋਫਲਾਵਿਨ (B2)]]
(5%)
0.055 mg
[[ਨਿਆਸਿਨ (B3)]]
(12%)
1.77 mg
line-height:1.1em
(14%)
0.717 mg
[[ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 6]]
(7%)
0.093 mg
[[ਫਿਲਿਕ ਤੇਜ਼ਾਬ (B9)]]
(11%)
42 μg
ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ
(8%)
6.8 mg
ਥੁੜ੍ਹ-ਮਾਤਰੀ ਧਾਤਾਂ
ਲੋਹਾ
(4%)
0.52 mg
ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ
(10%)
37 mg
ਮੈਂਗਨੀਜ਼
(8%)
0.163 mg
ਫ਼ਾਸਫ਼ੋਰਸ
(13%)
89 mg
ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ
(6%)
270 mg
ਜਿਸਤ
(5%)
0.46 mg
ਵਿਚਲੀਆਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ
ਪਾਣੀ75.96 g
Link to USDA Database entry
ਮੱਧਮ ਆਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਕੰਨ (6-3 / 4 "ਤੋਂ 7-1 / 2" ਲੰਬਾ)
ਮੱਕੀ ਦੇ 90 ਗ੍ਰਾਮ ਬੀਜ ਹਨ
ਫ਼ੀਸਦੀਆਂ ਦਾ ਮੋਟਾ-ਮੋਟਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਬਾਲਗਾਂ ਵਾਸਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਰੋਤ: ਯੂ.ਐੱਸ.ਡੀ.ਏ. ਖੁ਼ਰਾਕੀ ਤੱਤ ਡਾਟਾਬੇਸ

100 ਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ, ਮੱਕੀ ਦੇ ਕੇਨਲ 86 ਕੈਲੋਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੀ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਥਾਈਮਿਨ, ਨਾਈਸੀਨ, ਪੈਂਟੋਟੇਨੀਕ ਐਸਿਡ (ਬੀ 5) ਅਤੇ ਫੋਲੇਟ (ਵਧੀਆ, ਕੱਚਾ, ਕੱਚਾ) ਲਈ ਇਕ ਵਧੀਆ ਸਰੋਤ (ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੀਮਤ ਦਾ 10-19%) ਹਨ. ਕਰਨਲਜ਼, ਯੂ ਐਸ ਡੀ ਏ ਪੌਸ਼ਟੁਰੇਂਟ ਡੇਟਾਬੇਸ)। ਦਰਮਿਆਨੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਖੁਰਾਕ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖਣਿਜਾਂ, ਮੈਗਨੀਅਮ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਟੇਬਲ ਦੇਖੋ)।

ਪਸ਼ੂ ਵਾਸਤੇ ਫੀਡ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਲਈ 

[ਸੋਧੋ]

ਮੱਕੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ. ਇਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਖੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਅਨਾਜ ਦੀ ਫਸਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੁੱਕੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫੀਡ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਕਸਰ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੱਕ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰੇਜ ਲਈ ਪੌਦੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਦੇ ਬਨ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰੇਜ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੀਡ ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਖੇਤ ਇਸਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ 'ਤੇ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਜਦੋਂ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਫੀਡ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ (ਮੱਕੀ ਦਾ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ) ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਚਾਰੇ, ਪਿੰਡੇ (ਕੂੜਾ) ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਸੋਧ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪੂਰੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੌਦੇ (ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਪੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤੀਆਂ) ਨੂੰ ਚਾਰੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਵਾਰ ਵਿਚ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੁਕਾਏ ਹੋਏ ਫਾਰਮ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭੋਲੇਪਣ ਅਤੇ ਪਲਾਟਪੁਣਾ ਉੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫੈਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹ ਵਾਢੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਝੋਨੇ ਨੂੰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਹੋਰ ਸੁੱਕ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਕੋਠੇ ਦੇ ਕਵਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਤਦ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਮੂਨੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਬਲਕਿ ਗੰਢ-ਤੁਪਕੇ ਵਿਚ ਵੀ।

ਰਸਾਇਣ

[ਸੋਧੋ]

ਮੱਕੀ ਤੋਂ ਸਟਾਰਚ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕਸ, ਫੈਬਰਿਕ, ਐਡਜਾਇਜਿਸ, ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਰਸਾਇਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮੱਕੀ ਵਿਚ ਪੱਕੇ ਸ਼ਰਾਬ, ਮੱਕੀ ਵਿਚ ਗਿੱਲੇ ਮਲੀਨਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਪਾਣੀ, ਬਾਇਓ ਕੈਮੀਕਲ ਉਦਯੋਗ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸੂਖਮ-ਜੀਵ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿਚ ਰਿਸਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕ੍ਰਾਇਸੈਂਥਹਮਨ ਜਾਮਨੀ ਮੱਕੀ ਵਿਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਰੰਗ ਦੇਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਬਾਇਓ-ਫਿਊਲ (ਜੈਵਿਕ-ਬਾਲਣ)

[ਸੋਧੋ]

"ਫੀਡ ਮੱਕੀ" ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ; ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੱਕੀ ਦੇ ਸਟੋਵ (ਲੱਕੜ ਦੇ ਸਟੋਵ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ) ਉਪਲਬਧ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੱਕੀ ਜਾਂ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੱਕੀ ਕਵੋਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਬਾਇਓਮਾਸ ਫਿਊਲ ਸਰੋਤ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸਸਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ-ਤਾਪ ਭੱਠੀਆਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮੱਕੀ ਦੇ ਕਾਰਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਇਕ ਵੱਡੇ ਘੁਲਾਟੀਏ ਹਨ ਜੋ ਅੱਗ ਵਿਚ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਕਰਨਲ (ਜਾਂ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਜਾਂ ਚੈਰੀ ਦੀਆਂ ਕਿੱਲੀਆਂ) ਨੂੰ ਖੁਆਉਂਦਾ ਹੈ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਐਥੇਨ ਇਲੈਵਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਫੀਡਸਟੌਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨੂੰ ਗੈਸੋਲੀਨ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2007 ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਈਂਧਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਐਥੇਨ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੱਕੀ ਲਈ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ 2007 ਦੇ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਹੇਵੰਦ ਮੱਕੀ ਦੀ ਫਸਲ ਹੋਈ। ਈਂਧਨ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਫਸਲ ਲਈ ਅਦਾਇਗੀ ਕੀਤੀ ਕੀਮਤ ਹੁਣ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ][ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਬਾਇਓਫਿਊਲ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮੱਕੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਖਾਣੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਖਾਣੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ, ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ (80%) ਹੈ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਲਾਗਤ ਇਹਨਾਂ ਲਾਗਤਾਂ ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦੇਖੇ ਗਏ ਭਾਅ ਵਿਚ ਵਾਧੇ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਲਾਗਤ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਹੋਰ ਫੂਡ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਭਾਅ ਉੱਤੇ ਬਾਇਓਫਿਊਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਸਿੱਧੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਇਓਫਿਊਲ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮੱਕੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕੀਮਤ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਫਸਲ ਦੇ ਰਕਬੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਫੂਡ ਫਸਲਾਂ ਤੋਂ ਮੱਕੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੂਜੀਆਂ ਫੂਡ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਫਾਰਮ-ਅਧਾਰਿਤ ਮੱਕੀ silage digester ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ Neumünster ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ, 2007. ਹਰੀ inflatable ਬਾਇਓ ਗੈਸ ਹੋਲਡਰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਦੇ ਸਿਖਰ ' ਤੇ digester

ਜਰਮਨੀ ਵਿਚ ਬਾਇਓ ਗੈਸ ਪੌਦਿਆਂ ਲਈ ਫੀਡਸਟੌਕ ਵਜੋਂ ਮੱਕੀ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਫੇਰ ਕੱਟੇ ਹੋਏ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਚੱਪਲਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਇਓ ਗੈਸ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਰਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੂਰੇ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਈਥਾਨਿਕ ਈਥਾਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ।

ਗੂਸਿੰਗ, ਬਰ੍ਗਨਲੈਂਡ, ਆਸਟਰੀਆ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਟ੍ਰੀਮ ਵਿਚ ਇਕ ਬਾਇਓਮਾਸ ਗੈਸੀਫੀਕੇਸ਼ਨ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 2005 ਵਿਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਫਿਸ਼ਰ ਟਰੌਸਿਕ ਵਿਧੀ ਦੁਆਰਾ ਡੀਜ਼ਲ ਨੂੰ ਡੀਜ਼ਲ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ International Grains Council (international organization) (2013). "International Grains Council Market Report 28 November 2013" (PDF).
  2. ↑ Genetically modified plants: Global Cultivation Area Maize Archived August 12, 2010, at the Wayback Machine. GMO Compass, March 29, 2010, retrieved August 10, 2010
  3. ↑ ਕਹਿਲ, ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ (2013). ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਕੋਸ਼. ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.
  4. ↑ Benz, Bruce F. (2005). "Archaeological evidence of teosinte domestication from Guilá Naquitz, Oaxaca". Proceedings of the National Academy of Sciences. 98 (4). National Academy of Sciences of the United States of America: 2104–2106. doi:10.1073/pnas.98.4.2104. JSTOR 3055008. PMC 29389. PMID 11172083.
  5. ↑ International Grains Council (international organization) (2013). "International Grains Council Market Report 28 November 2013" (PDF).
  6. ↑ "FAOSTAT". FAO.
  7. ↑ "Crop production, 2016" (PDF). US Department of Agriculture. 12 August 2016. Archived from the original (PDF) on 31 ਜਨਵਰੀ 2017. Retrieved 4 April 2017. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  8. ↑ "Crop production, 2016" (PDF). US Department of Agriculture. 12 August 2016. Archived from the original (PDF) on 31 ਜਨਵਰੀ 2017. Retrieved 4 April 2017. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  9. ↑ Janssen, Kim (December 28, 2017). "Exciting days for corn lovers as corn to become official state grain of Illinois". Chicago Tribune.
  10. ↑ Torban, Alli (2021-12-04). "2. The pandemic wreaked havoc on the corn supply chain". Axios. Retrieved 2021-12-07.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਮੱਕੀ&oldid=754936" ਤੋਂ ਲਿਆ